روز کتاب و کتابخوانی و کتابداری

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، خانم دکتر عصمت مؤمنی، معاون محترم کتابخانه ملی کشور و آقای حاجی پور، عضو محترم هیئت رئیسه و سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی میهمان شبکه سه سیما در برنامه صبح و گفت و گو بودند که مشروح گفتگو در ذیل آمده است؛

مجری: سلام عرض می کنم خدمت شما و وقت شما بخیر

مهمان برنامه: بنده هم سلام عرض می کنم خدمت شما و همکاران محترمتان

مجری: خانم مؤمنی بفرمایید کتابخانه ملی به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی چه اقدامات ویژه ای را در دستور کار خود داشته است؟

خانم دکتر عصمت مؤمنی، معاون محترم کتابخانه ملی کشور: برنامه هفته کتاب طبیعتاً از طرف روابط عمومی تجمیع می شود. آنچه که بنده می گویم برنامه های گزارش شده معاونت کتابخانه ملی است به مناسبت این هفته، ولی در جمع فکر می کنم روابط عمومی سازمان بالغ بر 100برنامه در دستور کار داشته باشد. اما ما امروز رونمایی از قرآن نفیس قرن 6 قمری داریم که رونمایی خواهد شد. همه ما می دانیم که قرآن یک کتاب وحی الهی است و چقدر زیبا است که این نام حتی معادل با قرآن گذاشته شده است، کتاب وحی الهی است. برنامه دیگری داریم با برگزاری کارگاه صحافی برای کودکان در ادامه بحث های جدی و بنیادی که قرار است برای کودک و نوجوان در این سازمان بعنوان الگوسازی و مهارت آموزی دنبال کنیم. برگزاری نمایشگاه های آثار شاخص نفیس داریم در حوزه ایران شناسی و اسلام شناسی که می دانیم، یکی از اهداف سازمان اسناد و کتابخانه ملی به جهت گردآوری، حفاظت، نگهداری و حتی اشاعه آثار ایران شناسی و اسلام شناسی است و در ادامه یکسری برگزاری کارگاه های مهارتی برای کتابداران و معرفی ناشران برگزیده داریم. چون یکی از وظایف کتابخانه ملی در ارتباط و تعامل با ناشران است و ما اینجا برنامه ای را پیش بینی کرده ایم برای معرفی ناشران برگزیده و همچنین کارگاه آشنایی با مخازن داریم که آشنا شوند با مخازن تخصصی و کتابخانه های عمومی ما و برگزاری نمایشگاه هفته کتاب که همان تبادل کتاب است. اینها برنامه های معاونت است. ولی بنده مطمئن هستم که همانطور که در گزارشات آمده است از طرف روابط عمومی بالغ بر 100 برنامه خود سازمان دارد ولی کتابخانه های استانی هم دارند که آنها هم برنامه های خاص خودشان را خواهند داشت.

مجری: ممنون. آقای حاجی پور بفرمایید که برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در کشور چه اقداماتی ضرورت دارد که در دستور کار باشد و مجلس در این راستا چه برنامه هایی را دنبال می کند؟

