تولید سلول‌های بنیادین شبه کبد و شبه پانکراس در مشهد

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی، استادیار گروه بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در این طرح با استفاده از مهندسی بافت، از داربست‌های زیست سازگارپذیر برای تمایز سلول‌های IPS انسانی به سلول‌های شبه کبدی و پانکراس استفاده شد که نتایج نشان داد با استفاده از این داربست ها، سلول‌های تمایز یافته، مارکر‌های بیوشیمیائی و مولکولی را بهتر از زمانی که داربست استفاده نشده است، نشان می‌دهند.

دکتر ناصر مبرا ادامه داد: باتوجه به افزایش روزافزون بیماران کبدی و پانکراسی، باید سلولی تولید می‌کردیم که شبیه سلول‌های طبیعی بدن باشد، اما مورد دیگر این بود که داربستی تولید کنیم که سلول‌ها روی آن سوار شوند و با حداکثر شباهت به سمت پانکراس و کبد تمایز پیدا کنند.

وی تصریح کرد: سلول‌های بنیادی انسان توانایی خودنوزایی دارد که این موضوع مزیت برجسته سلول‌های بنیادی بود و مشخصه قابل توجه، تبدیل شدن به سلول بالغ است.

این محقق با بیان اینکه تاکنون موفقیت‌هایی در این حوزه به دست آوردیم، اما ادامه مراحل آزمایشگاهی و ورود به مرحله بالین، نیازمند حمایت نهاد‌های علمی و مسئولان دانشگاهی است، ابراز کرد: باید طرح‌های تحقیقاتی به سمت بالینی شدن پیش برود و این تحقیقات بر روی نمونه حیوانی و در نهایت نمونه انسانی بررسی شود. 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه تعداد مراکز پیوند سلول‌های بنیادی در کشور اندک است، گفت: با توجه به اینکه همکاران زیادی در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه سلول‌های بنیادی پوست، غضروف و استخوان به موفقیت‌های زیادی دست یافته اند، مشهد ظرفیت تبدیل شدن به عنوان قطب این خدمات را دارد.

 

دکتر مبرا با بیان اینکه رشد و تکثیر سلول‌های بافت بر روی داربست‌های سه بعدی شبیه بدن و در محیط آزمایشگاهی به عنوان مهندسی بافت اطلاق می‌شود، گفت: دانشمندان از سال‌ها قبل قادر به تست سلوله‌ای بنیادی در محیط آزمایشگاه بوده اند، ولی توسعه و تولید سلول و بافت در شرایط سه بعدی نزدیک به بدن اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته وی، برای ساخت یک بافت به شیوه مهندسی نیز به طراحی یک داربست با ساختار فیزیکی مناسب با امکان چسبندگی سلول‌ها به آن، مهاجرت سلولی، تکثیر سلولی و تمایز سلولی و در نهایت رشد و جایگزینی بافت جدید نیاز است.

استادیار گروه بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه تحقیقات دانشجویی باید به سمت مسائل کاربردی حرکت کند، عنوان کرد: با انجام مهندسی بافت در زمینه سلول‌های بنیادی، می‌توان جان بسیاری از بیماران کبد را نجات داد؛ زیرا این بیماران برخلاف سایر بیماران نیازمند عضو، زمان زیادی را برای انجام پیوند کبد ندارند.