پخش زنده
امروز: -
در برنامه صف اول با حضور رئیس سازمان ملی استاندارد
بررسی بسته تحولی سازمان استاندارد برای رشد تولید کیفی
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران گفت: در این بسته ۴۶ حکم زمان دار با رصد و نظارت بسیار جدی برای کل کشور تعریف شده و زنجیره واردات، تولید داخل و صادرات را در جهت محوریت و هدفگذاری تولید کیفی پوشش می‌دهد.
به گزارش خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما؛ بسته تحولی رشد تولید کیفی در دولت سیزدهم در جهت توسعه استاندارد کالا و خدمات با رویکردی جهادی، اقتصادمحور، تسهیل‌گر، فرصت ساز، مولد، دانش بنیان، عملیاتی و کاربردی در سه فصل، تسهیل و تسریع در ارزیابی انطباق کالا و خدمات، استاندارد سازی نوین علم پایه و اعتبار بخشی و توسعه فناورانه و هوشمندسازی در ۴۶ بند، تهیه و تدوین و در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه از سوی رئیس سازمان ملی استاندارد ایران برای اجرا، ابلاغ شد.
ابعاد، اهداف و چشم انداز بسته تحولی سازمان استاندارد برای رشد تولید کیفی در صنایع مختلف از خودرو تا لوازم خانگی و مواد غذایی در گفتگوی آقای اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد ایران با آقای یاسر قدسی در برنامه صف اول شبکه خبر(21 اردیبهشت) بررسی شد.
مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید
مجری: چند روزی است طرح تحول استاندارد ایران برای رشد تولید کیفی تدوین شده، درباره این طرح تحول بفرمایید.
اسلام پناه: تدوین بسته تحولی سازمان ملی استاندارد با رویکرد بهار خدمت در دولت مردمی بعد از نامگذاری شعار سال توسط مقام معظم رهبری، آغاز شد، در این بسته ۴۶ حکم زمان دار با رصد و نظارت بسیار جدی برای کل کشور تعریف شده و زنجیره واردات، تولید داخل و صادرات را در جهت محوریت و هدفگذاری تولید کیفی پوشش می‌دهد.
وی ادامه داد: این بسته در ۵۶ صفحه طراحی شده و در سایت و پرتال رسمی سازمان ملی استاندارد قابل مشاهده است و همچنین لینک این بسته در سایت خبرگزاری صداوسیما در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.
رئیس سازمان ملی استاندارد افزود: هدفگذاری تسهیل و تسریع در ارزیابی انطباق کالا و خدمات به عنوان فصل اول این بسته تحولی نامگذاری و تدوین شده است، در اصل ارزیابی انطباق از مفاهیم کلیدی و فنی است که ما در علم استاندارد از آن استفاده می‌کنیم؛ ارزیابی انطباق کالا و خدمات، ناظر به هر آن چه به کشور وارد می‌شود، هر آن چه ارزیابی انطباق می‌شود، هر آن چه تأیید صلاحیت می‌شود و هر آن چه که مورد رصد و پالایش قرار می‌گیرد، در این فصل دیده شده است. همچنین استانداردسازی نوین علم پایه و اعتباربخشی ناظر بر معماری نوین در بروز رسانی و تجدید نظر استانداردها و تدوین استانداردهای جدید برای دستگاههای اجرایی و خدمات عمومی از محورهای این بسته تحولی است که در فصل‌های دیگر هدفگذاری شده است.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۹۱۰ استاندارد بروز رسانی شد، گفت: بیش از ۱۳ هزار استاندارد با هدف رشد مقیاس اقتصاد کشور در صادرات کالا‌های صنعتی و در خدمات فنی_مهندسی در مرحله بازیابی مجدد قرار دارد.
اسلام پناه رشد تولید را در گِرو تولیدات کیفی عنوان کرد و افزود: فصل دوم این بسته تحولی به استانداردسازی نوین علم پایه و اعتباربخشی اختصاص یافته بدین منظور رشد تولید کیفی باید در چارچوبی قرار بگیرد که بازار‌های رقابتی را تسخیر کند و کالای تولیدی از لحاظ کیفی توان رقابت در بازار‌های هدف حتی بازار‌های داخلی را داشته باشد.
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران: فصل سوم این بسته تحولی با عنوان توسعه فناوری و هوشمندسازی؛ با محوریت سامانه سازی، شفافیت و ارتقای شفافیت تدوین شده است.
