ایجاد مسیر ویژه برای حمایت از دارایی فکری فعالان حوزه سلامت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حسن بابایی در جمع مسئولین پژوهشی دانشگاه‌ها، مدیران توسعه فناوری، محققین، پژوهشگران و دانشگاهیان در هفتمین فن بازار ملی سلامت گفت: نظر به اهمیت حوزه سلامت، مسیر ویژه‌ای (مسیر سبز) جهت تسهیل فرآیند ثبت و حمایت از دارایی‌های فکری برای فعالان حوزه سلامت، بهداشت و درمان در مرکز مالکیت معنوی این سازمان ایجاد شده است.

وی با تشریح اهمیت حوزه سلامت و جایگاه مالکیت معنوی در ارتقای این حوزه گفت: امروزه پیشرفت‌های عظیم و مهم تکنولوژیکی در حوزه سلامت اعم از تجهیزات پزشکی، دارو، تشخیص بیماری‌ها و درمان آنها موجب شده تا سخت‌ترین بیماری‌ها در زمان اندک درمان و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین امکان ساخت دستگاه‌های مجهز و پیشرفته با دقتی در ابعاد میکرون، این امکان را فراهم آورده تا با کاهش درصد خطا در انجام درمان، به عنوان ابزار پزشکی و دارویی موجب افزایش سلامت عمومی جامعه و نجات میلیون‌ها انسان در سراسر دنیا شود.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور افزود: بی شک ایجاد انگیزه و رقابت به منظور ابداع، تولید، ارتقاء و انتقال تکنولوژی چنین ابزار‌هایی جز با حمایت مادی و معنوی از صاحبان این حقوق ممکن نخواهد بود و حضور مؤثر در عرصه‌های داخلی و جهانی و دستیابی به هرگونه مزیت رقابتی نیز مستلزم رعایت حقوق مالکیت معنوی است.

بابایی با تأکید بر اهمیت حمایت از حقوق مالکیت معنوی در حوزه سلامت به ویژه ثبت اختراعات دارویی و تجهیزات پزشکی اظهار کرد: این موضوع با مفاهیم اجتماعی مهم و حساس نظیر سلامت، بهداشت و کیفیت زندگی افراد در ارتباط است، علاوه بر این، تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با حوزه سلامت و صنعت دارو در این حوزه ها، بسیار سخت، پرهزینه و زمان‌بر است.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به تلاش‌های قانونی برای تسریع هر چه سریعتر ثبت علائم تجاری واکسن‌های داخلی مبارزه با ویروس کرونا به عنوان پیش نیازی برای اخذ پروانه ساخت سازمان غذا و دارو در سال‌های اخیر علی الخصوص برای ۲ واکسن «اسپایکوژن» و «پاستوکُوَک» اشاره کرد و ادامه داد: اتصال سیستمی به ارگان‌های صادرکننده مجوز در حوزه سلامت و اصالت سنجی الکترونیکی مجوز‌ها در این حوزه از جمله شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌های تولید کننده تجهیزات پزشکی، دارو و مکمل و همچنین بازرگانان حوزه سلامت، کمک شایانی در شناسایی فعالان اقتصادی در این حوزه نموده است.

وی گفت: جلسات متوالی کارشناسان و مدیران ارشد مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سازمان غذا و دارو به منظور ایجاد هماهنگی کامل بین این دو نهاد و به روزرسانی دستورالعمل‌های قبلی بر اساس نیاز حوزه سلامت، امیدبخش حذف فرآیند‌های زائد و زمانبر در اخذ علامت تجاری و پروانه ساخت در این حوزه شده است.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با اشاره به ملاحظات داخلی و خارجی در زمینه اعطای حق انحصاری اجازه بهره‌برداری اختراعات داروئی حوزه سلامت افزود: بر پایه همین نگرانی‌ها، در بیانیه کشور‌های عضو تریپس معروف به بیانیه دوحه “تریپس و بهداشت جهانی” (نوامبر ۲۰۰۱) به لزوم حمایت از مالکیت فکری در علوم پزشکی نوین، تأکید شده است.

وی گفت: در این اعلامیه آمده است که موافقت نامه تریپس به عنوان سندی بین‌المللی برای حمایت از مالکیت معنوی، می‌بایست به گونه‌ای اجرا گردد که حامی و پشتیبان اهداف بهداشت و سلامت عمومی تمامی کشور‌ها باشد و در وضع، تغییر و اعمال مقررات باید به نحوی رفتار شود که این‌گونه حمایت‌ها به سد راه کشور‌های فقیر، در حل مشکلات نظام بهداشتی و سلامت منجر نشود.