آقای حاجی پور، عضو محترم هیئت رئیسه و سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی: ابتدا خدا قوت می گویم به عزیزان در حوزه کتابخوانه ملی و مسئولین کتابخانه های کشوری و این هفته را به همه کتابداران عزیز عرض تبریک عرض می کنم. در حوزه کتاب کسی که زحمات زیادی می کشد و سالیان سال طول می کشد کتابی نوشته  شود و یک شخصیتی موهای خودش را در راستای نوشتن یک کتاب سفید کند و وسیله ای و همدمی را برای تک تک من و شما در راستای آگاهی و یک چراغ راهی را برای مسیر زندگی ما مشخص کند. بنابراین بایستی این فرهنگ کتابخوانی را بتوانیم در بین اقشار مختلف، نسل های مختلف از طریق رسانه ها از طریق جراید، از طریق مدارس، از دوران ابتدایی و متوسطه اول متوسطه دوم در دانشگاه ها، بنده که بعنوان مدرس دانشگاه و همه عزیزانی که در حوزه های مختلف بعنوان الگو در مقابل مردم مدعی هستیم که بایستی این فرهنگ کتابخوانی را ترویج کنیم بایستی کتاب در دست خودمان بگیریم و الگو باشیم برای دیگران. قطعاً شک نکنید در این حوزه مجلس در کنار عزیزان است و هر ساله هم بودجه هایی را در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی مصوب می کند و همچنان این مسیر ادامه خواهد داشت و این حمایت در مجلس شورای اسلامی ادامه خواهد داشت. من این جمله را عرض کنم که دانشگاه ها و مسئولین کشوری و لشکری در راستای فرهنگ عمومی کتابخوانی بایستی ما هزینه کنیم بایستی امکاناتی را در اختیار، در گذشته ما می دیدیم الان هم می خواهیم همین اتفاق بیفتد، بن ها و فیش هایی را در اختیار هم دانشجویان خودمان و هم دانش آموزان خودمان، در اختیار حتی دانش آموزان دوران ابتدایی براساس شرایط سنی شان، در اختیار دانش آموزان مان قرار بگیرد و آنها با یک عشق و علاقه ای با اینکه یک ژتون و امتیاز یا یک بسته تشویقی در اختیار یک دانش آموز و یک دانشجو و افراد در خانواده ها قرار بگیرد که این نشان از توجه کتاب و کتابخوانی در جامعه اسلامی است یک مقدار کم رنگ شده است و امیدواریم این اتفاق بیفتد و سرعت پیدا کند. اول به خودم تذکر می دهم و بعد هم به مسئولین و هم عزیزان مان در کمیسیون آموزش تحقیقات و فناوری، باز این تأکید را دارم که این اتفاق نظر و این همت را برای هم خودمان و هم برای مسئولین ما در حوزه های آموزش عالی و آموزش و پرورش و دستگاه های آموزشی، هر دستگاهی یک معاونت آموزشی را دارد، هر وزارتخانه ای یک معاونت آموزشی و پژوهشی را دارد. در راستای تشویق همکاران خودشان این حداقل امکانات را که فرهنگ کتابخوانی که هزینه ای هم نخواهد داشت را ما در اختیار عزیزان قرار دهیم و فرهنگ کتاب و کتابخوانی را بتوانیم در مدارس و دانشگاه ها و در درون خانواده این فرهنگ را جا بیندازیم.

مجری: ممنون. خانم دکتر شما با توجه به اینکه حوزه تخصصی فعالیت تان هم هست موضوع کتاب، برای ترویج فرهنگ کتابخوانی چه اقداماتی را باید انجام داد، دستگاه ها چه مسئولتی در این راستا دارند؟