به گفته اسلام پناه سازمان ملی استاندارد ایران در سال ۱۴۰۱ جایگاه نخست شفافیت و بهره وری گردشی در میان دستگاههای اجرایی را کسب کرد.
مجری: برای شفافیت چه اقداماتی کرده اید؟
اسلام پناه: زیرساخت و هوشمندسازی در دوره تحولی، جزو سیاست‌های قطعی سازمان استاندارد بوده است، طی ۱۳ تا ۱۴ ماه اخیر، سعی در حذف کاغذ و قطع رفت و آمد ارباب رجوع داشته ایم، همچنین با هدایت همکاران به سمت دیجیتالیزه شدن و سرمایه گذاری در این حوزه، برای افزایش بهره وری انواع راهکار‌ها را به کار بستیم.
مجری: درباره شفافیت چه کردید؟
اسلام پناه: سامانه سازی مبنایی برای ارتقای شفافیت شد، یعنی ما روابط با ذینفعان شامل نهاد‌های همکار، شرکت‌های بازرسی، واحد‌های تولیدی، واردکننده و تولید کننده را قطع کردیم و برای تسهیل در پاسخگویی زمان قرار دادیم. امروز من با افتخار به شما عرض می‌کنم که بیش از ۸۰ درصد کالا‌های وارداتی کشور بین ۵ تا ۷ روز ترخیص می‌شود، که تا قبل از سال ۱۴۰۰ این عدد بین ۵۰ تا ۷۰ روز بود.
وی ادامه داد: در ۲۰ درصد از کالا‌ها که آزمایش‌های میکروبی، ماندگاری، پایداری و شرایط خاص دارد زمان بیشتر است، البته زمان بندی طوری تعریف و تنظیم شده که این زنجیره بتواند کار کشور را پیش ببرد و مانایی و پایداری شبکه زنجیره کل حفظ شود؛ به عنوان نمونه ما در بسته تحولی در حوزه اعتباربخشی با آزمایشگاه‌های تعیین صلاحیت و آکرودیته شده خودمان در سال گذشته، ۲۵ درصد رشد نهاد‌ها را در اعتبارسنجی داشتیم، گفتیم برای آکرودیته شدن (کنترل و ارزیابی فرآورده‌ها) زمان می‌دهیم تا کار کشور زمین نماند.
عقب ماندگی‌ها و کار‌های انجام نشده بسیار زیاد است و ما در اینجا از اقدامات انجام شده صحبت می‌کنیم. در گزارش ابتدای برنامه بحث قطعات خودرو مطرح شد، زمانی که ما سازمان ملی استاندارد را تحویل گرفتیم میزان قطعات خودرویی که استاندارد ملی داشت، زیر ۱۰۰ قطعه و در حدود ۵۴ قطعه بود. هدفگذاری ۵۴۸ قطعه در سال ۱۴۰۱ رقم خورد و تا پایان امسال به جهت تقویت رشد کیفی، بیش از هزار قطعه خودرو استاندارد ملی خواهد داشت.
گزارش خانم نوروزبیگی؛ خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما
مجری: یعنی استاندارد اجباری دارد؟
اسلام پناه: این استانداردها نخست ملی می‌شوند، بعد به سمت اجباری شدن پیش می‌روند.کالا‌های صنعتی تمام شده مثل خودرو از اجزایی تشکیل شده و ما در جهت تقویت کیفیت و بهبود مستمر مؤثر قطعات مهم با کمک نخبگان، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، بنگاه‌ها به این مهم دست خواهیم یافت.
