آیا بهره برداری از گاز دریای سیاه به داد اردوغان می رسد؟

نمایی از دو انتخابات سرنوشت ساز ترکیه

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه به طور همزمان در 24 اردیبهشت 1402 برابر با 14 می 2023 برگزار خواهد شد. این انتخابات ، سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ترکیه و دومین دور انتخابات ریاست جمهوری این کشور پس از تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی و بیست و هشتمین دوره انتخابات مجلس این کشور محسوب می‌شود.

در این انتخابات که از آن به لحاظ اهمیت و حساسیت به انتخابات قرن تعبیر می شود، 36 حزب برای احراز پست ریاست جمهوری و 600 کرسی پارلمان با یکدیگر رقابت می کنند. اما رقابت اصلی، بین 8 حزب است که 2 ائتلاف اصلی را به وجود آورده اند:

ائتلاف جمهور که توسط اردوغان و دولت باغچلی شکل گرفته و احزاب کوچک دیگری همچون وحدت بزرگ، هداپار و حزب کمونیستی وطن نیز عضو آن هستند و در طرف مقابل، ائتلاف ملت یا ائتلاف 6 گانه است که شامل: حزب جمهوری خلق به رهبری کمال قلیچدار؛ حزب خوب به رهبری مرال آکشنر؛ حزب اسلامگرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو؛ حزب جهش و دموکراسی به رهبری علی باباجان؛ حزب آینده به رهبری احمد داود اوغلو و حزب دموکرات به رهبری گلتکین اویسال است. این ائتلاف کمال قلیچدار اوغلو را به عنوان نامزد مشترک خود معرفی کرده اند. پایان دادن به حکمرانی اردوغان حلقه مشترک و نقطه اتکای احزاب مخالف است که معتقدند دموکراسی در ترکیه از طریق یک سیستم پارلمانی به کرسی خواهد نشست نه ریاست جمهوری.

انتخابات ریاست جمهوری ترکیه از حساسیت بالایی برخوردار است و نتیجه این رقابت سیاسی، آینده ترکیه را «با اردوغان» و یا«بدون اردوغان» به شکل معناداری رقم خواهد زد. اردوغان از حدود ده سال پیش بر انتخابات ۲۰۲۳ تمرکز و تا به امروز سعی کرده فضا را به گونه‌ایی مدیریت کند که در یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه، حزب عدالت و توسعه همچنان سکان دار قدرت باقی بماند.

برخلاف پیش بینی های دولت اردوغان در۶ فوریه سال جاری میلادی (۲۰۲۳) دو زمین لرزه به بزرگی ۷.۷ و ۷.۶ ریشتر در فاصله ۹ ساعت مناطق جنوب شرقی ترکیه را لرزاند و هزاران خانه را ویران کرد. این زلزله ها که حدود ۱۳ میلیون نفر از مردم ترکیه را متأثر کرده است موجب شکل‌گیری یک موج انتقادی علیه اردوغان شد چراکه به باور بسیاری از شهروندان ترکیه بسیاری از ویرانی‌های این زلزله ها نتیجه فساد، ناکارآمدی و زد و بندهای دولتی برای واگذاری پروژه‌های ساخت‌وساز به پیمانکارانی است که فاقد صلاحیت لازم بودند و صرفاً به خاطر نزدیکی با مقامات دولتی تأیید صلاحیت شدند. ضمن ان که ده استانی که در جریان زلزله های اخیر با آسیب‌های زیادی مواجه شدند، همان ده استانی هستند که اردوغان دارای پایگاه اجتماعی قوی هم از سوی کردها و هم از سوی ترک‌ها بود.

خسارات نزدیک به یکصد میلیارد دلاری ناشی از زلزله های اخیرو انباشت مشکلات اقتصادی سال های قبل از آن این ذهنیت را پدید آورد که گویا چراغ بخت حزب حاکم عدالت و توسعه و شخص اردوغان در انتخابات پیش رو رو به افول خواهد بود اما با این حال امکان دارد با بهره برداری از اولین مخازن گازی اکتشافی ترکیه در دریای سیاه و تبلیغات گسترده ای که دولت اردوغان درباره آن به راه انداخته است این وضعیت تغییرو یا حداقل تا حدودی تلطیف یابد.

