افزایش ۲۵۰ درصدی کشفیات قاچاق فرآورده‌های نفتی

به گزارش  خبرگزاری صداوسیما، آقای امیرمحمد پرهام فر معاون پیشگیری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به صورت اینترنتی ، آقای مهریاری مدیر کل ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سخنگوی سامانه سپهتن، سردار رمضانی معاون اجرایی راهور فراجا و خانم هویدا  خبرنگار انرژی خبرگزاری صدا و سیما در برنامه میز اقتصاد شبکه خبر درباره هوشمندسازی تخصیص سوخت به ناوگان حمل و نقل جاده‌ای گفتگو  کردند.
مقدمه مجری: آخرین آماری که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده از مصرف و تولید گازوئیل حاکی از آن است که ما به نقطه سر به سر در تولید و مصرف رسیدیم به این معنا که ما الان چیزی حدود ۱۱۲ میلیون لیتر در روز متوسط مصرف مان است و در گازوئیل ۱۱ میلیون لیتر متوسط تولید مان است این نشان دهنده این است که زنگ خطر برای واردات گازوئیل به صدا در آمده کما این که گزارش‌هایی داشتیم در برنامه میز اقتصاد صحبت کردیم در خصوص این که ممکن است ما وارد کننده باشیم به واردات زیاد برویم سر گازوئیل بحث کردیم امروز در برنامه میز اقتصاد می‌خواهیم از طرحی صحبت کنیم که هفت سال است از آن صحبت می‌شود، اما به طور کامل اجرایی نشده سامانه سپهتن سامانه‌ای است که می‌تواند نظارتی داشته باشد بر روی ناوگان عمومی، مسافری و باری ما و به طور کلی ما بتوانیم از این طریق هم نظارتی بر روی شبکه قاچاق داشته باشیم اگر وجود داشته باشد حالا در ناوگان مسافری، در ناوگان عمومی و باری ما آنچه که ما قاچاق تلقی می‌کنیم بتوانیم نظارت کافی روی آن داشته باشیم در حوزه سوخت هم همین طور و به طور کلی بر روند اتفاقاتی که در حوزه راهنمایی و رانندگی و در حوزه ترافیک آن می‌افتد قاچاق کالا و سوخت را هم عرض کردم همه مواردی است که یکجا در سامانه سپهتن جمع شده در برنامه‌های قبلی میز اقتصاد چندین برنامه مفصلا در این خصوص صحبت کردیم قوانین متعدد بالادستی وجود دارد در خصوص این که این طرح اجرا بشود ۴ محور هم دارد یعنی ۴ دستگاه تقریبا درگیر هستند با این سامانه یکی از آن‌ها سازمان راهداری بعنوان مجری طرح برای وزارت راه و شهرسازی است و یکی راهور فراجا هست که یکی از طرف‌های سامانه سپهتن است شرکت پخش فرآورده‌های نفتی وستاد مبارزه با قاچاق ۴ ارگانی هستند که با سامانه سپهتن دارند همکاری می‌کنند اگر خاطرتان باشد در برنامه قبلی اجرای این سامانه منوط به تفاهمنامه‌ای شد بین این ۴ دستگاه که در برنامه امروز میز اقتصاد می‌خواهیم به همین موضوع بپردازیم که به کجا رسیده؟ چقدر از طرح اجرا شده و چقدرش باقی مانده است؟ و آن مقداری که باقیمانده چه آسیب‌ها و ضرر‌هایی دارد؟ "

 

 