مجری: در مورد خودرو صحبت شد، مثال می‌زنید که چه قطعاتی قبلاً استاندارد نداشته و شما اینها را اضافه کردید؟
اسلام پناه: ما در بحث بدنه خودرو، مقاومت بدنه، قطعات خاص الکترونیکی، استانداردهای تعلیق شده ۹ گانه‌ای که در دولت قبل متأسفانه خیلی با مظلومیت مصرف کننده به تعلیق و قهقرا رفته بود، یعنی استانداردهای ۸۵ گانه را احیا کردیم و استاندارد این قطعات را در دستور کار قرار دادیم و کیفیت خودرو و قطعه‌ای که مصرف کننده، مشتری یا مردم به قیمت بسیار بالایی هم خریداری می‌کنند، مورد رصد قرار گرفته همانطور که در گزارش خبرنگار صداوسیما هم دیدیم؛ ابتدا سه سال، این سه سال را در ابتدا سه ماه و سپس یک ماه کردیم، نظارتها توسط شرکت‌های بازرسی را دقیق‌تر کردیم، در پایش‌ها بسیاری از نهاد‌های همکار را حتی از بابت احیاناً سهل انگاری تعلیق کردیم و اخطار‌های قانونی دادیم. در شناسنامه خودرو و آن کاربرگ خرید الآن شما کیوآر کد (QR code) را می‌بینید. QR کد در واقع آن سند مالکیتی است که صلاحیت فنی خودرو را به شما نشان می‌دهد، این QR کد را در این سند فنی درج کردیم و برای مصرف کننده قابل رصد و برای ما به عنوان سازمان ملی استاندارد قابل پایش است.
مجری: چطور برای مردم قابل رصد است؟
اسلام پناه: QR کد قابل خواندن است، در سند درج شده؛ اسکن کنند، مشخصات فنی رؤیت می‌شود، حین این که مصرف کننده این را رؤیت می‌کند ما هم مطلع می‌شویم، او می‌تواند رضایتش را گزارش کند یا می‌تواند دلایلی برای عدم رضایت داشته باشد. یعنی نظارت و پایش را به شرکت‌های خودروسازی پیوسته و پیوسته کردیم.
وی ادامه داد: تعدادی از خودروساز‌ها را به کمیسیون ماده ۴۲ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد احضار کردیم، در بعضی از این احضار‌ها فراخوان قطعات معیوب داده شد نمی‌خواهم اسم شرکت‌های خودروسازی را بیاورم، ولی فراخوان داده شد که این خودرو‌ها باید جمع شوند، عیوب پرتکرار این قطعات که عیوب و نقصی از جهت فنی داشته برطرف شود و رایگان در اختیار مصرف کننده قرار بگیرد.البته آن چه که مدیران ارشد خودروسازی کشور اعم از تولید داخل، مونتاژکار یا شبیه این، باید پاسخگوی صدمات به مصرف کننده یا ضرر و زیان، جانی و مالی در هر مقطعی باشند؛ این چیزی است که سازمان ملی استاندارد به نیابت از دولت، به وکالت از مردم، در ادای حق الناس پیگیری می کند و پای این قضیه محکم ایستاده است، این اتفاقات در حوزه خودرو برای نخستین بار شکل گرفته. هیچ خودروسازی تا قبل از ۱۵ ماه گذشته به کمیسیون ماده ۴۲ قانون برای پاسخگویی در محضر قانون فراخوانده نشده بود، به هیچ خودروسازی از بابت قطعات مؤثره در کالای تمام شده تکلیف و مأموریتی نشده بود. ما این جا محکم ایستادیم، این حق مردم است، این صیانت از کیفیت و ادای وعده رئیس جمهور و دولت مردمی است؛ وعده صادقی که صحبت شد. بحث خدمات هم در حوزه خودروسازی مصوبه اجلاسیه ۱۱۵ شورای عالی استاندارد بود، آن جا مطرح و تصویب شد و مواردی از این دست که شاید در ادامه صحبت‌ها لازم شد به آن اشاره می‌کنیم.
سؤال: این سند آیین نامه اجرایی دارد؟
اسلام پناه: این سند منبعث از دو اختیار اساسی ابلاغ شد؛ ۱- اختیار قانونی ریاست سازمان، قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، این اختیار را به ریاست سازمان داد. ۲- بعضی اختیارات؛ اختیاراتِ صحن علنی شورای عالی استاندارد بود که این اختیار به رئیس سازمان داده شد، در واقع ما ۴۶ حکم را صادر کردیم که جزو دستورات ویژه است. در حکمرانی نظام استاندارد؛ لازم الاجراست و امور را تسهیل می‌کند. من باورم این است که این بسته تحولی آثار بسیار مستقیمی در رشد تولید کیفی و حتی مهار تورم خواهد داشت از جمله سرعت بخشی به ترخیص کالا‌ها با تمهیدات سازمان استاندارد و خط سبزی که برای این چرخه ایجاد شده، سعی کردیم این فرایند‌ها را با وجود شرایط خاص و تحریم‌های ظالمانه منطبق با شعار سال و فرامین مقام معظم رهبری سعی اجرا کنیم.
