ازدیگران حلالیت بطلبیم+فیلم

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،از نظر آموزه‌های قرآن، هر کسی نسبت به دیگری ستمی کرده، و حقی از او ضایع کرد باید ضمن توبه و استغفار به درگاه خدا، به اصلاح امر فاسد خویش بپردازد و از مظلوم عذرخواهی کرده و از او عفو و گذشت و بخشش را بخواهد؛ و بر مظلوم است تا از باب رحمت، طالب حلالیت را عفو را کند و از خطا و گناهش بگذرد.

خدا می‌فرماید: و گذشت کردن شما به تقوا نزدیکتر است و در میان یکدیگر تفضل و بزرگوارى را فراموش مکنید! زیرا خداوند به آنچه انجام مى‌دهید بیناست.
راهکار‌هایی برای خوش اخلاقی و حلالیت طلبی
امیرالمومنین می‌فرماید: اگر خدشه‌ای بر انسان وارد می‌شود بخاطر این است که خدا می‌خواهد گناهان شما را پاک بکند و درصدی از آن‌ها را خدا می‌بخشد.

چرا ما باید کسانی را ببخشیم که نه تنها در سختی‌ها و مشکلات با ما همدردی نمی‌کنند بلکه با زخم زبان و بدبینی ما را آزار می‌دهند؟ وقتی که این افراد می‌خواهند به سفر حج بروند به دنیال حلالیت هستند.

اگر ما با خدا معامله بکنیم و این ظرفیت را داشته باشیم که این افراد بداخلاق را حلال کنیم، برای خودمان خیلی خوب است. امیرالمومنین درنهج البلاغه به امام حسن (ع) می‌فرماید: کسی که تو را اذیت و آزار می‌دهد، این آزار برای تو بزرگ جلوه نکند، زیرا او به ضرر خودش و به نفع شما کار می‌کند. حضرت فرمودند: به خدا قسم اگر کسی مسائل عِرضی را در خلوت توبه بکند بهتر از این است که من بر او اقامه‌ی حد بکنم.
اهمیت بخشیدن دیگران
چرا ما باید کسانی را ببخشیم که نه تنها در سختی‌ها و مشکلات با ما همدردی نمی‌کنند بلکه با زخم زبان و بدبینی ما را آزار می‌دهند؟ وقتی که این افراد می‌خواهند به سفر حج بروند به دنیال حلالیت هستند. با این افراد چکار باید بکنیم؟ آیا حلالیت طلبیدن فقط برای سفر حج است؟
افرادی هستند که کارشان آزار دادن و زخم زبان زدن است؛ و این کار را تکرار می‌کنند. در واقع سجیه او ظلم کردن است. کار این افراد با حلالیت درست نمی‌شود.
ما دو نوع گناهکار داریم: یکی گناهکار شرمنده و پشیمان و یکی گناهکار مُصِر بر گناه.

داستانی درباره استغفار زبانی
روایت داریم کسی که اصرار بر گناه می‌کند و بعد استغفرالله می‌گوید، در واقع توبه را مسخره می‌کند. کاسبی بوده که چشم چران بوده است. وقتی خانم بدحجابی به مغاره می‌آمده نگاه می‌کرده و استغفرالله و لااله الاالله می‌گفته است. بعضی‌ها با ذکر هم گناه می‌کنند. یک روز او در حال حساب و کتاب بود و خانم بد حجابی وارد مغازه شد و شاگرد به استادش گفت: استاد، یک استغفرالله آمده است، اگر می‌خواهی نگاه کن. در حدیث داریم که توبه‌ی انسان بداخلاق قبول نمی‌شود.

حلالیت طلبیدن باید از صمیم دل و منفعل باشد

پیامبر فرمودند: خداوند توبه‌ی انسان بداخلاق را قبول نمی‌کند. این حدیث در تمام کتب معروف آمده است.
اگر ما با خدا معامله بکنیم و این ظرفیت را داشته باشیم که این افراد بداخلاق را حلال کنیم، برای خودمان خیلی خوب است. امیرالمومنین درنهج البلاغه به امام حسن (ع) می‌فرماید: کسی که تو را اذیت و آزار می‌دهد، این آزار برای تو بزرگ جلوه نکند، زیرا او به ضرر خودش و به نفع شما کار می‌کند.

