کاهش درد زایمان با طب سوزنی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، ترس از زایمان طبیعی و همچنین عوارض جانبی مادر و جنین ناشی از روش‌های بی‌دردی دارویی، منجر شده که میزان سزارین انتخابی به طرز چشمگیری افزایش یابد.

بنابراین وجود یک منبع تسکین‌دهنده درد قابل دسترسی و ایمن برای زنان باردار ضروری است و از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این امر به‌ویژه در مورد زنان نخست زا که درد آن‌ها اغلب شدیدتر از زنان دارای سابقه زایمان‌های قبلی یا اصطلاحاً چندزا است، مورد توجه است.

بنا بر اطلاعات ارائه‌شده توسط محققان، روش‌های دارویی بسیاری وجود دارند که معمولاً برای کاهش درد زایمان استفاده می‌شوند. بی‌حسی ترکیبی موسوم به «نخاعی- اپیدورال» یا CSEA، هم بی‌حسی نخاعی قابل اطمینان و هم اثر ضددرد طولانی‌مدتی را فراهم می‌کند. این روش می‌تواند باعث کاهش استرس مادر و مصرف اکسیژن و کاهش دیسترس جنینی می‌شود.

بااین‌حال، CSEA ممکن است طول دوره زایمان، به‌ویژه مرحله فعال و مرحله دوم را طولانی کند؛ لذا محققان در تلاش هستند که روش‌های دیگر به‌ویژه روش‌های امن غیر دارویی را در این خصوص معرفی و استفاده کنند.

پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی ایران در همین زمینه، اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده‌اند که در آن تأثیر طب سوزنی در کاهش درد‌ها و مدت زایمان طبیعی بررسی شده است.

در این مطالعه کارآزمایی بالینی، ۳۲ نفر از زنان باردار در بیمارستان شهید اکبرآبادی تهران مشارکت داشته‌اند. محققان برای گروهی از این زنان که در فاز فعال زایمان بودند، از طب سوزنی استفاده کرده و وضعیت آن‌ها را با زنان دیگر مورد مقایسه قرار دادند.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند باعث کاهش درد و مدت‌زمان فاز زایمان شود، درحالی‌که تأثیری بر کاهش نیاز بر اکسی‌توسین و نمره آپگار نوزاد ندارد. نمره آپگار، وضعیت اولیه سلامتی نوزاد را نشان می‌دهد.

در این خصوص، مریم رحیمی، استادیار و محقق گروه زنان و مامایی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران و همکارش می‌گویند: «طب سوزنی در نقاط SP۶، SP۹، St۳۶، LI۳ و LI۴ می‌تواند باعث کاهش جدی درد زایمان و به‌طور قابل ملاحظه‌ای موجب کاهش مدت‌زمان فاز زایمان شود، درحالی‌که تأثیری بر سلامت عمومی نوزاد ندارد».

به گفته آن‌ها، «طب سوزنی یا آکوپانجر، یکی از مهم‌ترین شاخه‌های طب سنتی چین است که امروزه در سرتاسر جهان به‌عنوان یک روش درمانی طبیعی و فاقد عارضه شناخته شده و به علت اثربخشی ویژه آن، روزبه‌روز در بین جوامع مختلف بیشتری رواج می‌یابد. این طب، از طریق فرو بردن سوزن‌های مخصوص در نقاط آناتومیک خاص از بدن و تحریک این نقاط، باعث درمان انواع بیماری‌ها می‌شود».

این شاخه از طب پس از هزاران سال استفاده در چین و کره، از چند دهه قبل در سراسر جهان گسترش یافته و در درمان بسیاری از بیماری‌هایی مؤثر بوده که بعضاً به درمان‌های کلاسیک مقاومت نشان داده‌اند.

رحیمی و همکارش با توجه به نتایج این پژوهش اظهار امیدواری کرده‌اند که در مطالعات آینده با افزایش حجم نمونه و بررسی سایر نقاط طب سوزنی، نتایج بهتری ازنظر کاهش میزان درد زایمان و درنتیجه کاهش میزان عمل‌های جراحی سزارین حاصل شود.

مجله علمی پژوهشی «زنان، مامائی و نازایی ایران» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد این یافته‌ها را منتشر کرده است.