سؤال: رئیس جمهور روز چهارشنبه (۲۰ اردیبهشت) اعضای حقیقی شورای عالی استاندارد را تعیین کرد، رئیس جمهور رئیس این شورای عالی استاندارد هستند، اعضای حقیقی شورای عالی متشکل از چه کسانی است؟
اسلام پناه: این یک شورای فراقوه ای متشکل از قوه قضائیه، مجریه و مقننه است که براساس قانون تقویت و توسعه، رئیس جمهور رئیس شورای عالی استاندارد است و رؤسای اتاق بازرگانی صنایع و معادن، اتاق اصناف و اتاق تعاون ایران و چهار عضو حقیقی در این شورا عضو هستند.
وی ادامه داد: رییس جمهور در این مدت جلسات شورای عالی استاندارد را با دقت، سعه صدر و حساسیت تشکیل دادند، این در حالی است که در ۲۰ سال گذشته روسای جمهور وقت این جلسات را با این اندازه تأکیدات تشکیل نمی‌دادند، معمولاً شخصیت‌های دیگری شاید این کار را انجام می‌دادند..که آقای رئیسی در کوتاه‌ترین زمان ممکن بنا به پیشنهاد، احکام را روز چهارشنبه (۲۰ اردیبهشت) صادر کردند.
سؤال: درباره توسعه هوشمندانه بحث استاندارد که در سند تحول آمده، جزئی‌تر و مصداقی‌تر اگر ممکن است بگویید که چه اتفاقی قرار است بیفتد؟
اسلام پناه: مثلاً ما وقتی می‌گوییم توسعه و تقویت نظارت بر ارتقای کالا‌های کیفی داخل یا احیاناً وارداتی؛ یعنی این که انتظار بر این است که دسترسی به ما و رصد سازمان ما لحظه ای، سامانه محور و منطبق با قانون ارتقای شفافیت و فسادستیز باشد و یک سازمان نوآور خلاق مردمی را شکل دهد ، توسعه زیرساخت این امکان را به درستی ایجاد می‌کند و ما به طور جدی این را در دستور کارمان داشتیم به جهت این که باور داشتیم. در این مسیر در بحث درگاه تخصصی مجوزها، سازمان ملی استاندارد از روز اولی که بنای اجرای این قانون را داشت با شرح وظیفه‌های خیلی گسترده‌ای که طبق قانون سازمان دارد؛ جزو دستگاههای یک تا پنج و نخستین دستگاهها بود که به این سامانه پیوست و به درستی دسترسی را برای مردم آسان کرد. یکپارچه سازی سامانه‌های عمومی را رقم زد، توسعه نرم افزاری درگاه امن پرداخت را شکل داد و آن را به سامانه سینا متصل کرد.
وی افزود: ما رابطه مالی را باید قطع کنیم؛ تبادل اطلاعات و اشتراک گذاری بانک‌های اطلاعاتی بین دستگاههای اجرایی را ایجاد کردیم، در ادامه هویت یکپارچه را با ایجاد کارتابل‌ها برای خودمان و دستگاهها ایجاد کردیم که مثلاً وارد کننده و تولید کننده ما این نباشد که هر جایی می‌رود ۱۰ پرونده ایجاد کند. دیگر پرونده ایجاد نشود؛ همه چیز به طور برخط(آنلاین) دیده شود که واردکننده، تولیدکننده و صادر کننده به سختی نیفتد. زیرساخت‌های ارائه خدمات دولت الکترونیک را شکل دادیم، اینها در بحث امنیت اطلاعاتی، فناوری و امنیت فضای مجازی است. اصلاح ساختار فرایند‌ها و اتصال آن‌ها با الزامات دولت الکترونیک و مواردی که مصداقی ما داریم؛ یعنی مثلاً در بحث انشعبات و الگوی مصرف ما اتصال به سرویس‌های شرکت ملی گاز را ایجاد کردیم یا اتصال به درگاه ملی خدمات هوشمند که به عنوان نمونه مراجعه کننده و ارباب رجوع ما که کم هم نیستند بیاید یک پرونده به دست، یک ماه، دو ماه، شش ماه، ۹ ماه، یک سال، دو سال سردرگم بچرخد، اینها را حل و فصل کردیم.