کسی که غیبت ما را می‌کند و آبروی ما را می‌برد، اعمال خوب خودش را به پرونده‌ی ما می‌فرستد و اعمال بد ما را به پرونده‌ی خودش می‌برد. به بزرگی گفتند که فلانی غیبت شما را کرده است. این بزرگ مبلغی پول در پاکت گذاشتند و برای ایشان فرستادند. او گفت: این آقا به من محبت کرده است، زیرا من گناه زیاد دارم. او گناهان من را به نامه‌ی عمل خودش برده است و اعمال خوب خودش را به نامه‌ی عمل من فرستاده است.
اگر کسی ما را اذیت کرد در واقع می‌خواهد صبر ما را بسنجد و ما می‌توانیم از این بُعد به داستان نگاه بکنیم. ممکن است که در بعضی مواقع ما مظلوم واقع بشویم، ولی در بعضی مواقع هم ما ظالم بوده ایم. ما در راه احقاق حق بایدعدالت را رعایت بکنیم. مثلا اگر کسی دست ما را قطع کرد ما باید دست او را قطع کنیم تا اینکه او را بکشیم. حتی نفرین هم باید از روی عدالت باشد.

بهترین راه احقاق حق گذشت است. فردی مظلوم واقع شد و به ظالم نفرین کرد. خطاب شد: در اینجا تو مظلوم هستی و من می‌توانم دعای تو را مستجباب بکنم، ولی در بعضی مواقع تو ظالم هستی و دیگران علیه تو نفرین کرده اند. حالا ما کدام دعا را مستجاب بکنیم؟ او گفت: دعای هیچ کدام از ما را مستجاب نکن. هر چه تحمل ما بالاتر برود ظرفیت ور شد ما هم بیشتر می‌شود.
امیرالمومنین ده‌ها بار غلام خودشان را صدا زدند، ولی این غلام جواب نداد. امام نزد او رفت و گفت که چرا جواب من را نمی‌دهی. غلام گفت: من می‌خواهم شما را عصبانی کنم. حضرت فرمود: من شیطان را به خشم می‌آورم و تو را در راه خدا آزاد می‌کنم. من عصبانی نمی‌شوم.
حلالیت طلبی
حلالیت فقط مربوط به سفر حج نیست، ولی یک موردش همین است. ما از کسانی که زیاد با آن‌ها سر و کار داریم باید حلالیت بطلبیم. هر وقت که ما حقی را ضایع کردیم باید حلالیت بطلبیم. بزرگی می‌فرمود: اگر ما حلالیت نطلبیم در قیامت مشکل داریم.
سئوالاتی درباره حلالیت طلبی
بعضی‌ها با اینکه خودشان اهل غیبت کردن هستند وقتی ما از آن‌ها حلالیت می‌طلبیم، ما را حلال نمی‌کنند. بعضی‌ها می‌گویند که چه گفته ای؟ اگر این حرف را به آن‌ها نگوییم، طرف فکر می‌کند که چه حرف بدی در مورد او زده ایم که خجالت می‌کشیم آنرا بگوییم و اگر هم بگوییم، باز ما را حلال نمی‌کند. من وقتی از شخصی حلالیت می‌طلبم خیلی خجالت می‌کشم. ولی می‌دانم طاقت عذاب الهی را ندارم. راهنمایی بفرمایید.
گفتن گناه شخصی خودش گناه بزرگی است. اگر کسی در خلوت گناه شخصی انجام داده است اگر آن را باز گو نکند، خدا آن را می‌آمرزد. پیامبر فرمودند: کسی که گناه بین خود و خدا را می‌پوشاند خدا او را می‌بخشد. ولی اگر آنرا بگوید خدا او را خوار می‌کند. اگر انسان ظلم مادی به کسی کرده است باید بگوید، ولی در مورد مسائل عِرضی و ناموسی باید گفت که اولا سوال کردن در آن مورد حرام است. زیرا این منطقه‌ی ممنوعه است.

انسان نباید سوال بکند که شما چنین گناهی را کرده‌ای یا خیر. کسانی که پیش پیامبر می‌آمدند و گناهان عرضی خود را اقرار می‌کردند، پیامبر رویش را برمی گرداند و ناراحت می‌شد. فردی چند باز نزد حضرت امیر آمد و اقرار به گناه کرد تا حد بر او جاری شد.

