پخش زنده
امروز: -
تعریف جدید اتحادیه بین‌المللی نجوم از سیاره
اتحادیه بین‌المللی نجوم پس از کشف اریس، تعریف جدیدی از سیاره ارائه داد که هم پلوتو و هم اریس را از فهرست سیارات حذف کرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، پنجم ژانویه ۲۰۰۵ بود که ستاره‌شناسان دومین سیاره کوتوله و بزرگ منظومه‌شمسی، اریس را کشف کردند. این سیاره در آن زمان دهمین سیاره منظومه‌شمسی نام گرفت.
این سیاره کوتوله با تلاش سه اخترشناس به نام‌های مایک براون، چد تروهیو و دیوید رابینوویتز کشف شد. براون نام زینا را روی این سیاره کوتوله گذاشت که یک سال بعد به اریس تغییر یافت.
اریس مانند پلوتو، در کمربند کویپر قرار دارد. جو آن مانند جو پلوتو، یخ‌زده و منجمد است و لایه‌ای نازک و یخ‌زده بالاتر از سطح آن قرار دارد. اطلاعات درباره آن اندک است، اما مشاهدات تلسکوپی نشان می‌دهد که شباهتش به پلوتو بسیار زیاد است.
در آن زمان تصور می‌شد که اریس از پلوتو بزرگ‌تر است، اما بررسی‌های کاوشگر نیوهورایزنز در ۲۰۱۵ نشان داد که این سیاره کوتوله کمی کوچک‌تر از پلوتو است و سه برابر دورتر از آن به‌دور خورشید می‌چرخد.
این تصور غلط در آن زمان باعث شد که ناسا آن را دهمین سیاره منظومه‌شمسی توصیف کند.
کشف اریس، آتش بحث‌هایی را که از زمان کشف پلوتو در سال ۱۹۳۰ وجود داشت، برافروخت و به اوج رساند. اگر پلوتو سیاره نهم بود، بنابراین اریس سیاره دهم محسوب می‌شد. سیارات کوتوله دیگر مانند سرس و ماکی‌ماکی نیز به تعداد سیارات منظومه‌شمسی می‌افزود.
پلوتو درواقع از ماه هم کوچک‌تر بود و مدار آن نسبت به دیگر سیارات منحصربه‌فرد و کشیده بود. از آنجا که در آن زمان این سیاره کوتوله تنها شی قابل رصد در کمربند کویپر بود، عنوان سیاره نهم را از آن خود کرد.
بعد‌ها مشاهدات در دهه ۱۹۹۰ خبر از وجود اجرام فراوان و مشابه پلوتو داد، که مشاجرات بین دانشمندان را افزایش داد. اما اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی در بیانیه‌ای احتمال حذف پلوتو از فهرست سیارات منظومه‌شمسی را رد کرد.
کشف اریس و ادامه‌دار شدن بحث پلوتو پس از گذشت چند سال، اتحادیه بین‌المللی نجوم را وادار به ارائه اولین تعریف رسمی از سیاره کرد. این تعریف جدید در سال ۲۰۰۶، اریس و پلوتو را از فهرست سیارات حذف کرد و این دو جرم، سیاره کوتوله توصیف شدند تا منظومه‌شمسی دوباره ۸ سیاره‌ای باشد.
اکنون تنها تفاوت میان تعریف سیارات و سیارات کوتوله، محیط اطراف آن‌هاست. سیارات کوتوله برخلاف سیارات، اجرام آسمانی دیگری در اطراف خود دارند.
نظر شما