اسلام پناه اضافه کرد: سازمان ملی استاندارد امسال صد ساله می‌شود، این سازمان یک سازمان کهن تمدن است و صد ساله می‌شود. شما در نظر داشته باشید ما از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ISIRI به سازمان ملی استاندارد INSO مهاجرت کردیم؛ این تکلیف قانون بود، کار بسیار پرمشقتی هم بود، اما بدون هیچ آسیبی انجام شد.
سؤال: این یعنی چه؟
اسلام پناه: این یعنی این که قبلاً در دهه ۸۰ سازمان ملی استاندارد تمام بن سازه ها(پلتفرم‌ها) و زیرساخت هایش مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بود، اما برابر قانون، در دهه ۹۰ به سازمان ملی استاندارد ایران زیر نظر مستقیم رئیس جمهور ارتقای جایگاه داد، این مهاجرت زیرساختی ایجاد نشده بود.
سؤال: مهاجرت زیرساختی یعنی چه؟
اسلام پناه: این تکلیف قانونی بود؛ بالأخره یک مؤسسه که یک مؤسسه بین المللی هم تلقی می‌شود به یک سازمان تبدیل شده است.
سؤال: منظور این که زیرساخت‌ها چه تغییری باید می‌کرده، چون بعضی وقت‌ها به نظر می‌رسد که اسم دستگاهی عوض شد یا نهایتاً جایگاهش تغییر کرد، زیرساخت چه تغییری کرده؟
اسلام پناه: قانون دهه ۷۰ سازمان با قانون انتهای سال ۹۶ در مجلس شورای اسلامی عوض شد، یک قانون جدید؛ برابر این قانون، مسئولیت ها، دامنه فعالیت ها، قلمرو تغییر کرد مثلاً ما در این قانون یک مسئولیتی داریم، بخوانم برای شما (ماده ۱۷ در این قانون داریم که می‌گوید سازمان؛ یعنی سازمان ملی استاندارد موظف است نسبت به ارزیابی انطباق کالا‌های ساخت داخل، وارداتی و نیز خدماتی که از لحاظ ایمنی، سلامت و بهداشت حائز اهمیت است با همکاری نهاد‌های ارزیابی انطباق اقدام کند و صلاحیت‌های لازم را محرز کند و نتایج را به اطلاع عموم برساند.) تکلیف ما اطلاع رسانی به عموم است و اخطار‌های قانونی ما در این موضوعات جنبه قانونی دارد. این در قانون قبل نبود. برای اجرای این حکم زیرساخت هایی باید مهیا شود، ما اینها را در سامانه‌های ISIRI به inso رقم زدیم که اگر یادتان باشد سال گذشته موضوع تغییر نشان هم ناظر به همین تغییر زیرساخت‌ها بود که نشان سازمان به یک نشان سبز فیروزه‌ای اصیل ایرانی تغییر پیدا کرد که این هم باز یک حکم چندین ساله عقب افتاده بود که در دوره تحولی به لطف الهی شکل گرفت.
مجری: راجع به استانداردسازی نوین علوم پایه شما اشاره‌ای کردید که در سند تحول یکی از ابعاد این تحول خواهد بود، معنی استانداردسازی نوین علوم پایه چیست؟
اسلام پناه: دقت داشته باشید ما در شش ماه گذشته نانونماد را وارد کسب و کار و تجارت دانش بنیان‌ها کردیم یعنی نانونماد امروز نشانی است که با این نشان، بنگاه‌های نانویی می‌توانند تجارت کنند، بفروشند، تولید کنند، دستورالعمل و آیین نامه ی دانش نماد را هم برای دانش بنیان ها ابلاغ و ایجاد کردیم در حالفی که مدتی اینها مانده بود، بالأخره سالهاست که مقام معظم رهبری تأکید به دانش بنیان دارد؛ سال هاست. دانش بنیان ها کالا تولید می‌کنند و اقتصاد دارند ولی نمی‌توانستند وارد بازار شوند و با مؤسسات دنیا، با رقبا و شرکای خود در بازار‌هایی که رقابت پذیر بوده، رقابت کنند. اینها را الحمدلله در همین بسته با معماری نوین به ثمر نشاندیم.
