کشف بلور‌های ناشناخته در غبار شهاب سنگ

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از اسپیس، این غبار ۹ سال قبل پس از برخورد یک سنگ فضایی عظیم با سطح زمین در منطقه چلیابینسک روسیه ایجاد شده بود.
در ۱۵ فوریه ۲۰۱۳ میلادی یک شهاب سنگ با قطر ۱۸ متر، وزن ۱۱ هزار متریک تن و سرعت ۶۶ هزار و ۹۵۰ کیلومتر بر ساعت در روسیه فرود آمد. شهاب سنگ در ارتفاع ۲۳.۳ کیلومتری شهر چلیابینسک منفجر و انبوهی از قطعات آن در منطقه منتشر شد.
اکنون محققان در پژوهشی جدید برخی از قطعات صخره فضایی را تحلیل کردند که از انفجار شهاب سنگ به جا مانده است. به طور معمول شهاب سنگ هنگام سوختن مقدار زیادی گرد وغبار ایجاد می‌کند، اما این ذرات ریز گم می‌شوند و یافتن آن‌ها کار سختی است. این ذرات همراه باد پراکنده می‌شوند، در آب می‌ریزند یا محیط آلوده شان می کند.

به گفته ناسا، پس از منفجر شدن شهاب سنگ چلیابینسک، یک توده غبار عظیم به مدت بیش از چهار روز در جو معلق بود تا اینکه در نهایت بر سطح زمین بارید. خوشبختانه، لایه‌هایی از برف که اندکی قبل و بعد از این رویداد باریده بودند، برخی از نمونه‌های گرد و غبار را به دام انداخت و حفظ کردند. به این ترتیب محققان توانستند کمی بعد آن‌ها را جمع آوری کنند.
محققان هنگام تحقیقات روی ذرات گرد و غبار به نوع جدیدی از بلور برخوردند که به اندازه‌ای ریز بودند که فقط زیر میکروسکوپ دیده می‌شدند.
پس از تحلیل ذرات با میکروسکوپ‌های الکترونی قدرتمند، محققان با تعداد بیشتری از این بلور‌ها روبرو شدند و آن‌ها را با دقت بیشتری بررسی کردند. این بلور‌ها دارای ۲ شکل متمایز بودند؛ برخی از آن‌ها شبه کروی بودند و برخی دیگر نیز حالت ۶ ضلعی داشتند. البته هر دوی آن‌ها ویژگی‌های مورفولوژیکی خاصی داشتند.
تحلیل بیشتر با کمک اشعه ایکس نشان داد این کریستال‌ها از لایه‌های گرافیت دور یک خوشه مرکز نانو در قلب بلور ساخته شده اند.
محققان معتقدند این خوشه‌های نانو احتمالا باکمینسترفولرن (C۶۰) هستند. C۶۰ یک توپ قفس مانند از اتم‌های کربن، یا پلی‌هگزا سیکلو اکتادکان (C۱۸H۱۲، مولکولی ساخته‌شده از کربن و هیدروژن) است.
به گفته پژوهشگران این کریستال‌ها احتمالا در دمای بالا و فشار زیاد هنگام فروپاشی شهاب سنگ ایجاد شده اند اما مکانیسم واقعی تشکیل آن‌ها هنوز مشخص نیست. محققان امیدوارند در آینده نمونه‌های دیگری از گردو غبار شهاب سنگ‌های دیگر را بررسی و ردیابی کنند.