شرایط تشکیل حیات در مریخ هنگام شکل‌گیری زمین

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از استروبیولوژی، اینکه آیا مریخ در گذشته‌های دور قابل سکونت بوده است یا خیر، یکی از بزرگترین معما‌ها برای اختر زیست‌شناسان است. در واقع، ما بیش از ده‌ها مأموریت علمی را در تلاش برای کشف این موضوع در سطح سیاره سرخ اجرا کرده ایم.. دهه‌ها پیش، دانشمندان چندان متقاعد نشده بودند که مریخ می‌توانسته میزبان حیات باشد. آن‌ها باور داشتند که این سیاره همیشه خشک و بی‌آب بوده است و سیاره‌ مناسبی برای زندگی نیست. با این حال، امروز و بر اساس داده‌های علمی فراوان، می‌دانیم که اینطور نبوده است و یک مقاله جدید نشان می‌دهد که مریخ نه تنها در گذشته قابل سکونت بوده بلکه حتی می‌توانسته در زمانی که سیاره ما روز‌های نخست شکل‌گیری خود را می‌گذرانده است، حیات ایجاد کند.
مطالعه‌ی منتشر شده در مجله‌ Earth and Planetary Science Letters نشان می‌دهد که مریخ مرطوب به دنیا آمده و جو متراکمی را که در میلیون‌ها سال برای اقیانوس‌های گرم مساعد است، حفظ کرده است. این نتیجه‌گیری با توسعه اولین مدل از تکامل اتمسفر مریخ حاصل شد که نشان دهنده ارتباط میان دمای بالا با شکل‌گیری مریخ بوده است. آن هم در زمانی که مریخ به عنوان سیاره‌ای مذاب در حال ایجاد اولین اقیانوس‌ها بوده است. بر اساس این مدل، جو بالایی مریخ «خشک» بوده، زیرا بخار آب به صورت ابر در سطوح پایین‌تر جو متراکم می‌شده است. درست مانند شرایطی که امروزه روی زمین حاکم است. در مقابل، مولکول هیدروژن (H ۲) متراکم نمی‌شدند و به سمت جو بالایی مریخ منتقل می شدند و در آن‌جا از بین می‌رفتند. از این مدل می‌توان برای کمک به اندازه‌گیری‌های مریخ‌نورد کنجکاوی، که متراکم شدن بخار آب و حفظ آن در مریخ اولیه را اندازه‌گیری می‌کند، استفاده کرد.
این مدل جدید یکی از اولین فصل‌های تاریخ مریخ را بلافاصله پس از شکل‌گیری آن نشان می‌دهد. کاوه پهلوان، دانشمند پژوهشی موسسه جستجو برای هوش فرازمینی (SETI)، معتقد است که جو مریخ اولیه باید چگال بوده باشد. چگالی آن باید بیش از هزار برابر چگالی جو امروزی بوده باشد و بیشتر از هیدروژن مولکولی (H ۲) تشکیل شده باشد. اهمیت این یافته در این واقعیت نهفته است که H ۲ به عنوان یک گاز گلخانه‌ای قدرتمند در محیط‌های متراکم شناخته می‌شود. جو متراکم مریخ یک اثر گلخانه‌ای قوی ایجاد می‌کند و به اقیانوس‌های آب گرم اجازه می‌دهد تا میلیون‌ها سال روی سطح سیاره ثابت بمانند تا اینکه H ۲ در فضا ناپدید شود. این مطالعه نتیجه می گیرد که مریخ قبل از تشکیل زمین مرطوب بوده است.
دکتر پهلوان می‌گوید: این مدل اولین مدلی است که به طور طبیعی چنین داده‌هایی را بازتولید می‌کند، بنابراین می‌توانیم مطمئن باشیم که داستان تکامل جوی که توضیح دادیم با رویداد‌های اولیه در مریخ مطابقت دارد.
جستجوی مؤسسه SETI برای یافتن حیات فراتر از زمین بیشتر با بررسی جو‌های غنی از H ۲ انجام می‌شود. بر اساس آزمایش‌هایی که به اواسط قرن بیستم برمی‌گردد، مولکول‌های پروبیوتیک مرتبط با حیات به راحتی در اتمسفر‌های غنی از H ۲ تشکیل می‌شوند. مریخ اولیه، نسخه‌ای گرم از قمر تیتان امروزی بوده و دست کم حیات می‌توانسته است به آسانیِ تشکیلش بر زمین اولیه، در مریخ نیز شکل بگیرد.