سامانه تابا به شفافیت هرچه بیشتر در بازار بین بانکی می‌انجامد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما, به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، دکتر علی صالح آبادی در مراسم رونمایی از سامانه تابا، این سامانه را ارتقا دهنده وضع موجود بازار بین بانکی خواند و گفت: با پیاده سازی فاز نخست این سامانه قطعاً وضعیت مناسب تری از قبل خواهیم داشت و شاهد شفافیت مبادلات، امکان گزارش گیری برای بانک مرکزی و بانک‌ها خواهیم بود؛ همچنین این سامانه موجب غنی‌تر شدن کیفیت کشف نرخ سود بازار بین بانکی خواهد شد و علاوه بر آن اتصال به سامانه ساتنا موجب شفافیت معاملات می‌شود.

رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه نگاه بانک مرکزی به فاز ۲ عملیاتی این طرح است یادآور شد: این فاز در آینده نزدیک عملیاتی می‌شود چراکه بازار بین بانکی باید تعمیق پیدا کند و در همان حال معاملات از بدون وثیقه محور به معاملات با پشتوانه وثیقه حرکت کند. ایراد معاملات فعلی آن است که بانک‌ها اوراق را به واسطه بانک مرکزی ریپو می‌کنند که فروش این اوراق به افزایش پایه پولی می‌انجامد.

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه اگر بانک‌ها بین یکدیگر امکان ریپو داشته باشند، بانک مرکزی نیز وظیفه بازارسازی و تنظیم گری خود را بهتر انجام می‌دهد تصریح کرد: براین اساس بانک مرکزی به مانند سایر بانک‌ها و البته به عنوان بازارساز و تنظیم گر در این بازار حضور می‌یابد و این امر به عمق بخشی به بازار انجام می‌دهد. در چنین حالتی بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار واقعی پولی نقش خود را ایفا می‌کند.

دکتر صالح‌آبادی گفت: ما به دنبال آن هستیم که از حالت موجود که بانک‌ها بدون وثیقه به یکدیگر اعتبار می‌دهند به شرایطی که به پشتوانه وثیقه یا همان اوراق دولتی بین بانک‌ها اعتبار رد و بدل شود در فاز دوم سامانه تابا حرکت کنیم.
وی افزود: با پررنگ شدن نقش اوراق در بازار بین بانکی وضعیت بانک مرکزی بهتر خواهد شد و می‌تواند به عنوان یک سیاست گذار پولی نقش داشته باشد.

عالی‌ترین مقام بانک مرکزی به تجارب جهانی در این باره اشاره کرد و گفت: در دنیا نیز اوراق دولتی در ترازنامه بانک‌های مرکزی وجود دارد با این تفاوت که هنگامی که اوراق توسط خزانه داری منتشر می‌شود در بازار فروخته می‌شود و سرمایه گذاران بین یکدیگر آن‌ها را می‌خرند و بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی خود برای تنظیم نرخ سود به بازار ورود می‌کند.

وی در پایان گفت: لذا این وضعیت فعلی مطلوب نیست و باید تغییر کند و مقدمه آن نیز همین سامانه است و امید است به مرور بانک‌ها تا پایان شهریور ماه به این سامانه می‌پیوندند و فاز‌های بعدی با همکاری بازار سرمایه پیاده سازی شود؛ چراکه اوراقی که در اختیار بانکهاست در سپرده گذاری مرکزی ثبت و سپرده شده است و ضروری است با همکاری بازار سرمایه فاز دوم نیز به بهره برداری برسد.

گفتنی است سامانه تابا برای ثبت مکانیزه مبادلات ذخایر بانک‌ها در سررسید‌های بسیار کوتاه مدت (عمدتا یک شبه) در بازار بین بانکی تحت رصد بانک مرکزی ایجاد شده و در فاز نخست این سامانه که در حال حاضر طراحی شده و به زودی اجرا می‌شود، تمام مبادلات ریالی بدون وثیقه بین بانک‌ها در یک بستر جامع با اتصال آنلاین به ساتنا برای تسویه وجوه انجام خواهد شد.

با راه‌اندازی این فاز از سامانه، شاهد شفافیت مبادلات، شناسایی بانک‌های دارای ذخایر مازاد یا کمبود، ارتقای کیفیت پایش بانک مرکزی و غنی‌تر شدن کیفیت نرخ سود بازار بین بانکی خواهیم بود.

همچنین این سامانه در فاز دوم، امکان انجام مبادلات وثیقه محور بین بانک‌ها و بانک مرکزی را ایجاد می‌کند و استقرار کامل آن منجر به افزایش شفافیت معاملات، گسترش استفاده از ریپو در نظام بانکی، امکان آرشیو اطلاعات بازار به صورت سری زمانی و بهبود مدیریت نقدینگی خواهد شد.

سامانه تابا، بستر لازم برای انجام مبادلات در بازار بین بانکی است. بازاری که نرخ سود آن، پایه‌ای برای تمامی نرخ‌های موجود در اقتصاد به شمار می‌رود.