سوال: گزارش در خصوص قاچاق سوخت بود که البته سامانه سپهتن یکی از کارهایش جلوگیری از قاچاق سوخت است یکی از کار‌های مهمی که می‌شود از این سامانه برداشت و بهره برداری کرد نظارت بر کل ناوگان مسافر و بار و ناوگان عمومی ما است که طبیعتا می‌تواند بر روی قاچاق کالا هم موثر باشد. خانم هویدا یک جزئیاتی به ما بدهید از این که چقدر دارد از سامانه سپهتن می‌گذرد و اساسا این سامانه تا کجا پیش رفته است؟
هویدا: این سامانه در حقیقت طرحی بوده به نام تخصیص سوخت بر اساس پیمایش از بهمن سال ۹۳ در هیات دولت تصویب شده است، اما از آن زمان بنا بر دلایل مختلفی که وجود داشته، همکاری‌های بین دستگاه‌های اجرایی رخ نداده شاهد این بودیم که پیشرفت مطلوبی نداشت تا سال ۹۶ که مجددا شورای اقتصاد یک مصوبه‌ای را داشت موظف کردند دستگاه‌هایی اجرایی از جمله وزارت راه و شهرسازی، شرکت بهینه سازی، شرکت پخش و پلیس راهور را که این‌ها یک همکاری با هم دیگر داشته باشند در قالب این همکاری بتوانند ۳۶۸ هزار وسیله نقلیه را مجهز بکنند به تجهیزات موقعیت یاب که با کمک این تجهیزات موقعیت یاب بتوانند بررسی کنند عملکرد تک به تک وسایل نقلیه گازوئیل سوز برون شهری از جمله ناوگان باری و همین طور ناوگان مسافری تا تخصیص سوخت به صورت عادلانه به صورت لحظه‌ای و برخط انجام بشود در مورد این‌ها.

هویدا: یعنی عملکرد این دستگاه آن وسیله نقلیه را بررسی می‌کنند بر مبنای مسافتی که طی می‌کند به آن سوخت تخصیص می‌دهند، اما متاسفانه الان شاهد این هستیم که یک سهمیه ثابتی دارد به وسایل نقلیه تخصیص داده می‌شود این سهمیه ثابت ممکن است جوابگوی آن مسافتی که در طول یک ماه آن وسیله نقلیه طی می‌کند نباشد و بعدا شاهد این هستیم که هرزگاهی رانندگان ما گلایه دارند از این که سهمیه شان کافی نیست.

 

پرهام فر: مجموعا کشفیات قاچاق فرآورده‌های نفتی در سال ۱۴۰۱ هم در حوزه بنزین، هم در حوزه نفت و گاز افزایش قابل توجهی داشته ما در سال ۱۴۰۱ در بنزین یک میلیون و ۵۴ هزار لیتر کشفیات داشتیم که این رقم تقریبا ۲۵۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته در حوزه نفت و گاز ۵۱ میلیون و ۱۸۷ هزار لیتر کشفیات داشتیم که این هم نسبت به مدت مشابه سال گذشته یعنی سال ۱۴۰۰ - ۶۹ درصد افزایش داشته است. با افزایش قیمت سوخت در کشور‌های همسایه قاچاق قاعدتا افزایش پیدا می‌کند و به همین جهت افزایش کشفیات امر طبیعی است منتها این که چرا تاکنون طرح سپهتن اجرا نشده این یک سوال جدی است که تا الان ما حتی گزارش‌هایی هم برای مقامات عالی کشور در زمینه کوتاهی برخی از دستگاه‌ها در زمینه اجرا ...

پرهام فر: طی مصوبه سال ۹۳ هیات وزیران طرح تخصیص سوخت بر اساس پیمایش بعنوان یکی از ابزار‌های مهم و کارآمد مدنظر قرار گرفته بود البته روش‌های جایگزینی هم در همان مصوبه بود که به آن اشاره می‌کنم، طی آن وزارت راه بعنوان نهاد متولی و نهاد.

 

پرهام فر: وزارت راه بعنوان نهاد متولی و اصلی موضوع هست که باید این سامانه را با متولی گری وزارت راه و با همکاری پلیس راهور و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی باید باشد این به صورت ساختار کلی اش طراحی شده و در قانون هم همین پیش بینی شده یعنی تکلیف مشترک راهداری پلیس راهور، شرکت ملی پخش هست در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ هم در بند ب تبصره ۱۴ برای سپهتن یک موعد زمانی پیش بینی شده است موعد زمانی اش هم به این ترتیب است که تا پایان سال ۱۴۰۲ این سامانه برای ناوگان حمل و نقل باری برای ناوگان نفت و گاز سوز یعنی ناوگان دیزلی ۵۰ درصدو برای ناوگان مسافری یا اتوبوسرانی صد در صد اتوبوس‌های برون شهری صد در صد اجرایی بشود این الان حکم جدید قانون بودجه است که در سال ۱۴۰۲ باید عملیاتی بشود، ولی این از سال ۱۳۹۳ مصوبه هیات وزیران در این زمینه وجود داشت.

