اثبات وجود یک پدیده عجیب در تاج خورشید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، محققان در مطالعه جدیدی با استفاده از مدارگرد خورشیدی سازمان فضایی اروپا موفق شدند برای اولین بار به‌طور مستقیم یک عقب‌گرد مغناطیسی را در تاج خورشید مشاهده کنند. پیش‌تر در فرضیه‌ها گفته شده بود که این پدیده‌های عجیب و غریب می‌توانند موجب پرتاب سریع طوفان‌های خورشیدی به منظومه شمسی شوند.

مدارگرد خورشیدی سازمان فضایی اروپا توانسته برای نخستین بار معکوس شدن میدان مغناطیسی خورشید را ثبت کند. این معکوس شدن‌ها که با نام عقب‌گرد مغناطیسی شناخته می‌شوند، تاکنون به‌طور مستقیم دیده نشده بودند. ولی رصد‌های جدید این سازه‌ها را به‌صورت کامل نشان می‌دهد و تایید می‌کند که عقب‌گرد‌ها شکلی شبیه حرف S دارند.

در گذشته فضاپیما‌های مختلفی از جمله سولار پارکر ناسا از جلوی عقب‌گرد‌های مغناطیسی عبور کرده، اما نتوانسته بودند تصویر این پدیده را ثبت کنند. حالا مدارگرد خورشید اروپا در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۲ تصویری غیرمعمولی را از تاج خورشید ثبت کرده که حاوی نوعی پیج‌خوردگی دارای اعوجاج شبیه حرف S است که به‌طرز عجیبی مثل عقب‌گرد‌ها به نظر می‌رسد.

دوربین Metis این تصویر را با نور مرئی گرفته، بنابراین محققان آن را با تصویر قبلی دوربین Extreme Ultraviolet Imager از همین فضاپیما مقایسه کردند. در نهایت مشخص شد که این عقب‌گرد احتمالی در بالای یک لکه خورشیدی فعال به نام AR۱۲۹۷۲ قرار دارد. بررسی‌های بیشتر نشان داد که سرعت پلاسما در بالای این منطقه بسیار پایین است.

«دنیله تلونی»، رهبر این تحقیقات بلافاصله حدس زد که این پدیده شبیه مکانیزم عقب‌گرد است که اولین بار توسط پروفسور «گری زنک» از دانشگاه آلاباما معرفی شده بود. این فرضیه می‌گوید در نزدیکی خورشید خطوط میدان مغناطیسی باز و بسته وجود دارند. خطوط بسته حلقه‌هایی مغناطیسی هستند که در اتمسفر خورشید بلند شده و دوباره برمی‌گردند و در سطح خورشید محو می‌شوند. در این خطوط مقدار بسیار کمی پلاسما می‌تواند به فضا بگریزد، بنابراین سرعت طوفان‌های خورشیدی باید اینجا آهسته باشد.

ولی خطوط میدان مغناطیسی باز از خورشید سرچشمه گرفته و به میدان مغناطیسی میان‌سیاره‌ای منظومه شمسی وصل می‌شوند. در این حالت، پلاسما می‌تواند آزادانه حرکت کند و طوفان‌های سریع را شکل دهد. محققان در این مطالعه ثابت کرده‌اند که عقب‌گرد‌ها زمانی به وجود می‌آیند که میان ناحیه‌ای از خطوط باز و بسته ارتباط وجود دارد.

زمانی که خطوط میدان به هم می‌رسند، پیکربندی‌های پایدارتری را می‌سازند. حالا درست مثل یک شلاق، انرژی آزاد می‌شود و تداخلی به شکل حرف S را روانه فضا می‌کند. محققان امیدوارند که یافته‌های آن‌ها به کشف پاسخ این پرسش کمک کند که طوفان‌های خورشیدی چگونه سرعت پیدا کرده و از خورشید جدا می‌شوند.