بقعه صفوی «شاه شهیدان» کوبیده و از نو ساختند

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، امامزاده «شاه شهیدان» ; در روستایی در استان گیلان واقع شده، نام این روستا برگرفته از نام این امامزاده است؛ جایی که محل دفن دو تن از امام زادگان به نام‌های محمد و هادی است. روایت است در دوران صفوی روی مزار آن‌ها بقعه‌ای ساخته شد که این روز‌ها اثری از آن باقی نمانده است.

حدود ۳۰ سال پیش به بهانه مرمت، این بقعه تاریخی را تخریب و بنایی دو طبقه با معماری معمولی همراه با ضریح و گلدسته را جایگزین کردند. این اتفاق در بنا‌های تاریخی ـ مذهبی بسیار تکرار شده است که آن‌ها را به جای مرمت، به شیوه امروزی بازسازی و نوسازی کرده اند!
مرتضی صمدپور سال ۱۳۷۲ عکسی از بقعه «شاه شهیدان» ; با معماری صفوی گرفته که درست یک سال بعد، وقتی برای فیلمبرداری صحنه‌ای از یک فیلم سینمایی به این روستا بازگشته، شاهد تخریب دیوار‌های این بقعه شده است.
این هنرمند به عنوان یکی از شاهدان تخریب بقعه صفوی «شاه شهیدان»، گفت: سال ۱۳۷۳، یعنی یک سال بعد از عکسی که از بقعه شاه شهیدان؛ گرفتم، برای فیلمبرداری دوباره به این روستا رفتم، در یکی از روز‌هایی که مشغول کار بودیم، بولدوزری وارد تصویر شد و جلوی چشمانمان دیوار‌های این بقعه را که نقوشی روی آن وجود داشت، تخریب کرد.

صمدپور افزود: علاوه بر تخریب و تغییر بنای امامزاده به تدریج آئین محلی و سنتی این منطقه حذف شد.
در این روستا یک روز در سال، آئینی قدیمی به نام «علم واچینی» ; برگزار می‌شد که مردم زیادی در این روستا جمع می‌شدند، اما این آئین بعد از کرونا دیگر برگزار نشده و از برخی شنیده ام که دیگر این آئین سنتی برگزار نخواهد شد.

«علم واچینی» ; یا «علم بندی» ; که از رسم‌های بسیار کهن گیلان است به سه شکل سنتی، نیمه سنتی و مذهبی رایج در بسیاری از امام زاده‌های این استان برگزار می‌شود. علم‌ها چوب‌هایی از جنس درختان مقدس و سبزی، چون شمشاد بوده و نشانۀ سوگ یک خانواده و فامیل، در غم از دست دادن جوانان و گاه عزیزانشان است. در این روز پارچه‌های سیاه اندوه را که به آن‌ها «لباس» ; می‌گویند از دورِ علم‌ها باز می‌کنند. بقعه «شاه شهیدان» ; یکی از مهمترین نقاطی بوده که این مراسم به دو شکل جشن و عزا و حتی به نشانه شکرگزاری در آن برپا می‌شده است.