پرهام فر: گزارش برای ریاست محترم جمهور ارسال شده، چون کلا گزارش پیشرفت سامانه‌ها باید برای رئیس جمهور محترم ارسال بشود و برای ایشان ارسال شده است. گزارش هر سه ماه یک بار ارسال می‌شود یعنی ما در سال ۱۴۰۰ سه مقطع گزارش ارسال کردیم آخرین گزارش دقیقا ۲۷ اسفند ۱۴۰۱ برای ایشان ارسال شده است.

پرهام فر: در حال حاضر آن اختلاف دستگاه‌ها از حیث فنی و سامانه‌ای که بهرحال در زمینه استقرار سامانه و استقرار سرور سامانه اختلافاتی وجود داشت در این زمینه توافق ایجاد شد یعنی الان که صحبت می‌کنیم یک توافقی بین دستگاه‌های اجرایی شده ...

 

پرهام فر: متولی اصلی و خواسته اصلی از وزارت راه است و قانون و مصوبه هیات وزیران وزارت راه را مکلف به اجرای این موضوع کرده بهرحال سامانه سامانه پیمایش حمل و نقل است متولی حمل و نقل هم در کشور وزارت راه است.

پرهام فر: هر دستگاهی که تکلیف قانون داشته باشد ما در درجه اول از او می‌خواهیم کوتاهی هم باشد کوتاهی نسبت به عملکرد آن دستگاه گزارش داده می‌شود.

پرهام فر: بعنوان متولی اصلی بله کوتاهی داشته است

پرهام فر: بقیه دستگاه‌ها هم بهرحال، چون که ما در جریان کار هستیم می‌دانیم بالاخره وزارت راه هم یک پیگیری‌هایی کرده مثلا   امنیت داده‌ها با همدیگر تفاهم نداشتند این یک بحث فنی بود که به تفاهم نرسیده بودند الان آخرین تفاهمی که صورت گرفته بین این دو تا دستگاه الان تفاهم اجرا شده که در قانون بودجه هم پیش بینی شده که در سال ۱۴۰۲ اجرا بشود.

پرهام فر: بله

 

مهریاری: با توجه به صحبت‌هایی که شد و مصوبه شورای اقتصاد که ابلاغ شد در سال ۹۶ ما قبل از آن هم از سال ۹۳ نسبت به راهبری و پایش ناوگان مسافری و باری خودمان اقداماتی را شروع کرده بودیم، ولی با ابلاغ مصوبه شورای اقتصاد منوط شده بود به امضای تفاهم نامه چهارجانبه و بعد از امضای تفاهمنامه می‌بایستی مجری که وزارت راه و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هست نسبت به اقدام جدی شروع می‌کرد.

مهریاری: برای ۱۴ هزار دستگاه ناوگان اتوبوسی و ۳۵۸ هزار دستگاه ناوگان باری ما.

مهریاری: قاعدتا اگر طبق مصوبه اقدام می‌کردیم باید صبر می‌کردیم تا مصوبه شورای اقتصاد که حتما تفاهمنامه امضا می‌شد و کار می‌شد و بایستی صبر می‌کردیم و هیچ کاری قاعدتا نباید می‌کردیم، ولی ما این طور ننشستیم با همکاری پلیس و شرکت پخش ما شروع کردیم به اقدام برای نصب سامانه راهیاب یا سنجش و پایش ناوگان، ناوگان اتوبوسی را شروع کردیم که خیلی مشخص‌تر بود و می‌توانستیم راحت‌تر این‌ها را اقدام بکنیم و ضمنا ما هیچگونه هزینه‌ای هم نمی‌توانستیم انجام بدهیم بابت این که ...
سوال: آمار می‌فرمایید که چقدر نصب شده است؟

