خشکسالی ، از مهمترین عوامل تهدید تنوع زیستی در خوزستان

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان ، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان،  به مناسبت ۲۲ می (اول خرداد) روز جهانی تنوع زیستی، اظهار داشت: در خوزستان ۹۸۰ گونه گیاهی شناسایی شده که ۱۰۲ گونه اندمیک (بومی) خوزستان بوده ۱۰۱ گونه از گیاهان شناسایی شده در معرض خطر انقراض هستند.

سیدعادل مولا عمده گونه‌های گیاهی در معرض خطر انقراض را گیاهان دارویی دانست و افزود: این گیاهان به دلیل تخریب زیستگاه و برداشت بی‌رویه در این شرایط نامطلوب قرار گرفته‌اند.

به گفته وی، ۲ سال پیش یگ گونه بادام در منطقه حفاظت شده شیمبار (در اندیکا) شناسایی شده که به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره معرفی شده است.

تنوع گونه‌های جانوری خوزستان

معاون حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین با اشاره به تنوع گونه‌های جانوری خوزستان، گفت: در کشور ۵۲۱ گونه پرنده شناسایی شده که ۳۹۶ گونه معادل ۷۵ درصد از پرندگان کشور در خوزستان وجود دارند.

وی افزود: از ۱۹۴ گونه پستاندار در کشور، ۷۶ گونه در خوزستان زندگی می‌کنند که معادل ۳۹ درصد تنوع گونه‌ای پستانداران است.

مولا اضافه کرد: از ۲۹۱ گونه ماهی در کشور، ۱۰۳ گونه معادل ۳۴ درصد ماهیان کشور در خوزستان وجود دارند.

وی ادامه داد: از میان ۲۲۵ گونه خزنده در کشور نیز ۸۵ گونه شامل ۳۸ درصد خزندگان کشور در خوزستان زیست می‌کنند.

مولا اظهار داشت: سه گونه از پستانداران خوزستان شامل نهنگ گوژپشت، گوزن زرد و پلنگ در معرض خطر انقراض و ۹ گونه از جمله آهو، شنگ، قوچ، خفاش نعل اسبی و ... جزو گونه‌های آسیب‌پذیر هستند.

وی افزود: ۲ گونه از پرندگان خوزستان در رده بحرانی قرار دارند که شامل اردک بلوطی و یلوه حنایی هستند همچنین پنج گونه پرنده در خطر انقراض هستند که کرکس، اردک سر سفید و سسک نیزار بصره از آن جمله‌اند؛ ۹ گونه از پرندگان خوزستان نیز از جمله ارک مرمری، پلیکان پاخاکستری و هوبره در رده آسیب‌پذیر معرفی شده‌اند.

به گفته وی، لاک پشت فراتی (لاک نرم)، لاک پشت دریایی و ماهی کور غار نیز جز گونه‌های در معرض خطر انقراض در خوزستان شناسایی شده‌اند.

وی اظهار داشت: این آمار بر اساس آخرین به روزرسانی مطالعات تنوع زیستی خوزستان در سال ۹۸ به دست آمده است.

خشکسالی از مهم‌ترین عوامل تهدید و نابودی تنوع زیستی در استان

معاون حفاظت محیط زیست خوزستان در ادامه خشکسالی را از مهم‌ترین عوامل تهدید و نابودی تنوع زیستی در استان دانست و گفت: با وقوع خشکسالی، زیستگاه دچار تنش می‌شوند و گونه‌هایی که آسیب‌پذیر هستند در معرض نابودی و انقراض قرار می‌گیرند، به طور نمونه اگر خشکسالی در زیستگاه آهو رخ بدهد و کمکی برای تامین آب و علوفه آن نشود، ممکن است به درجه جانوران در معرض خطر انقراض برسد یا اینکه با خشک شدن تالاب‌ها بسیاری از پرندگان کنارآبزی نمی‌توانند در آن زندگی کنند.

وی با اشاره به تاثیر پدیده گرد و خاک بر تنوع زیستی، افزود: تاثیر گرد و خاک بر گونه‌های گیاهی از جمله بر بیماری جنگل‌های بلوط و محصول نخل در تحقیقاتی شناسایی شده، اما تاثیر این پدیده بر گونه‌های جانوری در کشور در حال مطالعه است و هنوز نتایج آن مشخص نشده است.

مولا اظهار داشت: در برخی مناطق دیگر نیز عوامل دیگری در تهدید تنوع زیستی دخیل هستند به طور مثال سدسازی و آتش سوزی و خشکسالی در جنگل‌های کرخه و بیماری بلوط در جنگل‌های زاگرس.

وی با اشاره به اثرات منفی سدسازی بر تنوع زیستی، افزود: سدسازی نوعی تهدید برای پایین دست به شمار می‌آید که نه تنها علیه زیستگاه بلکه علیه زیستمندان است.

مولا همچنین حفظ زیستگاه و تامین امنیت زیستگاه را در حفظ تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت دانست و اضافه کرد: به طور نمونه پرندگانی همچون بالابان و شاهین و درنا به دلیل داشتن امنیت به جلگه خوزستان می‌آمدند، اما وقتی شکارچی و شناطه بگیر امنیت زیستگاه را به خطر بیاندازد، این پرندگان دیگر به این زیستگاه‌ها نخواهند آمد.

وی برطرف کردن تنش (تنش آب و غذا) در زیستگاه از دیگر عوامل حفظ تنوع زیستی عنوان کرد و گفت: برداشت بی‌رویه و برداشت غیراصولی عامل دیگری است که گیاهان به ویژه گیاهان دارویی را تهدید می‌کند و باید از آن جلوگیری شود.

معاون حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین با اشاره به اول خرداد (۲۲ می) روز جهانی تنوع زیستی افزود: هر سال شعاری برای این روز انتخاب می‌شود که امسال شعار ساخت آینده مشترک برای همه اشکال زندگی است.

وی اهمیت و ارزش‌های تنوع زیستی را یادآور شد و گفت: متاسفانه عملکرد این ارزش‌ها فقط زمانی مشخص می‌شود که دچار نابودی یا چالش غیرطبیعی میشوند که باعث می‌شود برای احیای تنوع زیستی به تکاپو بیفتیم.

مولا مهمترین خدمات تنوع زیستی را تنظیم بخش‌های مختلف اکوسیستم برای حفظ تعادل عنوان کرد و اظهار داشت: تنوع زیستی شامل سه مفهوم تنوع ژن، تنوع گونه و تنوع بوم سازگان است.

وی اضافه کرد: ما هنوز درباره تنوع گونه سخن می‌گوییم در حالیکه تنوع ژن یکی از مهمترین عوامل حفظ طبیعت و یکی از عوامل بقا یا نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری است، نمونه بارز آن را می‌توان در گونه گوزن زرد در خوزستان مشاهده کرد که آمیزش‌های درون فامیلی باعث تضعیف این گونه و رفتن آن رو به انقراض و نابودی است.

امروز اول خرداد ماه (۲۲ می) روز جهانی تنوع زیستی نامگذاری شده که شعار امسال «ساخت آینده‌ای مشترک برای همه اشکال زندگی» برگزیده شده است.

بیشتر بخوانید:وزارت کشور و محیط زیست، پیگیر مشکل ریزگرد‌های خوزستان

سازمان ملل متحد این روز را برای افزایش آگاهی عموم و بالا بردن سطح درک مردم نسبت به مسائل مربوط به تنوع زیستی ارزش‌های آن و گام‌هایی که می‌توانند در راستای حفظ این گنجینه گرانقدر بردارند، نامگذاری کرده است.