خانم دکتر عصمت مؤمنی، معاون محترم کتابخانه ملی کشور: ترویج کتابخوانی یک سابقه ویژه ای دارد یعنی ما اگر که بخواهیم نهادهای اجتماعی را بعنوان یک بستری برای ترویج بدانیم، اولین نهاد آن محیط خانواده است، یعنی اگر افراد یک خانواده عادت به کتابخوانی داشته باشند، طبیعتاً منتقل خواهد شد. نکته دوم نهادهای آموزشی هستند که از دوران دبستان و یا پیش دبستان شروع می شود تا مراحل بالاتر می رسد، من جا دارد همین جا عرض کنم سال ها پیش 88 یا 89 متأسفانه ردیف کتابخانه های آموزشگاهی حذف شد به دلایلی که در جای دیگری می شود این را بحث کرد و این یک آسیب بزرگی بود برای آن سازمان آموزش و پرورش که بچه های ما رها در فضای فناوری وابسته شدند جوری که باید مسیر درست به آنها نشان داده شود و بعنوان یک عادت در آنها نهادینه شود، متأسفانه به آن بی توجهی شده است و به همان نسبت دانش آموختگان این رشته و این حرفه سرگردان شدند و من همین جا خواهش می کنم از همین صدای مردمی بعنوان یک حرفه من و بعنوان متخصص در رشته علم اطلاعات و جامعه شناسی استدعا دارم که به بحث احیای کتابخانه های آموزشگاهی پرداخته شود و به مراتب خود انسان هم یکی دیگر از عواملی است که می تواند در ترویج کتابخوانی خودش را عادت دهد و هم نما و هم آواز با کتاب ها و نوشته ها کند و خودش را غرق در این نوشته ها کند و ساعات بسیار لذت بخشی را برای خودش به ارمغان بگذارد و موجبات منزلت های اجتماعی را برای خودش فراهم کند. چون من بعنوان یک خواننده به همه دوستداران کتاب بعنوان یک خواننده می بینم که چقدر خوانش مطالب برای انسان هم موجبات سرگرمی و هم موجبات لذت و همچنین گفت و گوهای سالم را خواهد داشت و در طی خواهد داشت. من فکر می کنم دستگاه های مرتبط با امر کتاب و کتابخوانی که عمدتاً کتابخانه ها محل این تعامل هستند می توانند مروجان خوبی باشند. من که از نزدیک با کتابخانه ها آشنا هستم خوشبختانه کتابداران بسیار دلسوز و متعهدی هستند که در اقصی نقاط و جای جای کشور عزیزمان ایران به امر ترویج کتاب و کتابخوانی می پردازند.

مجری: آقای حاجی پور با توجه به اینکه اشاره داشتید که در حوزه کمیسیون آموزش و تحقیقات موضوع را دنبال می کنید و در دستور کارتان هم هست، یکی از تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره کتاب و کتابخوانی، ترویج این فرهنگ از سنین پایین تر و از دوران مدرسه است و شما هم اشاره داشتید و خانم دکتر هم در این زمینه بیان کردند، چگونه می شود این موضوع را در مدارس به طور خیلی ویژه در دستور کار قرار داد که فرهنگ کتاب و کتابخوانی از سنین پایین برای بچه های ما ایجاد شود.

آقای حاجی پور، عضو محترم هیئت رئیسه و سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی: تنها وسیله ای که دانش بشری به مدد آن از تباه شدن مصون می ماند و به آیندگان منتقل می شود کتاب است که محصول تجربه های بشری و خلاقیت های ذهنی و آموخته های درازمدت انسان است. بنابراین ما می توانیم در هفته های این چنینی هرچند کتاب و فرهنگ کتابخوانی هفته و روز و ماه و سال و ساعت و لحظه را نمی شناسد، در درون ماشین و هر کجا می شود به وسیله یک کتاب انسان آگاهی و دانش خودش را افزیش دهد. بنابراین ما به واسطه این هفته که هفته کتاب است، در درون مدارس در مساجد و دانشگاه ها و استان های مختلف و در اقصی نقاط ایران اسلامی در هر کجا هستند از شمال تا جنوب، کرمان و زاهدان و مناطق محروم را می گویم می توانیم با کمترین کتاب فضای نمایشگاهی را برای تشویق فرزندان مان برای کتابخوانی در این مسیر، بدانید بچه ها و فرزندان خودمان تشویق کنیم با فرهنگ کتاب و کتابخوانی.

مجری: ممنون از شما. خانم دکتر جمع بندی شما را هم بشنویم.

خانم دکتر عصمت مؤمنی، معاون محترم کتابخانه ملی کشور: من به همه همکاران و کتابداران عزیز که برای آینده کتابداری را در کتابخانه ها انجام می دهند، از همین جا سپاس و درود می گویم. آرزو می کنم کشورم ایران به یک جامعه دانایی محور تبدیل شود.

مجری: ممنون