مهریاری: ما طبق مصوبه شورای اقتصاد بایستی از محل صرفه جویی این کار را انجام می‌دادیم، ولی ما خواستیم جلوتر این کار را انجام بدهیم با هزینه‌ای که از خود مالکین و رانندگان گرفتیم این سامانه را به صورت پایلوت روی ده هزار وسیله نقلیه تا الان نصب شده و از ۱۴ هزار وسیله نقلیه عمومی مسافری ما که اتوبوسی هستند و داخل این سامانه به صورت آزمایشی هم بالا آمد در ایام اربعین هم خیلی خوب عملکرد داشت و توانستیم هم در پاسگاه‌ها هم آن را تجهیز بکنیم و

مهریاری: بقیه آن هم فراخوان زدیم که این اقدامش انجام بشود

مهریاری: همانطور که در صحبت‌ها هم بیان کردند ما یکسری اختلاف نظر‌هایی در تدوین آن شرح خدمات کار برای اقدام آن برای انجام کار روی ناوگان باری مان داشتیم و تهیه ...

مهریاری: ما یکسری مشخصات فنی بایستی می‌دادیم سوال: دادید؟ مهریاری: بله این‌ها را تهیه کردیم به صورت مشترک جلسات متعدد کارشناسی و بحث‌های کنترل‌های امنیتی بود که یک پیوست فنی - امنیتی را ما از پلیس دریافلت کردیم که نشان می‌داد بایستی چه کنترل‌هایی باید انجام بشود و آن‌ها هم، چون نیاز به یکسری گرفتن مجوز‌های لازم را از سیستم‌های امنیتی خاص خودش را داشت انجام دادیم.

مهریاری: وزارت اطلاعات بود، افتا بود و سیستم‌های آی تی ما که بایستی حتما مجوز‌های لازم را اخذ می‌کردند ما این آخرین مجوز که الان منتظرش هستیم و مجری که به صورت فعلا برای ناوگان مسافری معرفی شده بود که وزارت دفاع بود، موظف شده که این مجوز را هم از پدافند غیرعامل بگیرد و در این صورت ما دیگر می‌توانیم این را توسعه بدهیم به آن حجم ...

مهریاری: بله این‌ها انجام شده تا این جا و عرض کردم فقط پدافند غیرعاملش مانده است

مهریاری: یک مجوز را بایست بروند اخذ کنند با آن سیستم‌های کنترلی خودشان که روی شرح خدمات بایستی وارد بشوند و خود سرور هست که بایستی چه خصوصیتی داشته باشد و چه موارد امنیتی بایستی در آن لحاظ بشود.

رمضانی: نماینده محترم ستاد مبارزه با قاچاق کالا به درستی به یک ماده قانونی اشاره کردند که به تصویب هیات وزیران می‌رسد در سال ۱۳۹۳، ما خیلی دنبال مقصر و این‌ها نیستیم، ولی توضیحات من قطعا هم شما و هم بینندگان عزیز را قانع خواهد کرد. در آن مصوبه در سال ۱۳۹۳ اسمی از سپهتن برده نشده، صرفا بر می‌گردد به موضوع جی پی اس و کنترل‌هایی که باید روی ناوگان اتفاق بیفتد تا بتواند با قاچاق سوخت مقابله کند در آن قانون که به تصویب هیات وزیران می‌رسد وزارت نفت و شرکت ملی پالایش پخش باید ۷۵ درصد حدودا اگر اشتباه نکنم از هزینه‌های نصب این سامانه را متقبل می‌شدند.
پلیس و سازمان راهداری در آن زمان بر اساس این تکلیف قانونی شروع می‌کنند پیگیری‌هایی را انجام می‌دهند، چون واقعا این سامانه سامانه بسیار مفیدی است و ما دائما و هر روز و هر شبانه روز سردار هادیان فر، حتی الان سردار رادان فرمانده محترم کل انتظامی کشور گزارشی نیست که ما محضر ایشان تقدیم نکنیم و ایشان آخرین وضعیت سپهتن را مطالبه نکنند، اما متاسفانه در آن زمان هم وزارت نفت و هم شرکت ملی پالایش پخش به این مصوبه قانونی خیلی توجه جدی نمی‌کنند تا جایی که پلیس و سازمان راهداری به دلیل اهمیت موضوع می‌آیند و خودشان با پخش ...

