فراخوان سی و ششمین جشنوراه خوارزمی تا شهریور

جناب آقای الهیاری به عنوان دبیر جشنواره خوارزمی در خصوص جزییات این جشنواره توضیح بفرمایید:
امسال سی و ششمین دوره جشنواره بین المللی خوارزمی برگزار می‌شود و این جشنواره ۳۶ سال استمرار داشته است که در سطح ملی و بین المللی برگزار می‌شود و ما معمولا از حدود ۶۰ الی ۷۰ کشور، طرح دریافت می‌کنیم که این طرح‌ها سطح بسیار بالایی از لحاظ علمی و فنی است و داخل کشور هم همین طور، طرح‌های بسیار ارزنده و ملی دریافت می‌کنیم.

به هرحال چه افراد حقیقی و چه حقوقی، چه شرکت‌ها و چه افراد، چه در سطح صنایع ما و چه در سطح دانشگاه‌های ما به این جشنواره طرح می‌دهند و ما در ۱۷ گروه تخصصی این طرح‌ها را بررسی می‌کنیم.

بحث‌هایی که ما معمولا به عنوان محور پذیرش داشتیم پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای بوده است؛ ابتکار و نوآوری بوده است، ولی امسال با توجه به شرکت‌های دانش بنیان که چند سال است بسیار مطرح شده است.

اصولا شرکت‌ها و افرادی که طرح می‌دهند به جشنواره بین المللی خوارزمی سطح جشنواره آنقدر بالاست که اصلا دانش بنیان هستند، چون اگر دانش بنیان نباشند آن امتیازات خاص را برای رقابت و پذیرش و برگزیده شدن به دست نمی‌آورند سطح آن از نظر علمی و فنی بسیار بالا است. اما با توجه به تاکیدی که وزیر علوم داشتند بحث نوآوری و فناوری هم به عنوان یک محور اضافه شده است که همه شرکت‌هایی که نوآور هستند شناسایی شوند؛ تا بتوان از طرح‌های آن‌ها حمایت کرد.
چون نوآوری یکی از شاخص‌های مهم ارتقای سطح تکنولوژیک است در همه کشور‌ها و اصلا نوآوری شرکت‌ها ارتباط مستقیم با رفاه اجتماعی دارد. شرکت دانش بنیانی که نوآور باشند، می‌توانند با یک ابتکار و محصول جدید بازار را در انحصار خودشان بگیرند تا شرکت های دیگر بتوانند به عنوان رقیب وارد شوند و محصولات مشابه و نمونه تولید کنند.

البته دو سه سال طول می‌کشد و شرکت‌ها هم در این دو سه سال از لحاظ مالی وضع شان نیز خوب می‌شود؛ لذا شاخص نوآوری در بخش دانش بنیان یکی از اصلی‌ترین شاخص‌هایی است که مدنظر است و ما امیدواریم که شرکت‌ها را به سمت نوآوری تشویق کنیم.
اشکال ندارد طرح‌هایی که مهندسی معکوس باشد و نیاز کشور باشد خیلی هم ارزشمند است، اما آن‌هایی که نوآور هستند از سطح بیشتری از رقابت برخوردارند و ما باید از آن‌ها حمایت کامل کنیم.

جشنواره خوارزمی که وزارت علوم و سازمان پژوهش علمی و صنعتی ایران به عنوان یک جنبش نرم افزاری برگزار می‌کنند محلی هستند برای شناسایی این نوآور‌ها و موفقیتشان و راهکار‌هایی که این‌ها می‌توانند بیشتر محصولشان را در بازار معرفی کنند و موفق شوند برای جشنواره خوارزمی بسیار مهم است.

یک بخشی از طرح‌های جشنواره بنیادی در مرز‌های دانش است که بحث‌های خاص خودش را دارد، اما طرح‌های کاربردی و طرح‌های توسعه‌ای و نوآوری و ابتکار همه در راستای این است که این طرح‌ها شناسایی شوند و نیاز بازار و نیاز یک صنعت و نیاز یک جامعه و نیاز یک محله و نیاز مردم را در هر بخشی بتوانند حل کنند و راهگشا باشند.

حمایت‌ها صرفا در قالب این جشنواره است و بازدیدکنندگان و امتیازاتی که به این شرکت‌ها داده می‌شود این فرصت را برایشان ایجاد می‌کند یا شما این روند حمایتی تان را بعد از جشنواره ادامه می‌دهید؟

موضوع این است که چه کسانی منتخب می‌شوند این برای جشنواره خیلی مهم است که در گروه‌های تخصصی در چهار و پنج مرحله ارزیابی می‌شوند. آنچه که در جشنواره خوارزمی مطرح است طرح و یک محصول است.

باید آن محصول با موفقیت تولید و مورد ارزیابی قرار گیرد. بعضی اوقات یک محصول تازه تولید شده و ارزیابی نشده؛ این زمان خودش را می‌برد دو یا سه سال باید ارزیابی شود. اما در جشنواره خوارزمی طرح محور است باید این طرح مورد استفاده جامعه قرار گرفته باشد و بازخوردش را دیده باشند تا بتوانند درباره اش نظر بدهند.

