زنگ خطر برای گنجینه‌های دارویی دامنه الوند!

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز همدان، استان همدان به لحاظ ویژگی‌های اقلیمی و تنوع آب و هوا، یکی از مناطق مهم رویش انواع گیاهان دارویی است.

ورق زدن تاریخ نشان می‌دهد که همدان از گذشته‌های دور از قطب‌های تولید گیاهان دارویی در کشور بوده و طب سنتی در آن رواج داشته و با فرهنگ مردم عجین بوده است و اکنون هم از سایر شهر‌های کشور برای درمان بیماری به همدان مراجعه می‌کنند.

همدان گنجینیه گیاهان دارویی و مهد طب سنتی
شاید یکی از دلایلی که بوعلی سینا از ری به قزوین و سپس به دیار سرسبز همدان سفر کرد و اقامت گزید وجود گیاهان دارویی و شرایط آب و هوایی این استان بوده است. خزائی، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با بیان اینکه در این استان ۹۵۰ هزار هکتار اراضی ملی وجود دارد گفت: از این میزان ۸۲۲ هزار هکتار مرتع شناسایی شده است.

بیش از ۱۶۰۰ نوع گیاه دارویی در استان همدان وجود دارد
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با بیان اینکه استان همدان در رده نخست تولید گیاهان دارویی خودرو (خودرویش) قرار دارد، گفت: در استان همدان یک هزار و ۶۵۸ گونه گیاهان دارویی وجود دارد.خزائی افزود: بیش از ۳۱۵ گونه گیاه دارویی خودرو در اراضی ملی استان شناسایی شده است. بابونه، آویشن، بابونه، بومادران، گل کوفته، شیرین‌بیان، گاوزبان، نعناع، خاکشیر از مهمترین گونه‌های گیاهان خود رو در استان به شمار می‌روند.

خزایی با بیان اینکه کاشت گیاهان دارویی در استان همدان هم رونق دارد گفت: سیر، موسیر، رازیانه، گشنیز، سیاه دانه و کلزا از گونه‌های مهم دارویی هستند که در بخش کشاورزی تولید می‌شوند. او ۲۲ گونه گیاه دارویی از جمله گون سفید و مفراح را انحصاری و بومی استان همدان دانست و افزود: این گونه‌های منحصر به فرد در دشت، کوه، دامنه و ارتفاعات استان پراکنده است و در دیگراستان‌ها دیده نمی‌شود.

سعید الیاسی، مدیر بیابان و مراتع منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان گفت: با توجه به کاهش گیاهان دارویی در مراتع استان برخی از گونه‌های گیاهی مانند لاله واژگون به صورت دارویی کشت می‌شود که به دلیل ارزش ژنتیکی بالا این گونه حفاظت شده و برداشت غیر قانونی از آن‌ها ممنوع است.

او با اشاره به اینکه برخی از گیاهان دارویی هم در استان وجود دارد که از قسمت هوایی آن استفاده می‌شود و ریشه درون خاک باقی می‌ماند، ادامه داد: استفاده از آن در حد خانوار‌ها مجاز است. الیاسی هدف آبخیزداری را حفظ گیاهان دارویی و ذخایر ژنتیکی و کمک به احیای رویش گیاه و تقویت پوشش در سطح مراتع عنوان کرد.

منابع طبیعی از کشت زراعی گیاهان دارویی حمایت می‌کند
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان تاکید کرد: منابع طبیعی از کشت گیاهان دارویی که در بین مردم مصرف بالایی دارد حمایت می‌کند. خزایی بیان کرد:برای احیای مراتع و تقویت رویش گیاهان سالیانه کود پاشی و بذر پاشی در بخشی از مراتع انجام می‌شود.

۹۴ درصد رازیانه کشور در همدان تولید می‌شود
رمضان کلوندی، مسئول واحد گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان گفت: در استان همدان ۳۰ گونه گیاهان دارویی از جمله موسیر، گشنیز، رازیانه، زعفران و گل محمدی کشت می‌شود. او با بیان اینکه در استان همدان ۶ هزار هکتار از اراضی به کشت گیاهان دارویی اختصاص دارد ادامه داد: سالانه ۱۱هزار و ۹۰ تن انواع گیاهان دارویی در استان تولید می‌شود.

کلوندی با بیان اینکه این استان ۹۴ درصد رازیانه و ۵۰ درصد گشنیز کشور را تولید می‌کند، افزود: همدان رتبه چهارم در تولید گیاهان دارویی زراعی را به خود اختصاص داده است.او بیان کرد: ۲۵ هکتار از اراضی استان همدان مختص به کشت گل گاوزبان است.

مسئول واحد گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان ایجاد اشتغال، صادرات و صرفه جویی در مصرف آب را از مزایای کاشت گیاهان دارویی دانست و افزود: تسهیلات برای کشت گیاهان دارویی همچون گل محمدی، زعفرانبه متقاضیان و کشاورزان پرداخت می‌شود. او افزود: رازیانه، گشنیز، گزنه، گیویج، نعنا فلفلی، سنبلتی، گل محمدی زعفران از جمله گیاهان دارویی هستند که در استان همدان کشت می‌شوند.

صادرات بیش از ۴۵ تن گیاه دارویی استان همدان به خارج از کشور
مرتضی نجفی مقدم، مدیر کل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان همدان گفت: در هشت ماهه امسال ۴۵ هزار و ۹۶ کیلو گرم انواع گیاهان دارویی به ارزش ۹۲ هزار و ۹۱۰ دلار از استان همدان به سایر کشور‌ها صادر شده است. او ادامه داد: تخم رازیانه با بیش از ۳۳ هزار کیلوگرم، گشنیز با بیش از ۱۰ تن و گل تخمی بهار با ۲ هزار کیلو گرم از گیاهان دارویی صادر شده به خارج از کشور است.

تیغ تیزخشکسالی بر گیاهان الوند
محمد ضروری، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان گفت: دو سالی است در استان با بحران خشکسالی مواجه شده ایم و بارش‌های امسال در مقایسه با آمار بلند مدت نزدیک به ۳۰ درصد و در مقایسه با پارسال ۲۳ درصد کاهش داشته است.

او می‌گوید: این کاهش بارش‌ها باعث کاهش تولید ۴۰ درصدی تولید علوفه و گیاهان دارویی است.حالا اگر هوای دامنه الوند را نداشته باشیم و همچنان با وجود خشکسالی‌ها برداشت غیر اصولی گیاهان دارویی را ادامه دهیم و با تراکتور به جان دامنه الوند بیفتیم دیگر رمقی برای آن نمی‌ماند.

با رعایت الگو‌های برداشت گیاهان، جاگذاری پیازچه‌های کچک گیاهان پیازی در خاک، نداشتن چرای بی رویه و کشت گیاهان پر مصرف دارویی در زمین‌های کشاورزی می‌توان امیدی به جان دوباره گرفتن گنجینه‌های الوند داشت.