حضرت فرمودند: به خدا قسم اگر کسی مسائل عِرضی را در خلوت توبه بکند بهتر از این است که من بر او اقامه‌ی حد بکنم. با اینکه اقامه‌ی حد برای نظم جامعه است، ولی طرح آن خوب نیست. امیرالمومنین می‌فرماید: ما با دست‌هایی مصافحه می‌کنیم که این انگشتان باید بریده بشود، ولی تا شاکی ندارد و مدرک جرمی وجود ندارد، ما هم مثل خدا آنرا را می‌پوشانیم.

اگر گفتن غیبت بدنبال خودش فتنه به همراه دارد گفتنش حرام است.

غیبت کردن هم حق الله و هم حق الناس است. اگر انسان به شخص بگوید که ما به تو تهمت زده ایم و آبروی تو را برده ایم فتنه ایجاد می‌شود و کدورت جدیدی درست می‌شود. انسان باید بطور کلی حلالیت بطلبد و این بهتر است. ما حق تجسس در گناه دیگران را نداریم و طرف هم حق ندارد که گناه خودش را بگوید.

سفر رفتن بهانه‌ی خوبی است که ما از دیگران حلالیت بطلبیم.

دیگر اینکه ما می‌توانیم برای کسی که غیبتش را کرده ایم دعا بکنیم و کار‌های نیک به نیت او انجام بدهیم. حتی می‌توانیم از او تعریف بکنیم. آیت الله خوئی می‌فرمودند: در غیبت، حلالیت طلبیدن مستحب است.
سوال – اگر به ما ظلمی بشود و ما ببینیم که اعمال خیر ما هم کم است، آیا می‌توانیم در دنیا عفو نکنیم و منتظر باشیم تا در قیامت از اعمال خیر او بردارند تا اعمال خیر ما سنگین‌تر بشود. آیا این انتظار حق است؟
پاسخ – اگر ما طرف را نبخشیم از حق او گرفته می‌شود و به ما داده می‌شود. امام حسین (ع) در روز عاشورا فردی را مامور کردند که بگوید اگر کسی دِینی برگردنش است در کنار من نباشد. من از پیامبر خدا شنیدم که اگر کسی بدهی داشته باشد و ندهد، از حسنات او می‌گیرند و به طرف می‌دهند. در عفو ثواب بسیاری است. اگر ما عفو نکنیم هم ما و هم او گیر است. ولی اگر ما از طرف بگذریم خداهم از ما می‌گذرد. در قیامت ندا داده می‌شود: کجا هستند کسانی که بر گردن خدا حق دارند؟ (ما همه به خدا بدهکار هستیم و کسی ازخدا طلب ندارد) آن‌ها کسانی هستند که بر مردم عفو می‌کنند. امام صادق (ع) می‌فرماید: کسی که عفو می‌کند اجر او با خداست؛ و آن‌ها براحتی به بهشت می‌روند.
راهکار‌هایی برای خوش اخلاقی
انسان باید تمرین بکند که در هنگام بداخلاقی و عصبانیت حالتش را عوض بکند، سکوت بکند و تغییر وضعیت بدهد و حساسیت‌ها را کم کند. در روایت داریم: ریشه‌ی غضب‌ها و بداخلاقی‌ها غرور و تکبر است. کسی که از ما عذرخواهی می‌کند و حلالیت می‌طلبد بی انصافی است که ما او را عفو نکنیم.

امام صادق (ع) می‌فرماید: ملعون است کسی که فردی برای صلح پیش او می‌آید و او طرف را رد می‌کند. کسی که حاضر نیست از گناه کوچک دیگران بگذرد چطور از خدا می‌خواهد که گناهان زیاد او را ببخشد.