رمضانی: بله، این وضعیت پیش می‌آید و پلیس و سازمان راهداری می‌آیند یک بخش خصوصی را وارد ماجرا می‌کنند، صرفا برای ۱۵ هزار دستگاه اتوبوسی که ده هزار دستگاه حدودا از این اتوبوس‌ها دارند الان حمل و نقل مسافر بین شهری را انجام می‌دهند و حدود ۴-۵ هزار تا از این اتوبوس‌ها هم سرویس‌های شرکت‌ها، کارخانجات و نهاد‌ها هستند. راهداری و پلیس می‌آیند یک تفاهمی را در سال ۹۳ پیگیری می‌کنند یک سامانه سپهتنی را ایجاد می‌کنند با بخش خصوصی و بر اساس آن سامانه سپهتن می‌آیند بر رفتار ناوگان حمل و نقل مسافر نظارت‌ها و کنترل‌های تخصصی خودشان را اعمال می‌کنند. این در حالی است که هیچ مطالبه‌ای از سمت وزارت نفت یا شرکت ملی پالایش پخش به سمت این سامانه هیچ وقت منعکس نمی‌شود تا سال ۱۳۹۸ که مصوبه شورای اقتصاد در کشور مطرح شد و به صورت خیلی مستقیم و به صورت خیلی جدی وزارت نفت و وزارت راه را مکلف کرد که این اقدام را حمایت کنند و پوشش بدهند. دلایل خیلی زیادی وجود داشت به

رمضانی: کشور ما در حوزه امنیت سایبر باید خیلی دقت کنیم مسئله‌ای که نباید شتاب زده و خیلی هیجانی برویم به سمت این که می‌خواهیم یک کمکی به کالای قاچاق کنیم و مبارزه کنیم با قاچاق سوخت و خدایی نکرده در حوزه امنیت فنی این سامانه این قدر کم توجهی بشود که بعد مثلا دیدید که اتفاقی که در پمپ بنزین‌ها افتاد کشور را دچار یک چالش بزرگ کرد. ما اگر در آماده سازی سپهتن و زیرساخت‌های آن وقتی می‌خواهد به ۳۶۸ هزار کامیون کشور یعنی حمل و نقل بار کشور بخواهد توسعه پیدا کند اگر ملاحظات ایمنی و امنیت را در زیرساخت‌ها با وسواس و دقت بالا دنبال نمی‌کردیم قطعا ممکن بود آسیب پذیری‌های زیادی بشود، اما شما به درستی می‌فرمایید یعنی این قدر زمان نیاز نبود. آخرین توافقی که انجام شده حتی من به دلیل محرمانگی من بعد از حتی پروتکل زیرساخت را هم من بخاطر آن بحث‌هایی که ممکن است در آینده یک وقت خدایی نکرده سواستفاده شود توسط هکر‌ها جلوی دوربین نشان نمی‌دهم، اما شمای کلی زیرساخت ایجاد این سامانه به وسیله ما و سازمان راهداری مورد تایید و توافق قرار گرفته است. سوال: فرمودید که مورد توافق قرار گرفته یعنی تفاهم نامه را امضا کردید رمضانی: بله، امضای سردار هادیان فر و آقای مهندس امانی وجود دارد حتی در خصوص پیمانکار و مجری، چون ما تاکید داریم که یک بخش حاکمیتی باید این مسئله را بتواند مدیریت کند یعنی داده‌ها در یک بخش حاکمیتی قرار بگیرد.

رمضانی: ما توافقی که در آخرین مرحله انجام دادیم وزارت دفاع بعنوان پیمانکار است و باید از تمام توان بخش خصوصی

رمضانی: شرکت‌های وابسته اش صاایران و این‌ها باید کار را انجام بدهند

رمضانی: بله امضا شده است

رمضانی: حتی وزارت اطلاعات هم پذیرفت و حتی قرار شد که مرکز داده این سامانه هم راهبری اش را، اقدامات اجرایی عملیاتی اش با صاایران وابسته به وزارت دفاع مرکز داده این سامانه باید در سازمان راهداری باشد. ما یک جلسه کارشناسی هم با پدافند غیرعامل داشتیم ملاحظاتی را ستاد کل نیرو‌های مسلح در حوزه امنیت این سامانه دارد به ما ابلاغ کرده است قطعا ملاحظاتی را هم سازمان پدافند دارد که باید این‌ها را ما لحاظ کنیم که انشاالله ...