وی ادامه داد: من این را بر نمی‌تابم که ما نگاه کنیم در دنیا چه خبر است، هم لازم است از تجربیات جهانیان در امورات خود بهره مند شویم و هم لازم است علم خود را به دنیا منتقل کنیم. بومی سازی کنیم، ارتقای دانش دهیم، اساتید، دانشگاه ها، نخبگان و جوانان ما این صلاحیت را دارند. این عزیزان را برای استاندارسازی وارد کمیته‌های ملی یا کمیته‌های متناظر کردیم. امروز سازمان ملی استاندارد رتبه یکم سازمان‌های ملی استانداردهای کشور‌های جنوب غرب آسیا را داراست.
مجری: این رتبه را چه کسی به سازمان ملی استاندارد داده است؟
اسلام پناه: مؤسسات بین المللی ISO یا اصطلاح عمومی؛ ایزو که ما هم عضو آن سازمان بین المللی هستیم و در همان جا هم ما در سال ۲۰۲۲، رتبه بیست و دوم را کسب کردیم و ارتقاء رتبه داشتیم با این که کشور‌های مختلفی در اقتصاد دنیا روی این قضیه کار می‌کنند؛ بنابراین ما در استانداردسازی‌های نوین نگاه کردیم و بازار هدف، یعنی یک هدف گذاری پیش دستانه را برای بازار با یک تبادلات بین المللی، ستاد دیپلماسی کیفیت و استاندارد را شکل دادیم. سرمایه گذار و تولیدکننده ما باید بازار هدف را به کمک دستگاههای اجرایی بشناسد، چون ما اینجا نقش رگلاتوری داریم و به کمک دستگاههای اجرایی تنظیم گری می‌کنیم؛ اگر لازم باشد تفاهمنامه‌ای نوشته شود، اگر لازم باشد قراردادی امضا شود؛ در حوزه واردات، تولید داخلی و صادرات، ما خیلی از کارهایمان را می‌خواهیم صادر کنیم باید یک تقابل نامه‌های مشترکی در حوزه استاندارد منعقد شود، این یک زبان مشترک می‌خواهد. ما باورمان این است که استاندارد علمی است که زبان مشترک تجارت بین الملل است، چون استاندارد علم است، شک نکنید یک علم بسیار به روزی است در دنیا که خیلی کشور‌های دنیا در حوزه کالا، هم در حوزه خدمات با آن زندگی و کار می‌کنند. بر آن مبنا استاندارد‌هایی را نوشتیم اگر اجازه دهید یکی دو تای آن‌ها را که شاید اهمیت داشته باشد به غیر از نانونماد که عرض کردم و دانش بنیان‌ها که یک طیف وسیعی را پوشش می‌دهد، یک تعدادی استانداردهای نوشت افزارها، استانداردهای ساختمانی برای تولید ساختمان استاندارد که ناظر بر از افزودنی، کیفیت واحد و حتی لوازم داخلی، استاندارد کالا‌های خواب، گاز طبیعی، نفت کوره، گازوئیل، نان‌های سنتی، آب آشامیدنی؛ طیف خیلی وسیع است. استانداردهای آفت کش ها، بر همین مبنا؛ استاندارد موتورخانه ها، بحث آلایندگی‌ها و مراجعه به دانش روز. سال‌ها بود قانون هوای پاک؛ تکالیف ما اجرا نمی‌شد. الآن در فصل بهار می‌گویم؛ ما قانون هوای پاک را در پایان اسفند ۱۴۰۱ صد درصد عمل کردیم.
سؤال: مثلاً چه کار‌هایی کردید؟
اسلام پناه: تکالیفی که ما داشتیم برابر مواد ۲، ۴، ۸، ۱۷، ۱۸ و ۳۰ قانون بود. سامانه نظارت بر موتورخانه ها، تدوین استاندارد کهاب؛ تجدید نظر استاندارد ملی نفت کوره، تدوین استاندارد ملی کاتالیست. تصویب اجرای استانداردهای پس پالایش‌ها در شورای عالی استاندارد. تصویب اجرای استاندارد ملی سنجش، راهبری و نگهداری ایستگاه‌های پایش کیفی که بحث معاینات فنی را بر عهده دارد. انطباق پذیری‌ها را بالا بردیم، به پالایشگاه‌ها ورود کردیم، نمونه برداری از جایگاه‌ها را انجام دادیم. استانداردسازی تجهیزات و فرایند‌های انرژی بر؛ این جا با افتخار عرض می‌کنم با کمک وزارت نیرو ما در حوزه مصرف و اصلاح الگوی مصرف؛ سه هزار مگاوات صرفه جویی را با تجدید نظر در استانداردها انجام دادیم. سه هزار مگاوات چیزی برابر با شش نیروگاه است یعنی اگر ما می‌خواستیم شش نیروگاه در کشور احداث کنیم، این اتفاق می‌افتاد.
