۵ تا ۱۰ درصد مشترکان تهرانی دوبرابر الگو آب مصرف می‌کنند

آقای محمدرضا بختیاری در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما با اشاره به کاهش بارندگی‌های در بلندمدت و در دو سال اخیر، گفت: علی رغم بارندگی‌های خوب سال ۹۹، سال آبی ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وضعیت مطلوبی نداشته اند و پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که سال آب ۱۴۰۲ نیز، وضعیت مطلوبی نخواهد داشت. در تهران اگرچه سال قبل به وضعیت عادی نزدیک شدیم، اما بارش برف نداشتیم و عمده بارندگی‌ها به صورت باران بود؛ این در حالی است که نظام سد‌های تهران، برفی است.

وی با بیان این که برفی بودن از مزایای اقلیم تهران است که به مرور، برف آب شده و وارد سد‌ها می‌شود، افزود: متوسط بارندگی در تهران ۲۸۰ میلی متر است و سال گذشته تقریبا ۲۷۵ میلی متر بارندگی داشتیم، اما به دلیل این که عمده بارندگی به صورت غیربرفی بود، آبفای تهران را دچار چالش کرد.

این مقام مسئول گفت: امسال (سال آبی ۱۴۰۰) با ۲۰۷ میلی متر بارندگی، بدترین سال آبی استان تهران در ۵۰ سال اخیر است؛ زیرا نسبت به بلندمدت، ۸۰ میلی متر یعنی ۲۰۶ درصد کاهش بارندگی داشتیم که در کنار کاهش بارش برف در سال آبی قبل، مشکلات را افزایش داده است. پارسال ارتفاع برف حداکثر نیم متر بوده؛ در حالی که در گذشته، تا ۴.۵ متر هم ذخیره برف داشته ایم.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در زمانی که بارندگی‌ها افزایش می‌یابد، آب بیشتری در سد‌ها ذخیره نمی‌شود، توضیح داد: مخازن سد‌های تهران حدود یک میلیارد مترمکعب حجم دارند و تقریبا همین میزان یعنی ۸۵۰ میلیون مترمکعب هم مصرف داریم. این موضوع به این معنی است که اگر در تهران بارندگی زیادی هم داشته باشیم، نمی‌توانیم ذخیره زیادی انجام دهیم.

ظرفیت محدود سد‌های تهران در ذخیره سازی آب

آقای بختیاری ادامه داد: در تهران سدی نداریم که به طور مثال ۴ میلیارد مترمکعب حجم داشته باشد؛ سد لار با یک میلیارد مترمکعب حجم، بزرگترین سد تهران است، اما چون دچار مشکل فرار آب است و تاکنون کارشناسان مختلف بین المللی هم راهکاری برای آن پیدا نکرده اند، هیچ گاه نتوانسته بیشتر از ۴۰۰ تا ۴۰۵ میلیون مترمکعب آب ذخیره کند. سد‌های لتیان ۷۰، ماملو ۲۵۰ وکرج ۸۰ میلیون مترمکعب حجم ذخیره آب دارند.

وی با تاکید بر این که اولین محدودیت استان تهران نداشتن سد‌های بزرگ است، ادامه داد: حداکثر ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب امکان ذخیره سازی آب را داریم که این کار را هم انجام داده ایم، وضعیت آب تهران، اصلا مناسب نیست.

مدیرعامل آبفای تهران اضافه کرد: مخازن سد‌های تهران هم اکنون حدود ۴۰۳ میلیون مترمکعب آب دارند؛ این عدد برای پارسال حدود ۵۰۵ میلیون مترمکعب و سال قبل از آن، ۸۵۰ میلیون مترمکعب بوده است. این موضوع نشان می‌دهد، مخازن سد‌های تهران نسبت به دو سال پیش، نصف شده است.

وی با اشاره به این که در تابستان علی رغم تمامی این مشکلات، قطعی آب برنامه ریزی شده در استان تهران رخ نداده، افزود: تقریبا در شش ماه گذشته، هیچ کدام از پیش بینی‌های بارشی که صورت گرفته بود، محقق نشد و گاهی تا ۹۰ درصد کاهش ورودی نسبت به سال قبل داشته ایم و پاییز بسیار سختی را خواهیم داشت.

