اسم بازیگر هالیوودی بر یک مولکول ضدقارچ جدید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛  دانشمندان می‌گویند موفق به کشف ماده جدیدی شده‌اند که از یک سرده خاص از باکتری‌ها به‌وجود می‌آید و قابلیت‌های چشمگیری در ازبین‌بردن قارچ‌ها دارد. سطح بالای کشندگی در این ماده باعث شده است که پژوهشگران نام آن را با الهام از شخصیت مرگبار «کیانو ریوز» در سری فیلم‌های «جان ویک» انتخاب کنند.

محققان مؤسسه Leibniz-HKI مولکول جدیدی به نام «کیانومایسین» را در سرده‌ای از باکتری‌ها به نام «سودوموناس» کشف کرده‌اند که می‌تواند در برابر بیماری‌های قارچی گیاهان و انسان‌ها مؤثر باشد. این مولکول به‌صورت گروهی از محصولات طبیعی در باکتری‌ها پیدا شده است که برای مثال به مقابله با کپک خاکستری می‌پردازد.

کیانومایسین به خود گیاهان یا انسان‌ها آسیبی وارد نمی‌کند، بنابراین می‌تواند آفت‌کُش مناسبی برای جایگزینی با مواد شیمیایی مصنوعی باشد. این ماده همچنین در نبرد علیه قارچ‌های مقاوم کاربرد دارد. «سباستین گوتزه»، محقق ارشد این مطالعه می‌گوید: «بسیاری از قارچ‌های بیماری‌زا اکنون به مواد ضدقارچی مقاوم شده‌اند، عمدتاً، چون از آن‌ها در مقیاس گسترده در زمین‌های کشاورزی استفاده شده است.»

ظاهراً سموم مختلفی عامل توانایی‌های مرگبار این ماده‌اند. محققان می‌گویند ژنوم باکتری خاصی که آن‌ها تاکنون یک نوع از آن را پیدا کرده‌اند، دارای ژن‌های بیوسنتزی متعلق به لیپوپپتید‌های غیرریبوزومی شبیه به صابون‌هاست. این لیپوپپتید‌ها در آزمایش‌ها چنان قابلیت کشندگی مؤثری داشته‌اند که محققان با الهام از کیانو ریوز، هنرپیشه مشهور هالیوود، نام کیانومایسین را روی آن‌ها گذاشته است.

پژوهشگران در مقاله‌ای که در مجله American Chemical Society منتشر شده، نشان داده‌اند که کیانومایسین‌ها در برابر کپک خاکستری عملکرد خوبی دارند و مانع از رشد قارچ‌ها روی برگ گیاهان می‌شوند. بیماری کپک خاکستری سالانه زیان‌های سنگینی را به میوه‌ها و سایر محصولات گیاهی وارد می‌کند.

علاوه‌براین، گوتزه می‌گوید آن‌ها آزمایش‌هایی را روی قارچ‌های بیماری‌زا در انسان‌ها هم انجام داده‌اند: «ما متوجه شدیم که [کیانومایسین]جلوی قارچ بیماری‌زای کاندیدا آلبیکانس و چند قارچ دیگر را می‌گیرد.»

دانشمندان ادعا می‌کنند که این ماده طبیعی برای انسان چندان خطرناک نیست و در مقادیر بسیار کم می‌تواند در جلوگیری از رشد بیماری‌ها مؤثر باشد. درنتیجه، می‌توان امیدوار بود که کیانومایسین در آینده برای تولید دارو‌های ضدقارچی جدید به‌کار گرفته شود. با توجه به اینکه دارو‌های بسیار کمی در برابر قارچ‌ها وجود دارند، چنین دستاوردی بسیار مهم و امیدوارکننده به‌نظر می‌رسد.