آن‌هایی که به این مرحله رسیده باشند، برگزیده می‌شوند و تمام حمایت‌های مادی و معنوی برایشان انجام می‌شود. پارک‌های علمی و فناوری و مراکز رشد، بنیاد ملی نخبگان، وزارت علوم، سازمان‌های بین المللی در این راستا هستند که بتوانند طرح شان را تجاری کنند و قوت بدهند، این طرح‌ها حمایت می‌شوند.
داوران چگونه انتخاب می‌شوند؟
ما ۱۷ گروه تخصصی داریم به عنوان مثال از محیط زیست، علوم پایه، معماری و شهرسازی، فناوری نانو، مهندسی برق و کامپیوتر، عمران، هوافضا، مکانیک، مکاترونیک، فناوری شیمیایی این گروه¬های تخصصی در زیرگروه‌های خودشان گروه‌های زیادی دارند؛ این‌ها را ما به گروه‌های تخصصی می‌فرستیم و طرح‌ها را تقسیم می‌کنند؛ مثلا صد تا را می‌فرستیم مثلا به گروه تخصصی مهندسی نرم افزار و فناوری اطلاعات آن‌ها بین زیرگروه هایشان این‌ها را تقسیم می‌کنند و آن‌ها صاحبان طرح‌ها و مجریان آن‌ها را دعوت و از آن‌ها مصاحبه می‌کنند و از طرح شان و محصولشان و یا خطوط تولیدشان را بازدید می‌کنند و بر اساس ملاک‌هایی که به آن‌ها داده شده است از طرف دبیرخانه طرح‌ها را ارزیابی و امتیاز دهی می‌کنند.

این‌ها در سه چهار مرحله در گروه‌های تخصصی و در نهایت که همه این‌ها یا اعضای هیئت علمی دانشگاه یا متخصصین داخلی صنعت هستند حتی شده ما به خاطر یک طرح یک متخصص از تبریز یا دو متخصص از اهواز دعوت کردیم آمدند و بررسی کردند و به گروه‌های تخصصی کمک کردند. حتی برای ۵ درصد یک طرح، یک دستگاهی بوده که می‌خواستند ارزیابی کنند و دنبال آن فرد می‌گشتند و از تبریز و از اهواز و از اصفهان متخصصان آمدند و نظر تخصصی دادند در انتها، این گروه‌های تخصصی که تعداد آن‌ها بیش از ۲۵۰ نفر بوده و ۳۶ سال است که ارتباط آن‌ها با جشنواره ادامه دارد و تمام مراحل داوری خیلی خوبی تبیین شده است.

با این پویایی کار بررسی ادامه داشته و به همت گروه‌های تخصصی جشنواره ارزیابی می‌شوند و هر سال از بهترین گروه تخصصی قدردانی می‌شود و بهترین کارشناس را مشخص کرده و از آن‌ها قدردانی می‌شود؛ بنابراین فرآیند ارزیابی بسیار دقیق است.

بعد هم نظرات کارشناسی به هیئت داوران می‌رود و گروه‌های تخصصی به عنوان مثال گروه تخصصی عمران یا محیط زیست یا علوم پایه از ۳۰ طرحی که به آن ارجاع داده شده ۴ تا ۵ تا از آن‌ها را به هیئت داوران پیشنهاد می‌کند و بعد موظف است هیئت داوران که ۱۷-۱۸ نفر از استادان دانشگاه و صنایع نشسته و آنجا دفاع می‌کنند و بر اساس رای داوران مثلا از ۷ طرح پیشنهادی ۵ تا طرح برگزیده می‌شود که این‌ها برگزیده‌های نهایی می‌شوند.

آیا شما پیگیری می‌کنید مثلا می‌گویند اکنون که جشنواره سی و ششم هستم؛ مثلا در جشنواره بیستم کسی که جزو رتبه‌های اول بوده الان چه جایگاهی در صنعت و بازار دارد؟
ما یک بخشی را حدود ده سال است به عنوان طرح موفق در تولید ملی راه اندازی کردیم. رفتیم دنبال آن دوستانی که آمدند و برگزیده شدند مثلا طرف یک دستگاهی را به عنوان ابتکار و اختراع ۱۴ سال پیش برگزیده شده؛ مثلا آقای مهندس فرقدانی از اصفهان بودند ما رفتیم و دستگاه ایشان را دیدیم که از قبل آن برگزیده شده بودند.

این فرد دو سه تا صنعت در اصفهان راه اندازی کرده است. طرحی داریم که یکی از برگزیدگان ما هر سال طرح موفق در تولید ملی است که مخصوص برگزیده شدگان جشنواره خوارزمی است که این‌هایی که آمدند و برگزیده شدند بالاخره توانستند ملی در سطح انبوه تولید کنند؟ حتی صادرات کنند یا نه؟ که ما نتایج بسیار ارزنده‌ای داشتیم و شرکت‌های بسیاری بودند.

مثلا در بحث مخابرات فیبرنوری نیاز داخل ما را برطرف کردند؛ نیازی که صد در صد از چین وارد می‌شد الان توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود. این محدود به برگزیدگان جشنواره بین المللی و جوان خوارزمی است ما به سطح کشور کاری نداریم ما رفتیم دنبال برگزیده‌های خودمان بگوییم نهایت این طرحی که ما برایش آقای رئیس جمهور تشریف آوردند و رفتند و دست زدیم و لوح دادیم چه شد؟ هر سال یکی شان را معرفی می‌کنیم.
سی و ششمین دوره جشنواره چه زمانی برگزار می شود؟
جشنواره از اردیبهشت شروع شده تا شهریور هم ما طرح‌ها را دریافت می‌کنیم. بعد سه چهار ماه برای گروه‌های تخصصی می‌فرستیم. معمولا در دهه مبارک فجر یا هفته آخر بهمن ماه یا هفته اول اسفند ماه، ریاست جمهوری تشریف می‌آورند و نتایج اعلام می‌شود.