ازکجا بفهمیم با ادب هستیم ؟ + فیلم

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،تربيت اسلامي و اخلاق مكتبي همه دستورها و "بايد" و "نبايدهايش""ادب آموزي" است، بنابراین كسي كه پايبند تعاليم دين نباشد از حوزه ادب به وادي بي ادبي پاي نهاده است.

یکی از قيمتي ترين سرمايه ها و ميراث هاي حيات آدمي "ادب" است، حتي بالاتر از ثروت و سرمايه است. وقتي سخن از ادب به ميان مي آيد، نوعي رفتار خاص و سنجيده با افراد پيرامون" از كوچك و بزرگ و آشنا و بيگانه" در نظر مي آيد. اين رفتار كه از تربيت شايسته نشات مي گيرد، به نحو سخن گفتن، راه رفتن، معاشرت، نگاه، درخواست، سوال،جواب و...مربوط مي شود.

امام صادق(ع) می فرماید: پدرم مرا به سه نكته ادب كرد؛ فرمود هر كس با رفيق بد همنشيني كند، سالم نمي ماند و هر كس كه مراقب و مفيد به گفتارش نباشد پشيمان مي گردد و هر كس به جاهاي بد، رفت و آمد كند متهم مي شود.

ادب به خودي خود يك ارزش اخلاقي و اجتماعي است و ارزش آفرين هم براي فرزندان و هم براي اوليا كه تربيت كننده آنانند. ادب خودش يك سرمايه است و هر سرمايه اي بدون آن بي بهاست. مدالي است بر سينه صاحبش كه چشمها و دلها را خيره و فريفته مي سازد.

بیشتر بخوانید:لزوم پرداختن به معارف عمیق و غنی قرآنی

حسب و نسب انسان هم با ادب ارج مي يابد.شرافت نسب و اعتبار خانوادگي و آبرو و وجهه اجتماع، بدون داشتن ادب آرايشي سطحي بر چهره اي زشت است. حضرت امير(ع) مي فرمايد: با بي ادبي،هيچ شرافتي نيست.

كسي كه بي اصل و نسب و حسب باشد اگر ادب داشته باشد شرافت مي يابد. ادب حتي نسب و تبار نامناسب را هم مي پوشاند. كلام امير(ع) چنين است؛ حُسْنُ الادب يَسْتُرُ قُبْحَ النسَبَ.

نشانه ها و جلوه ها

هر يك از ادب و بي ادبي نشانه هايي دارد. شناخت ادب هم جز با توجه به نمودهاي بي ادبي ميسر نمي گردد.اين نمودها و نشانه ها و علايم،هم در گفتار نمايان است،هم در رفتار و برخورد. كسي كه در برخورد با افراد، حاضر نيست از آنان با عظمت و تكريم ياد كند و مدام به استهزا ديگران و غيبت آنان مشغول است.

 آنكه ياوه ديگران را با ياوه و دشنامشان را با دشنامي زشت تر پاسخ مي دهد.

 آنكه در مجالس و محافل و صفها، رعايت حق ديگران و نظم و مقررات و سكوت و نوبت را نمي كند.

 آنكه حاضر نيست به حرف ديگران گوش دهد كه در گفتگو و بحث، داد مي زند و گلو پاره مي كند و جانب انصاف و حق را مراعات نمي كند اينها همه نشانه هايي از فقدان ادب است.

از آن سو، مراعات ادب در خوردن، آشاميدن، لباس پوشيدن يا لخت بودن، خلال كردن، دهن دره، سرفه، عطسه و ...نشان ادب است.

بي ادبي، بي اعتنايي به حقوق و شخصيت وحرمت انسانهاست. اگر كسي هنگام عطسه آب دهان به صورت و سفره بيفكند، يا به جاي تقديم دو دستي نامه و وسيله و ابزار آن را پرت كند يا حتي يك دستي بدهد.

يا هنگام مطالعه و استراحت شما سرو صدا كند و يا هنگام خلوت سرزده وارد اتاقتان شود و اجازه ورود نگيرد، اينها نمونه اي از مراعات نكردن ادب اجتماعي است.

جالب اين است كه اسلام براي همه اين موارد دستور العمل دارد. تربيت اسلامي و اخلاق مكتبي همه دستورها و "بايد" و "نبايدهايش""ادب آموزي" است. كسي كه پاي بند تعاليم دين نباشد از حوزه ادب به وادي بي ادبي پاي نهاده است.

رفتار نيك ديگران بر انسان تاثير مثبت مي گذارد. اين امري روشن و طبيعي است. ناپسنديهاي اخلاقي مردم نيز تاثير سوء مي گذارد. اين هم عادي است. هنر انسانهاي فرزانه و هوشمند آن است كه از رفتارهاي ناپسند ديگران هم عبرت و درس مي آموزند.

هم نيكان الگوي نيكي اند، هم بدان سرمشق بدي براي غافلان، اما عاقلتر کسي است كه از بديها راه خوبيها را مي آموزد. اين همان لقماني است كه از فرزانگي او سرچشمه مي گيرد و به قول سعدي شيرين سخن؛ لقمان را گفتند ادب از كه آموختي؟ گفت از بي ادبان، كه هر چه از ايشان در نظرم ناپسند آمد از فعل آن پرهيز كردم. نشست و بر خاست و انس و معاشرت با افراد مودب،خلق و خوي و رفتارمان را به زينت"ادب"مي آرايد.

از ادب پيامبر(ص)

رسول اكرم(ص) كه اسوه ايمان و الگوي اخلاق و ادب و رفتار نيكو است خود را ادب كرده پروردگار دانسته و مي فرمايد: پروردگارم مرا ادب كرد و نيكو ادب كرد. سيره پيامبر يك كتاب آموزي است. رفتار پيامبر، نمونه عالي اخلاقي و معاشرت والاست. به چندنمونه از ادب پيامبر با ديگران اشاره مي كنيم.

رسول خدا(ص) با هركس كه روبه رو مي شد هم به كوچک و هم به بزرگ سلام و مصافحه مي كرد، هيچ گاه دست خود را عقب نمي كشيد، تا طرف مقابل دست خود را بكشد.

از روز بعثت تا دم مرگ هرگز در حال تكيه دادن غذا نخورد، زانوهايش را پيش اشخاص باز نمي كرد و بيرون نمي آورد، هيچ كس را ملامت و سرزنش نمي كرد و در پي كشف اسرار ديگران نبود. هنگام نگاه به صورت كسي خيره نمي شد با چشم و ابرو به كسي اشاره نمي كرد، بسيار شرمگين و با حيا بود.

ادب داشتن نشانه ايمان و وسيله تقرب به خدا و محبوبيت نزد خالق و خلق است، چرا از سنت رسول خدا (ص) و سيره اوليا ادب نياموزيم. ادب در گفتار و كردار در خانه و جامعه، با كوچك و بزرگ، با خودي و غريبه در همه جا....و با همگان. منبع : خبرگزاری مهر