تأکید آیت‌الله اعرافی بر حفظ ارزش‌های کهن همراه توجه به تجربه‌های نوین

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیرحوزه‌های علمیه روز سه شنبه ۲۱ تیرماه در آیین اختتامیه سیزدهمین جشنواره علمی علامه حلی (ره) که در سالن همایش‌های حوزه‌های علمیه خواهران در قم برگزار شد، طی سخنانی اظهار کرد: تولیدات گسترده و عمیق بزرگان حوزه در طول تاریخ حوزه‌های علمیه یکی از نکات قابل توجه است که نباید از آن غافل شویم، حقیقتا تولید انبوه با حفظ استاندارد‌های اجتهادی و تحقیقی در تاریخ حوزه‌های علمیه قابل تامل و ستایش است.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به احیا و بررسی سیره علمای گذشته حوزه‌های علمیه در طول تاریخ، خاطرنشان کرد: آنچه که امروز از شیخ مفید ایشان که زعیم حوزه بغداد بود و به ما رسیده است بیش از ۲۰۰ اثر می‌باشد که با وجود عمر کوتاه خود نگاشته است و این‌ها باید به طلبه ما عزم تولید علم بدهد. او افزون بر همه فنون مدیریت و زعامتی که بر حوزه داشت و جایگاهی که در عالم اسلام و مقر خلافت اسلام داشت، پژوهشگر تمام عیاری است که تولیدات علمی او شگفت آور بود و تقریبا در طیف عظیمی از علوم اسلامی یک تنه حضور دارد.
امام جمعه قم افزود: علامه حلی در ۲۸ سالگی زعامت و مرجعیت شیعه را برعهده گرفت و ده سال بعد به ایران آمد؛ حضور مقتدرانه، آگاهانه و سیاستمدارانه علامه حلی در ایران (عصر مغول) با همراهی خواجه نصیر طوسی مبدأ یک تحول بزرگ در تاریخ ایران و تشیع و اسلام شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه حداقل ۱۰۰ تا ۲۰۰ شخصیت علمی در تاریخ حوزه‌ها داریم که در تولید علم، حقیقتا یک امت بودند، آن را از افتخارات حوزه‌های علمیه دانست و گفت: تحقیقات و پژوهش‌های بزرگان ما گاهی به سطحی می‌رسد که مکاتب جدید تفسیری، کلامی، فقهی و فلسفی پایه گذاری می‌کند همچون مکتب ملاصدرا که تئوری‌ها و نظریات او بعد از ۴۰۰ سال هنوز زنده و قابل ارائه به دنیاست. مکتب اصولی که شیخ و اخوند و نائینی پایه ریزی کردند، مکتبی است که نه تنها برای شیعه بلکه برای امت اسلام و حتی نظامات حقوقی دنیای جدید قابل استفاده است. در عصر ما شهید صدر، صاحب مکتب است، در قم علامه طباطبایی همینطور..
مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: حجم تولید بالا توسط یک نفر و تولید مکاتبی که سرنوشت علم و دانش را تغییر می‌دهد و پیچ تاریخی ایجاد می‌کند از سوی دیگر و فرزند زمانه بودن از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. مواردی در طول تاریخ حوزه‌های علمیه داریم که از همراهی با زمان عقب ماندند و یا آن‌ها را به عقب راندند و نتوانستند به موقع اقدام کنند، لذا در بسیاری از مقاطع، بزرگان ما فرزند زمان خود بودند و به نیاز‌ها و شبهات عصر خود پاسخ دادند و این به نوبه خود ایجاد تحول کرد.
آیت‌الله اعرافی گفت: حوزه‌های علمیه ضمن بهره مندشدن از همه تجربه‌های نوین و رصد دائم جهان، اما باید بداند که ریشه در تاریخ کهن و دیرپا و گران بها دارد و سنت‌های آن به تناسب زمان باید صیانت، حفظ و ارتقا داده شود. نه چشم بستن بر تجربه‌های نو پسندیده است و نه دورماندن از آن اصالت و سنت‌های بزرگ و تاریخی حوزه‌های علمیه صحیح است. جمع بین این دو با رعایت پایه‌ها و مبانی راه درست ما در بازسازی، اصلاح و تعالی حوزه‌ها متناسب با نیاز عصر است. حوزه عصر انقلاب هم باید آن میراث کهن جاویدان را صیانت کند و هم برای نیاز‌های امروز به انواع نواندیشی‌ها و نوسازی‌ها بپردازد.
عضو فق‌های شورای نگهبان افزود: انتخاب استاد، انتخاب متن، مباحثه، پیش مطالعه، پیش مباحثه، تدریس همراه با تهذیب، تدریس همراه با تحقیق، فضای آزاد گفتگو بین استاد و طلبه، تقریر، جلسات بحث مستمر و مذاکرات مستمر علمی را از سنت‌های دیرپای پژوهشی حوزه دانست و گفت که این سنت‌ها امروز هم برای ما راهگشاست و باید صیانت شود.
مدیر حوزه‌های علمیه در بخش دیگری از سخنان خود به یکصدمین بازتاسیس و احیای حوزه علمیه قم اشاره کرد و گفت: دبیرخانه این همایش طراحی‌های خوبی در احیای مرحوم حاج شیخ و بازشناسی و تحلیل این یکصدساله کار‌های خوبی انجام داده است. در قریب ۲۰ حوزه دانشی، قم حرفی برای زدن دارد؛ آثار مهمی تولید کرده است، شخصیت‌های بزرگی در فقه، اصول، فلسفه، کلام، تفسیر، رجال، درایه، اقتصاد، ادبیات، سیاست و مدیریت تربیت شدند.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: در جشنواره چهاردهم، حوزه یکصدساله قم به عنوان یکی از اولویت‌ها گنجانده شده است و امید است طلاب به مقوله یکصدساله حوزه علمیه قم در ابعاد مختلف بپردازند تا در آینده به شکل موسوعه و دایرة المعارفی برای حوزه علمیه قم درآید.
آیت‌الله اعرافی در ادامه نیز با اشاره به خطبه‌های امیرالمومنین (ع) در نهج البلاغه اظهار داشت: اخلاق و تربیت در کلام امیرالمومنین (ع) با یک روح حماسی و شورانگیزانه و اخلاقی درآمیخته است. اخلاق و سخنان تربیتی امام علی (ع) آمیخته با شور اخلاقی توام با حماسه و گره خورده با سیره سیاسی و اجتماعی است. این فصاحت و بلاغت و شور اخلاقی و حماسه اجتماعی در کلام مولا در بخش اخلاقی موج می‌زند.
مدیر حوزه‌های علمیه، طلاب را به انس با نهج البلاغه بویژه بخش اخلاقی آن توصیه کرد و ادامه داد: بخش مهمی از کلمات اخلاقی نهج البلاغه، گشودن چشم بشر به حقیقت عالم و این دنیاست. شناخت این عالم و جهان یکی از مهمترین ابزار‌ها برای صعود اخلاقی، اصلاح نفس و پیشرفت در مدارج اخلاق است.