شیرین‌سازی آب دریا با سرمایه‌گذاری بیش از ۳۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریالی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پاون، آقای هاشم امینی با اشاره به نقش پررنگ پساب در شرایط کم‌آبی، بیان کرد: تصفیه و استفاده مجدد از پساب می‌تواند زمینه‌ساز تأمین نیازهای آبی در بخش‌های مختلف باشد و این مهم در دنیا به عنوان یک راهکار و فرصت مطرح است.

وی با بیان اینکه آمار جهانی نشان می‌دهد که استفاده از پساب در انحصار کشورهای ثروتمند است، تأکید کرد: با توجه به نوع اجرا و هزینه‌بر بودن آن بکارگیری این مهم در مناطقی که ارزش آب بالاست توجیه منطقی دارد، بنابراین هر کشوری در این زمینه ورود نمی‌کند.
وی قیمت بالای تولید پساب را به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات این طرح برشمرد و اضافه کرد: برای سرزمین‌هایی که منابع آبی کم دارند و از کم‌آبی و خشکسالی‌های مکرر رنج می‌برند، نگه‌داشت منابع آبی درون سرزمینی و استفاده مجدد و بازچرخانی آب حائز اهمیت است.
معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب کشور درباره آخرین وضعیت احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشور بیان کرد: در حالی 252 تصفیه‌خانه فاضلاب به ظرفیت 5 میلیون و 706 هزار مترمکعب در ایران در مدار بهره‌برداری قرار دارد که این تعداد در اوایل ایجاد شرکت‌های آب و فاضلاب 15 تصفیه‌خانه بوده است.
به گفته امینی، در حال حاضر 53 درصد جمعیت، معادل 36 میلیون نفر تحت پوشش تأسیسات فاضلاب قرار دارند و ظرفیت تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در مدار بهره‌برداری بالغ بر 5.7 میلیون مترمکعب در روز ‌است.‌
وی طول خطوط انتقال و شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب را 71 هزار و 114 کیلومتر عنوان کرد و افزود: بالغ بر 8 میلیون و 565 هزار خانوار از خدمات فاضلاب بهره‌مند هستند.
وی با اشاره به تعداد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در حال احداث، بیان کرد: 87 تصفیه‌خانه با ظرفیت یک میلیون و هفتصد و سی و نه هزار متر مکعب در دست ساخت قرار دارد.
معاون بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور میزان پساب تولیدی حاصل از تاسیسات فاضلاب در انتهای سال 1400 را بالغ بر 1.49 میلیارد مترمکعب در سال عنوان کرد و افزود: از این میزان 717.30 میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی و 70.18 میلیون مترمکعب در بخش صنعت مورد استفاده قرار گرفته است.
امینی افزود: امروز مدیران صنعتی به خوبی می‌دانند که ارزش آب بسیار بالاست و باید در راستای استفاده از این ظرفیت بی‌بدیل گام بردارند.
وی چشم‌انداز آینده پروژه‌های واگذاری پساب به صنایع را روشن دانست و افزود: در این راستا موضوع واگذاری‌ پساب و محدود کردن تخصیص آب به صنایع تسهیل یافته؛ بنابراین انتظار می‌رود ظرف مدت سه سال آینده پیشرفت کاملاً چشمگیری در این زمینه رخ دهد و شاهد استفاده حدود 40 میلیون مترمکعب پساب در سال به عنوان آب مصرفی صنایع باشیم.
وی با اشاره به اینکه امروز وظیفه ما تسهیل‌گری امور است و باید شرایط سرمایه‌گذاری را فراهم کنیم، افزود: یکی از انواع قراردادهای سرمایه‌گذاری، بیع‌متقابل است که در این راستا تاکنون 50 قرارداد واگذاری پساب به میزان 333 میلیون مترمکعب در سال با مبلغ سرمایه‌گذاری بیش از 163 هزار میلیارد ریال منعقد شده است.
وی ادامه داد: در این نوع قراردادها، متقاضی پساب، در ازای تکمیل طرح فاضلاب در یک شهر و بر مبنای هزینه تمام شده پساب، برای مدت مشخص و در قالب مدل مالی، حجم مشخصی از پساب را در اختیار می‌گیرد؛ قالب این قرارداد که بدون هیچ‌گونه بار مالی برای دولت است، بیع‌متقابل نامیده می‌شود.