سیلاب امسال ذخایر زیرزمینی را بهبود بخشید

به گفته این مقام مسئول، سیلاب امسال اگرچه تاحدودی ذخایر زیرزمینی را بهبود بخشید، اما دو ویژگی داشت؛ اول این که نقطه‌ای و با شدت بسیار بالا و زمان کم بود؛ به طور مثال در زمان حدود یک ربع تا ۲۰ دقیقه، حدود ۴۰ میلی متر بارندگی در فیروزکوه رخ داد و، چون پس از دوره خشکی بود، عمدتا گل و لای به همراه داشت. ویژگی دوم این بود که عمدتا خارج از حوزه‌های آبریز به وقوع پیوستند مانند امام زاده داود، فیروزکوه و دماوند که در پایین دست آن سدی وجود ندارد. فقط در جاجرود و فشم حدود ۱۵ میلی متر ذخیره شد که معادل ۵ روز آب شرب تهران است.

وی اضافه کرد: سرانه مصرف آب هر شهروند تهرانی، بین ۲۴۰ تا ۲۵۰ لیتر در شبانه روز است که بین ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از کشور محسوب می‌شود و الگوی مصرف هر خانواده نیز، حدود ۱۴ مترمکعب در ماه است. همانطور که گفته شد، حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد مردم کمتر یا در سطح الگو، آب مصرف می‌کنند، اما بین ۵ تا ۱۰ درصد شهروندان تهرانی، بیش از دو برابر الگو، مصرف می‌کنند که طبق قانون بودجه امسال، آب بهای این دسته از مشترکان پرمصرف نسبت به سال قبل، به طور معناداری افزایش یافت و از هفته جاری پس از صدور اخطار، بین 2 تا 5 ساعت قطع خواهد شد .

مدیرعامل آبفای تهران افزود: این موضوع منجر شد تا در ۵۰ سال اخیر، برای اولین بار در استان تهران نه تنها افزایش مصرف نداشتیم، بلکه ۲ درصد هم کاهش داشتیم؛ این در حالی است که هر سال حدود ۲.۵ درصد جمعیت تهران اضافه می‌شود. سال آبی قبل حدود ۹۴۶ میلیون متر مکعب از منابع آبی سطحی استفاده کردیم، اما امسال، ۸۴۶ میلیون مترمکعب بود؛ یعنی ۱۰۰ میلیون متر مکعب کاهش یافت.

رفع مشکلات آب تهران در گرو اصلاح اقتصاد آب

وی گفت: تا زمانی که اقتصاد آب اصلاح نشود، نمی‌توان مشکلات را رفع کرد؛ اکنون نهایت مبلغ قبوض صادر شده در تهران برای مشترکان پرمصرف، ۷۵۰ هزار تومان است، اما در شرایط فعلی کشور، امکان افزایش آب بها نیز وجود ندارد، اما امسال برای نخستین بار، به افرادی که بالای الگو مصرف می‌کنند، آب یارانه‌ای تعلق نگرفت.

آقای بختیاری تاکید کرد: قطعی آب، خط قرمز شرکت آب و فاضلاب است، اما مردم باید رعایت کنند، زیرا تهران با ۱۲ میلیون نفر جمعیت، روزانه ۳ و نیم میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کند. هر ثانیه در تهران ۴۲ هزار لیتر آب مصرف می‌شود که معادل ۳ و نیم میلیارد بطری یک لیتری آب است.

وی در پایان بیان کرد: در مناطق پرمصرف، فشار آب را کاهش داده و به سطح معقول نزدیک کردیم؛ برای برخی از مشترکان پرمصرف اخطار صادر و در گاهی اتصال آب را قطع کردیم. این موضوع را از این هفته نیز آغاز خواهیم کرد. طبق بند‌ی از تبصره ۸ قانون بودجه امسال، برای افرادی که بیش از دو برابر الگو، مصرف آب داشته باشند، اختیار قانونی قطع آب بین ۲ تا ۵ ساعت را داریم.