رمضانی: ما فکر می‌کنیم که دیگر مجری یعنی وزارت دفاع باید لحاظ کند به نظر من الان ما در شرایطی قرار داریم که سازمان راهداری یعنی وزارت راه به نمایندگی سازمان راهداری با این توافقاتی که صورت گرفته آماده اجراست یعنی باید کار‌های اداری و قانونی اش انجام بشود.

رمضانی: ۱۶ اسفند ۱۴۰۱"

رمضانی: مصوبه شورای اقتصاد سال ۹۸ که ابلاغ شد سه سال مدت زمانش بود که این مدت زمان هم سپری شد، اما قانونگذار به خوبی در قانون بودجه به این مسئله توجه کرد و در قانون بودجه این تکلیف را ایجاد کرده برای وزارت راه، وزارت نفت و وزارت کشور و پلیس راهور که بتوانیم با ...

رمضانی: ما کاملا همین الان آماده هستیم

رمضانی: حتی من به شما قول می‌دهم اگر سازمان راهداری با موانع قانونی در خصوص انتخاب پیمانکاری که توافق کردیم از مراجع ذیصلاح، بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات این‌ها بتوانند یک کمکی به سازمان راهداری کنند قطعا ما امسال می‌توانیم حتی بیش از ۵۰ درصد ...

رمضانی: باید قرارداد با وزارت دفاع منعقد بشود توسط سازمان راهداری سوال: اقای مهریاریش شما بفرمایید دو تا سوال این جا مطرح است یکی این که قانون می‌گوید که باید شما مناقصه برگزار بکنید این چیزی که این جا به نظر می‌رسد توافق شده به نظر که ترک تشریفات است یکی این که بفرمایید که این ترک تشریفات مورد توافق طرفین هم قرار گرفته و اگر قرار گرفته بفرمایید تا پایان سال ۱۴۰۲ چقدر از ناوگانی که تکلیفی که روی دوش شما هست اجرایی خواهد شد؟ مهریاری: ما درخواست‌های مربوط به پس از اخذ مجوز‌ها و نهایی نمودن آن پیوست امنیتی و این‌ها ما بایستی مجوز‌های مربوط به ترک تشریفات را می‌گرفتیم، چون در مصوبه شورای اقتصاد این صراحتا ذکر نشده بود که می‌توانیم این را ترک تشریفات بدهیم یا خیر سوال: از کی باید مجوزش را بگیرید از هیات وزیران؟ مهریاری: از سازمان برنامه ما درخواستش را فرستادیم به امضای وزیر محترم که جوابش را ...

مهریاری: در دو مرحله درخواست شد فرستادیم که به محض این که دریافت بکنیم و مشکلات مربوط به وزارت دفاع هم ... رمضانی: وزارت دفاع هم آماده است

مهریاری: ما مشکلی از این بابت نداریم حتی کار‌های مربوط به بروزرسانی آن ۴ هزار دستگاه اتوبوس باقیمانده و پیوستنش به ده هزار تا را هم خود وزارت دفاع و مجری اش دارد انجام می‌دهد یعنی ما کار باز هست بدون قرارداد دارد کار انجام میشود، ولی انشاالله بعد از گرفتن مصوبات و مجوز‌ها انشاالله این کار را به صورت رسمی و با سرعت بالاتر انجام می‌شود.

مهریاری: در حال پیگیری هستیم به ما گفتند که منتظر باشید

مهریاری: امید داریم که کمتر بشود با استفاده از تولید کنندگان بخش دانش بنیان داخلی، ولی فکر می‌کنم اگر با همان عدد بخواهیم جلو برویم، چون دلاری حساب شده بود الان بیش از ده هزار تا ...

پایان