بابایی افزود: به همین جهت در قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ محدودیت‌ها و استثنائاتی نظیر صدور مجوز‌های اجباری در مواردی که منافع عمومی شامل امنیت ملی، بهداشت، محیط زیست، سلامت غذایی ایجاب کند و همچنین استثنا شدن روش‌های تشخیص، درمان و جراحی بیماری‌های انسان و حیوان از مصادیق حمایت از طریق ثبت اختراع، به درستی مورد توجه قرارگرفته تا موجب برقراری توازن مابین منافع عمومی و مخترع شود.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با بیان اینکه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به عنوان متولی حمایت از حقوق مالکیت صنعتی توانسته است اقدامات مهم و اساسی را در پایه‌ریزی و اعتلای نظام حقوق مالکیت صنعتی پویا و کارآمد با ساز و کار‌های اجرایی قوی و مؤثر در سطح ملی و بین‌المللی، به انجام برساند اظهار کرد: بر اساس آخرین شاخص جهانی اعلام شده ۲۰۲۲ از سوی سازمان جهانی مالکیت معنوی جمهوری اسلامی ایران از رتبه ۶۷ در سال ۲۰۲۰ به رتبه ۶۰ در سال ۲۰۲۱ و در نهایت با جهش ۷ پله‌ای به رتبه ۵۳ در سال ۲۰۲۲ ارتقاء یافته است.

بابایی در خصوص اقدامات این سازمان در بعد ملی نیز گفت: تصویب قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی در سال ۱۳۸۳ و آیین‌نامه اجرایی آن و به دنبال آن تصویب قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری در سال ۱۳۸۶و آیین‌نامه اجرایی که مطابق با استاندارد‌های بین‌المللی تدوین شده و تهیه طرح حمایت از مالکیت صنعتی که به منظور اصلاح و روزآمدی قوانین و مقررات مالکیت صنعتی و پیش‌بینی مصادیق جدید حمایتی از جمله اسرار تجاری، مدل مصرفی و رقابت غیر منصفانه تهیه شده و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در حال طی تشریفات نهایی می‌باشد، از جمله این اقدامات است.

وی افزود: الحاق به کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی از سال ۱۳۳۷، کنوانسیون مؤسس سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) از سال ۱۳۸۰، موافقتنامه و پروتکل مادرید راجع به ثبت بین‌المللی علائم تجارتی از سال ۱۳۸۲، موافقتنامه مادرید به منظور جلوگیری از نصب نشانه‌های منبع غیرواقعی مبدأ از سال ۱۳۸۲، موافقتنامه لیسبون در مورد ثبت و حمایت بین‌المللی از اسامی مبدأ از سال ۱۳۸۳، معاهده همکاری در ثبت اختراعات (PCT) از سال ۱۳۸۶، موافقتنامه نیس در خصوص طبقه‌بندی کالا و خدمات علائم تجاری از سال ۱۳۹۶ و الحاق به موافقتنامه لوکارنو در خصوص طبقه‌بندی کالا‌های طرح صنعتی از سال ۱۳۹۶ از جمله کنوانسیون‌های بین المللی مؤثری هستند که جمهوری اسلامی ایران در حوزه مالکیت صنعتی به آن‌ها ملحق شده است.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با تشریح خدمات ثبتی ارائه شده در این حوزه نیز گفت: در حال حاضر کلیه فرآیند‌های ثبت و تغییرات بعدی از مرحله تسلیم اظهارنامه تا ثبت‌های نهائی اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری به صورت الکترونیکی از طریق پورتال اختصاصی مرکز مالکیت معنوی و به صورت آنلاین و بدون مراجعه حضوری صورت می‌پذیرد.

وی افزود: علاوه بر ارائه خدمات ثبت و حمایت از مالکیت صنعتی، مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت با استفاده از ظرفیت‌های بین المللی و همکاری با سازمان جهانی مالکیت معنوی، پروژه‌های مشترکی را از جمله پروژه تأسیس دفاتر انتقال فناوری و نوآوری (تیسک)» و «توانمند سازی محیط مالکیت معنوی» به منظور تجاری سازی دارایی‌های فکری و توانمندسازی حوزه کسب و کار به ویژه برای شرکت‌های فناور و دانش بنیان در دست اجرا دارد که این پروژه‌ها با ارائه خدمات مشاوره‌ای در کلیه فرآیند‌های مربوط به تجاری سازی، از مرحله خلق ایده تا ثبت، تولید و بازاریابی دارایی‌های فکری به ذینفعان کمک شایانی می‌کند.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور هچنین آمادگی مرکز مالکیت معنوی به عنوان نهادی از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، برای برگزاری نشست‌های مشترک و کارگاه‌های آموزشی تخصصی در حوزه سلامت، بهداشت و درمان با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و بین المللی و همکار‌های مشترک با سازمان جهانی مالکیت معنوی اعلام کرد.

هفتمین فن بازار ملی سلامت ۱۱ و ۱۲ دی ماه سال جاری از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و با حضور شرکت‌های دانش بنیان، هسته‌های فناور، دانشگاه‌های علوم پزشکی، مراکز رشد سلامت، مراکز نوآوری سلامت، پارک‌های علم و فناوری و شتاب دهنده‌های سلامت در محل سالن همایش‌های بین المللی دانشکاه علوم پزشکی ایران برگزار شد.