تایید تاثیر خواب بر تثبیت خاطرات و حافظه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، اینکه مردم چگونه چیز‌هایی را که یاد گرفته و به خاطر سپرده‌اند به یاد می‌آورند، هنوز برای دانشمندان یک معما است و برای رسیدن به پاسخ این معما، به تازگی مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که به عمق مغز انسان نگاه می‌کند، جایی که یادگیری‌های قبلی در طول خواب دوباره فعال و در نتیجه در حافظه ماندگار می‌شوند.

دانشمندان علوم اعصاب از دانشگاه نورث‌وسترن و پزشکان مرکز صرع دانشگاه شیکاگو فعالیت الکتریکی مغز در پنج بیمار در این مرکز را در پاسخ به صدا‌هایی که توسط تیم تحقیقاتی به عنوان بخشی از یک تمرین یادگیری پخش می‌شد، بررسی کردند.

بنا بر اعلام «  آی‌ای » ، تحقیقات قبلی پردازش حافظه را در طول خواب با استفاده از ضبط EEG (الکتروانسفالوگرافی) به دست آمده توسط الکترود‌های روی سر ، مطالعه کردند ، اما این مطالعه می‌خواست فعالیت الکتریکی را در درون مغز ثبت کند و به همین دلیل کاوشگر‌های الکترودی در مغز این بیماران کاشته شد.

این مطالعه نشان داد که خواب خوب شبانه معجزه می‌کند و شرکت کنندگان در آزمون یادآوری در صبح روز بعد، عملکرد خود را به طور قابل توجهی بهبود بخشیدند.

بر اساس بیانیه مطبوعاتی منتشر شده توسط این موسسه، نقشه‌برداری فعالیت مغز به پژوهشگران اجازه داد تا با ارائه داده‌های بصری شناسایی مناطقی از مغز که در فرآیند ذخیره‌سازی حافظه در طول شب درگیر هستند، گام بزرگی در درک نحوه عملکرد ذخیره سازی حافظه بردارند.

کن پالر (Ken Paller) مدیر برنامه علوم اعصاب شناختی در دانشگاه نورث‌وسترن و پژوهشگر ارشد این مطالعه در یک بیانیه گفت: ما در حال بررسی این هستیم که چگونه مردم می‌توانند چیز‌هایی را که یاد گرفته‌اند به خاطر بسپارند، نه اینکه آن‌ها را فراموش کنند. دیدگاه ما این است که خواب به این توانایی کمک می‌کند.

پژوهشگران برای این مطالعه واکنش‌های الکتروفیزیولوژیکی به ۱۰ تا ۲۰ صدا را ضبط کردند. هنگامی که هر بیمار در یک اتاق بیمارستان می‌خوابید، صدا‌ها به طور مکرر، اما آرام پخش می‌شد تا بیماران از خواب بیدار نشوند.

بیشتر این صدا‌ها با اشیاء و مکان‌های آن‌ها که شرکت‌کنندگان قبل از خواب آن‌ها را در لپ‌تاپ دیده و شنیده بودند، مرتبط بود.

پس از خواب، پژوهشگران به بهبود قابل توجهی در یادآوری فضایی پی بردند و دریافتند که بیماران با تکرار نتایج مطالعات قبلی با استفاده از ضبط EEG از پوست سر می‌توانند مکان‌های به خاطر سپرده شده را روی صفحه لپ‌تاپ با دقت بیشتری تعیین کنند.

این مطالعه نشان داد که وجود فعالیت الکتروفیزیولوژیک در هیپوکامپ و ناحیه میانی مجاور قشر مغز، زمانی که صدا‌ها در طول خواب ارائه می‌شوند، بازتابی از فعال شدن مجدد و تقویت حافظه‌های فضایی مربوطه است.

پالر می‌گوید: فرض مرسوم قبلاً این بود که چنین صدا‌هایی در هنگام خواب شنیده نمی‌شوند. اما در واقع این صدا‌ها به ما این امکان را می‌دهد که نشان دهیم ساختار‌های مغزی مانند هیپوکامپ زمانی که خاطرات دوباره فعال می‌شوند، پاسخگو هستند و به ما کمک می‌کنند تا دانشی را که در بیداری به دست می‌آوریم، حفظ کنیم.

داده‌های الکترود‌های کاشته شده در مغز بیماران نشان داد که صدا‌هایی که در طول خواب پخش می‌شوند به افزایش فعالیت نوسانی از جمله افزایش باند‌های EEG تتا، سیگما و گاما کمک می‌کنند. این شواهد الکتروفیزیولوژیکی به پژوهشگران کمک کرد تا به این نتیجه برسند که افزایش قدرت حافظه مبتنی بر خواب در این مناطق مغز اتفاق می‌افتد.

پالر می‌گوید: گاهی اوقات به خاطر سپردن و فراموشی، تصادفی به نظر می‌رسند. ما می‌توانیم جزئیات نامربوط را به خاطر بسپاریم و در عین حال آنچه را که بیشتر دلمان می‌خواهد به خاطر بسپاریم، فراموش کنیم. پاسخ به این معمای دیرینه که توسط این مطالعه برجسته شده، این است که خاطرات هنگام خواب دوباره مرور می‌شوند، در حالی که ما وقتی بیدار می‌شویم، نمی‌دانیم این اتفاق افتاده است.

این مطالعه در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.