یکی دیگر از راه‌ها این است که ما خودمان را جریمه بکنیم که هر وقت عصبانی شدیم و بداخلاقی کردیم مثلا هزار تومان صدقه بدهیم یا چند روز، روزه بگیریم. آیت الله بروجردی با خودشان عهد کرده بودند که هر بار که عصبانی بشوند یک سال روزه بگیرند. خدایا به حق امام حسن (ع) و امام حسین (ع) قلب امام زمان (عج) را از ما شاد و راضی بگردان و همه‌ی ما را جزو پیروان و شیعیان اهل بیت قرار بده و همه بیماران را شفای عاجل عنایت بفرما.
عقوبت کسی که به آزار دیگران می‌پردازد / عادت افراد پست و شرور
آیات قرآن و احادیث اهل بیت گویای آن است آزار دیگران نه تنها موجب عذاب اخروی است بلکه دنیا و عُقبا را نیز همچون جهنمی می‌کند که انسان در آن عذاب می‌کشد.
رفتار و گفتار آدمی تأثیر اساسی در سرنوشت انسان دارد، همان گونه که رفتار شایسته ممکن است انسان را به بالا‌ترین مرتبه‌ی انسانی برساند، امکان دارد انسان در اثر بر‌خورد نا‌درست ارزش و احترام خود را از بین ببرد. آزاررسانی به دیگران از رفتار‌های بدی است که برخی انسان‌ها دچار آن می‌شوند؛ این آزاررسانی درجات مختلف دارد؛ گاهی می‌بینیم فردی با زبان خود یعنی با طعن و کنایه به آزار دیگران می‌پردازد.

این دست افراد که به زبان خود عادت دادند مدام به گزاف و تمسخر سخن گویند و زبانشان را از گفتار نیک پرهیز داده‌اند، در برخورد با مردم نیز همین گونه رفتار می‌کنند، در حالی که خداوند در قرآن می‌فرماید با مردم به مهربانی سخن گویید و در جای دیگر اشاره دارد زبان به تمسخر دیگران باز نکنید.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ضمن فرمایشاتی آزار دادن دیگران را از خصلت افراد شرور می‌داند: عادت بدان، آزار کردن رفیقان است» و در جای دیگر آزاررسانی به افراد باکرامت و آزاده را خصلت افراد پست معرفی کرده، عادت لئیمان و جاهلان آزار کردن کریمان و آزادگان است.»

قباحت آزار و اذیت دیگران
قباحت آزار و اذیت دیگران به حدی است که پیامبر خدا صلى الله علیه و آله، اذیت مؤمنان را مساوی با آزار خود معرفی کرد و فرمود؛ هر که مؤمنى را بیازارد مرا آزار داده است.» این در حالی است که چنین مضمونی را در قبال آزار و اذیت دخت گرامی‌شان یعنی حضرت زهرا (س) هم بیان فرمود و این نشان از اهمیت ترک آزار مردم دارد.

از این جهت مسلمان حقیقی فردی است که از آزار دیگران پرهیز کرده بلکه به آن‌ها نفع برساند، همچنان که پیامبر در دیگر روایت فرمود؛ مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در سلامت باشند» و امام زین‌العابدین عدم آزار دیگران را نشانۀ کمال عقل و راحتی تن در دنیا و آخرت معرفی کرده، فرمود؛ آزار نرساندن، از کمال خِرَد است و در دنیا و آخرت، مایه راحتى تن است
بنابراین آزار و اذیت دیگران به هر شکل و عنوان که باشد به انسان ضربه می‌زند و نه تنها موجب عذاب اخروی است بلکه دنیا را نیز همچون جهنمی می‌کند که انسان در آن عذاب می‌کشد.

بیشتربخوانید:بد اخلاقی و آثار مخربش بر زندگی فرد

فردی که آزار می‌رساند اگر بداند عمل او رفتار اهل جهل است، یعنی همان‌ها که در طول زندگانی انبیاء و ائمۀ دین به آزار آن بزرگواران می‌پرداختند، به طور قطع راهی برای خروج از این رفتار ناپسند پیدا خواهد کرد.
امام صادق علیه‌السلام درباره عقوبت تمسخرکنندگان، مایۀ تنبُّه برای ما در عدم برخورد تمسخرآمیز با دیگران خواهد بود:؛ در روز قیامت، ندا کننده اى ندا دردهد: کجایند آزار دهندگان دوستان من؟ پس گروهى برخیزند که صورتشان گوشت ندارد و گفته مى‌شود: اینان کسانى هستند که مؤمنان را آزار دادند و با آنان دشمنى و مخالفت کردند و در دینشان برایشان سخت گرفتند؛ سپس به درافکندنشان در جهنّم فرمان داده مى‌شود.»

سخنان حجت الاسلام تراشیون درباره حلالیت طلبی

منابع: شفقنا، تسنیم، حوزه