به گفته امینی، از این تعداد، 40 قرارداد به منظور تأمین نیاز آبی صنایع مختلف فولاد، مس، ذوب‌آهن، نیروگاه‌ها و شهرک‌های صنعتی با میانگین حجم سالانه پساب 286 میلیون متر‌مکعب در سال، منعقد شده است و حدود 47 میلیون مترمکعب در سال نیز به شهرداری‌های کشور از جمله شهرداری‌های استان اصفهان، سمنان و تهران عقد قرارداد انجام شده است.
معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب کشور عنوان کرد: با وجود همه کارهای انجام شده در حوزه واگذاری پساب به صنایع، ولی باز هم امکان واگذاری‌های بیشتر وجود دارد و در مجموع، صنایع ما از پساب، کمتر استفاده کرده‌اند و به‌ دلیل تخصیص‌های داده شده از آب‌های سطحی و زیرسطحی در سال‌های اخیر، رغبت زیادی به هزینه کرد در پروژه‌های فاضلاب و استحصال پساب نداشته‌اند.
وی با اشاره به ابلاغ بخشنامه وزارت نیرو در شهریور 1401 که در آن، تخصیص از آب‌های سطحی و زیرسطحی را نسبتاً محدود کرده است، افزود: این موضوع می‌تواند آغازی برای استقبال بیشتر صنایع از پساب شود؛ در حال حاضر حدود 13 درصد از پساب‌های موجود در کشور از این طریق، به صنایع واگذار شده و جا دارد که این مقدار، در سال‌های آتی افزایش یابد.
امینی با اشاره به اثرگذاری سایر بخش‌نامه‌های ابلاغی وزارت نیرو، خاطرنشان کرد: بخشنامه ابلاغی سال 98 وزارت نیرو در حوزه برنامه‌ریزی برای پساب و بخشنامه اخیر شهریور 1401 وزارت نیرو، کمک زیادی در واگذاری طرح‌ها و اجرای پروژه‌های فاضلاب کرد و در آینده نیز بسیاری از مشکلات را در این مسیر، مرتفع می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه بحث شیرین‌سازی آب برای مصارف شرب جهت شهرهای حاشیه دریا از لحاظ قیمت بسیار مناسب است ادامه داد: در خصوص انتقال آن باید پژوهش و برنامه‌ریزی وسیعی صورت بگیرد که البته در دستور کار است.
وی افزود: در حال حاضر تعداد 95 پروژه آب شیرین‌کن با ظرفیت 638‌ هزار مترمکعب در شبانه‌روز با حجم سرمایه‌گذاری بیش از 38 هزار و 600 میلیارد ریال در حال ساخت و بهره‌برداری است که از این تعداد، 75 پروژه با ظرفیت 443‌ هزار مترمکعب در شبانه‌روز و مبلغ سرمایه‌گذاری 18 هزار و 750 میلیارد ریال در حال بهره‌برداری و تعداد 20 پروژه با ظرفیت 194 هزار و 700 مترمکعب در شبانه روز و مبلغ سرمایه‌گذاری 19 هزار و 900 میلیارد ریال در حال ساخت است که این نشان از خواست و اراده دولت برای تأمین آب ساکنان حاشیه دریا است.
امینی، استفاده از همه ظرفیت‌ها برای توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها را یکی از برنامه‌های راهبردی وزارت نیرو عنوان کرد و گفت: استفاده از ردیف خرید تضمینی آب، خودگردان‌کردن پروژه‌های فاضلاب بهره‌مند از ردیف خرید تضمینی و اضافه‌کردن پروژه‌های آب شیرین‌کن، استفاده از ظرفیت صنایع برای تأمین آب شرب نقاط جمعیتی برای کاهش قیمت تمام شده شرب، تعریف پروژه‌های جدید آب‌شیرین‌کن به روش EPC و پرداخت از محل تهاتر نفت، اسناد خزانه اسلامی و یا سایر روش‌های دیگر در دست پیگیری و اقدام است.
‌معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب کشور گفت: برنامه وزارت نیرو این خواهد بود که حداقل 400 هزار مترمکعب در شبانه‌روز تا پایان دولت سیزدهم به ظرفیت آب شیرین‌کن‌های در حال بهره‌برداری با استفاده از این روش‌‌ها اضافه کند که با حمایت‌های همه‌جانبه سایر ارگان‌ها از جمله سازمان برنامه و بودجه قابل دستیابی است.