افزایش تجویز آنتی بیوتیک‌ها عامل افزایش خطر القای مقاومت میکروبی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، "حمید رضا بنفشه" در همایش مجازی پیشگیری از ایجاد مقاومت میکروبی با بیان اینکه مقاومت میکروبی یک تهدید جهانی است وگفت: نخستین مسئله تجویز و مصرف غیرمنطقی آنتی بیوتیک هاست. اگر آنتی بیوتیک در مدت زمان کافی و در دوره تعیین شده آن استفاده میکروب به طور کامل از بین نمی‌رود و این مسئله میتواند عاملی برای بروز مقاومت آنتی بیوتیک‌ها شود.
سرپرست مرکز توسعه فناوری سلامت با اشاره به کمبود تحقیقات درحوزه آنتی بیوتیک‌ها و مقاومت‌های میکروبی گفت: در دهه‌های اخیر تعداد آنتی بیوتیک‌های جدید کاهش یافته است. نبود تعهد در سطوح مختلف جامعه، نبود سیاست گذاری‌ها و همچنین کیفیت پایین بعضی دارو‌ها که می‌تواند موجب القای مقاومت دارویی شوند.

"حمید رضا بنفشه" افزود: هنگام تجویز یک آنتی بیوتیک باید دقت شود آیا این مورد بیماری یک عفونت باکتریایی است یا ویروسی؟! اگر شرکت‌های دانش بنیان و واحد‌های فناور بتوانند تست‌های افتراقی برای تشخیص عفونت‌های باکتریایی و وایرالی استفاده کرد، کمک بزرگی به کشور انجام داده اند.

سرپرست مرکز توسعه فناوری سلامت قدم اول را تشخیص عفونت باکتریال دانست و گفت: باید عامل عفونت مشخص شود. به دلیل نبود صحت و دقت تست‌های تشخیصی در نتایج تست و آنتی بیوگرام خیلی در درمان‌های بالینی مورد استناد قرار نمی‌گیرد و باعث می‌شود که شناسایی عامل عفونت کمتر شود.

"حمید رضا بنفشه" گفت: محدودیت در تجویز آنتی بیوتیک متناسب با نوع باکتری طیف اثر را با بالاترین اثرگذاری و کمترین هزینه اقتصادی تحمیل کند. در این رویکرد فردی که به تجویز می‌پردازد باید بر طیف اثر آنتی بیوتیک‌ها باید مسلط باشند؛ بنابراین لازم است در رویکرد‌های آموزشی به این نکته توجه ویژه شود.

سرپرست مرکز توسعه فناوری سلامت هشدار داد: اگر از آنتی بیوتیک‌هایی با طیف اثر گسترده استفاده کنیم خطر القای مقاومت میکروبی افزایش می‌یابد همینطور خطر بروز برخی از عفونت‌های فرصت طلب افزایش می‌یابد. فقط در عفونت‌هایی که سرعت پخش سریع دارند مجازیم که تا قبل از انجام مرحله تشخیص نوع باکتری از آنتی بیوتیک‌های با طیف گسترده استفاده کنیم.

سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت با بیان اینکه مسئله‌ای که به اثربخشی آنتی بیوتیک ضربه می‌زند استفاده از رویکرد اشتباه در پروفیلاکسی (مصرف آنتی بیوتیک پیش از درمان) است، تاکید کرد: طبق اصول تجویز منطقی آنتی بیوتیک، اصل استفاده از یک نوع داروی آنتی باکتریال است و فقط چندمورد استثنا وجود دارد مثل زخم پای دیابتی یا آبسه‌های داخل شکمی یا در برخی مواقع در بیماری سل و ... چاره‌ای جز استفاده از رژیم‌های آنتی بیوتیکی وجود ندارد.

"حمید رضا بنفشه" با اشاره به عواملی که در انتخاب آنتی بیوتیک‌ها تعیین کننده است، گفت: یکی محل عفونت است که کمک بزرگی در تشخیص عامل عفونت است. توجه به نوع و شدت عفونت بسیار تعیین کننده است. توجه به عوامل زمینه‌ای بیمار، فاکتور‌های وابسته به دارو نیز تاثیرگذار است.

سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت در پایان برای رسیدن به رویکرد موثر در مقابله با مقاومت‌های میکروبی اعلام کرد: باید در سطح مصرف و فرهنگ سازی فعالیت شود تا رفتار مردم تصحیح شود تا برای هر بیماری تب دار درخواست آنتی بیوتیک نداشته باشند و شروع به مصرف خودسرانه نکنند. در پرورش دام و طیور نیز از آنتی بیوتیک‌ها استفاده شده و پس از مصرف آن وارد بدن انسان می‌شود، بنابراین نظارت و آموزش بیشتری دراین حوزه اعمال شود. در سطح تجویز دارو، حتی فارغ التحصیلان رشته پزشکی هم اطلاعات کافی در خصوص اصول منطقی تجویز آنتی بیوتیک‌ها ندارند. همچنین در بخش تحویل دارو در داروخانه هم گاهی آنتی بیوتیک‌ها بدون نسخه و به درخواست بیمار ارائه می‌شود که تخلف بزرگی است و عواقب جبران ناپذیری برای انسان‌ها دارد.