بازنمایی و برساخته سازی بهره برداری از گاز اکتشافی در دریای سیاه با فتوحات سلطان محمد فاتح

برروی دیواره کشتی 226 متری که موفق به استخراج گاز از میدان ساکاریا شد یک نام نوستالژیک برای مردم ترکیه یعنی «سلطان محمد فاتح»؛ نقش بسته است؛ فاتحی که در سال 1453 میلادی قسطنطنیه (استانبول کنونی) را فتح کرد تا برای بیش از 460 سال امپراتوری بزرگ عثمانی را بنا کند.

البته مختصات مناطق گاز اکتشافی و همچنین ظرفیت های گازی آن به گونه ایی است که از یک سو می تواند حس غرور ملی را در ترک ها بر انگیزد و از دیگر سو با ایجاد امید به اینده تا حدودی از بار مشکلات آن ها بکاهد.

عمق دریا در سواحل استان «زونگولداغ» ترکیه و بلوک اکتشافی «تونا 1» دوهزار و 100 متر است که بسیارعمیق و بیش از دوبرابرعمیق‌ترین نقطه دریای خزر( 900 تا 1000 ) است. حفاری در آب‌های عمیقی مانند بلوک «تونا1» نیاز به تجهیزات، تجربیات و دانش‌هایی دارد که در انحصار تعداد اندکی از شرکت‌های بزرگ جهان است و اکنون دولت اردوغان می تواند ادعا کند که این کشور به یک چنین توان و تخصصی دست یافته است.

ترکیه برای بهره برداری ازنخستین فاز گاز اکتشافی در دریای سیاه 8 هزار نیروی انسانی را در خشکی و دو هزار نفر را در دریا بکارگرفته است. برهمین اساس اردوغان در مراسم افتتاح با بیان اینکه مدت لازم برای بهره‌برداری از منابع گازی کشف شده را که در سایر نقاط جهان 6 تا 7 سال طول می‌کشد، به کمتر از 3 سال کاهش داده‌ایم افزود: افتخار و غرور این موفقیت که با کار شبانه‌روزی تقریبا 10 هزار پرسنل و 50 فروند کشتی بدست آمده متعلق به همه ملت ماست.

به لحاظ ظرفیت نیز با بهره برداری کامل از ذخایر گاز اکتشافی حدود 700 میلیارد مترمکعبی در دریای سیاه حدود 30 درصد از نیاز سالانه ترکیه از این محل تامین خواهد شد. مصرف سالانه گاز طبیعی ترکیه از ۴۸ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۲۰ به ۶۰ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۱ و در سال 2022میلادی به حدود ۶۳ میلیارد مترمکعب رسید. مصرف بالای انرژی و هزینه بسیار بالای آن و نیز بالاتربودن قیمت انرژی برای مصرف‌کننده ترکیه از استانداردهای جهانی، این کشور را ملزم می‌سازد به هر طریق راهی برای رهایی از این معضل دائمی و همیشگی بیابد.

در این میان تدابیر دولت اردوغان در تخصیص گاز استخراجی به مصارف خانگی انهم به صورت رایگان می تواند تا حدود زیادی هزینه های مصرفی خانوارها را با توجه به نقش تعیین کننده انرژی کاهش دهد و ذهنیت آن ها را به حزب حاکم و شخص اردوغان مثبت کند. وی در مراسم افتتاح بهره برداری ازنخستین فاز گاز اکتشافی در دریای سیاه گفت:" هزینه گاز طبیعی لازم برای آشپزخانه و مصرف آب گرم که ماهانه به‌طور میانگین معادل 25 مترمکعب است، به مدت یک سال از قبوض کسر خواهد شد. مصرف گاز طبیعی در شبکه خانگی در سراسر ترکیه به مدت یک ماه رایگان خواهد شد". احمد کاظم زاده