تعیین زمانی مرگ ستاره‌ها, با بقایایی یک ابرنواختر

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، بقایای ابرنواختری به نام ”SNR ۰۵۱۹-۶۹.۰“ به اختصار SNR ۰۵۱۹ که در اثر انفجار یک ستاره کوتوله سفید رخ داده است، توسط محققان مورد بررسی قرار گرفته است. این ستاره پس از رسیدن به یک جرم بحرانی که در نتیجه جذب ماده از یک ستاره همسایه یا ادغام با یک کوتوله سفید دیگر رخ می‌دهد، دچار انفجار گرماهسته‌ای شد و از بین رفت.

دانشمندان از این نوع ابرنواختر که نوع "Ia" نامیده می‌شود، برای انجام طیف وسیعی از مطالعات علمی از جمله مطالعه انفجارهای گرماهسته‌ای و اندازه‌گیری فاصله کهکشان‌هایی در فواصل چندین میلیارد سال نوری استفاده می‌کنند.


ابرنواختر”SNR ۰۵۱۹“ در ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد. این تصویرِ ترکیبی، داده‌های پرتو ایکس از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا و داده‌های نوری تلسکوپ فضایی هابل ناسا به نمایش در آمده است. تصاویر پرتو ایکس از ابرنواختر SNR ۰۵۱۹ با انرژی‌های کم، متوسط ‌و زیاد به ترتیب در رنگ‌های سبز، آبی و بنفش نمایش داده شده‌اند و برخی از این رنگ‌ها روی هم قرار گرفته و سفید به نظر می‌رسند. داده‌های نوری، محیط باقیمانده را با رنگ قرمز و ستاره‌های اطراف را با رنگ سفید نشان می‌دهند.

به نقل از فیز, اخترشناسان داده‌های چاندرا و هابل را با داده‌های تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا ترکیب کردند تا تعیین کنند که ستاره SNR ۰۵۱۹ چه زمانی منفجر شده و در مورد محیطی که این انفجار ابرنواختری در آن رخ داده است اطلاعات کسب کنند. این داده‌ها فرصتی برای دانشمندان فراهم می‌کند تا در زمان به عقب برگردنند و به تکامل ستارگانی که از آن زمان تاکنون ایجاد شده‌اند نگاه کنند.

محققان به مقایسه تصاویر هابل در سال‌های ۲۰۱۰، ۲۰۱۱ و ۲۰۲۰ برای اندازه‌گیری سرعت حرکت مواد در موج انفجار ناشی از ابرنواختر پرداختند و دریافتند که سرعت این مواد از حدود ۳.۸ میلیون تا ۵.۵ میلیون مایل بر ساعت(۹ میلیون کیلومتر) متغیر بوده است. اگر سرعت به دست آمده متمایل به بالاترین حد سرعت تخمین زده شده باشد، ستاره شناسان تشخیص می‌دهند که نور انفجار حدود ۶۷۰ سال پیش یا در طول جنگ ۱۰۰ ساله بین انگلستان و فرانسه و اوج سلسله مینگ در چین به زمین رسیده است.

با این حال، این احتمال وجود دارد که سرعت مواد از زمان انفجار اولیه کاهش یافته باشد و این انفجار زودتر از تصور رخ داده باشد. داده‌های چاندرا و اسپیتزر سرنخ‌هایی را ارائه می‌دهند که این مورد را نشان می‌دهد.

ستاره‌شناسان ممکن است به بررسی رصدهای بیشتر انجام شده توسط هابل برای تعیین دقیق‌تر زمان مرگ این ستاره بپردازند.