مجری:یا سه نیروگاه بوشهر
اسلام پناه: یا به قول شما سه نیروگاه بوشهر. با اصلاح استانداردها، به روز رسانی و تجدید نظر در حوزه مصرف به کمک وزارت نیرو. وزارت نیرو از دستگاههای اجرایی است که اعتقاد به این علم دارد و توانمندی اش را دارد و پای داستان هم می‌ایستد. من دعوت می‌کنم از دستگاه های اجرایی که حداقل در این حوزه وزارت نیرو را الگو قرار دهند. یا در حوزه‌هایی ارتقای زندگی سالم هم در حوزه داخل، هم برای صادرات، نشان‌ها و روش‌های اجرایی را برای محصولات ارگانیک تدوین کردیم.در حوزه حلال، نشان حلال غذا طبق قانون به عهده سازمان ملی استاندارد است. تنها مرجع صادرکننده اش هم سازمان است. ۸۱۰ درصد صدور نشان حلال جمهوری اسلامی افزایش پیدا کرده است. تلاش می‌کنیم این نشان را بین المللی کنیم برای گشایش بازارها، مخصوصاً در مقیاس بین المللی؛ این نکته ظریفی است. رشد تولید کیفی؛ باید در مقیاس بزرگ شود و لذا در این مسیر‌ها حرکت کردیم. در بحث ناترازی‌ها ورود کردیم. اینها کار‌های است که انجام شده است و خبر‌های خوش هم زیاد دارم.
سؤال: در خصوص نشان ارگانیک هم توضیح بفرمایید که چه نشانی است؟
اسلام پناه: دستورالعمل نشان ارگانیک را نوشتیم و ابلاغ کردیم، که بتوانیم تاییدیه و اطمینان بخشی امنیت کامل غذایی برای کالا‌هایی شامل محصولات زیستی، خام، غذایی و کشاورزی برای مصرف کننده را دریافت کنیم.
مجری: حلال را ما اینجا با آن سر و کاری نداریم، چون فرض این است که در کشور جمهوری اسلامی که غذا یا محصول غذایی، نشان مخصوص دارد.
اسلام پناه: حالا با وجود نشان ارگانیک از کار‌های متفرقه‌ای که این طرف و آن طرف زیاد می‌کنند، پرهیز شده، در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، بحث سند یکپارچه غذا، تصویب شد و استانداردسازی، به روزرسانی آن به عهده سازمان ملی استاندارد است، یک طرف وزارت بهداشت و طرف دیگر وزارت جهاد کشاورزی است.
وی افزود: در حوزه لوازم خانگی؛ ما معضلاتی داریم، لوازم خانگی؛ صنعت بزرگی است. من دو نمونه اش را بگویم؛ تولید کنندگان لوازم خانگی دستورالعملی نداشتند و گا‌ها فعالیت شان را به برخی کارگاه‌ها واگذار می‌کردند؛ این معضلی بود و ما این را شناسایی کرده بودیم. فرایندی را برای اینها ایجاد کردیم که شما که قصد انجام کاری را دارید بالأخره طرف یک لباس شویی یا اتو و لوازم برقی‌ای می‌گیرد، این باید یک روش اجرایی داشته باشد؛ به یک قیمتی، اصالتی، بالأخره ما نشان به آن می‌دهیم؛ در حوزه انرژی، حوزه ایمنی،دستورالعمل صنایع داخلی را ارائه کردیم که اینها آن آسیب شناسی برون سپاری تولید لوازم خانگی را کم داشت. باورمان این است که هم باید کیفیت را بالا برد، هم کمک کرد به کاهش قیمت تمام شده لوازم خانگی؛ این نکته‌ای است که در بازار مصرف ما وظیفه‌ای راجع به آن نداریم، اما قیمت لوازم خانگی باید متعادل و متناسب شود.
مجری: همان طور که اشاره می‌کنید خیلی حوزه این فعالیت‌ها گسترده است یعنی اصولاً کار زیاد به شما سپرده شده، بنابراین در هر حوزه و در هر بخش و صنعتی که وارد می‌شویم دوباره تعدد موارد داریم.
اسلام پناه: در حوزه سنگ‌های قیمتی و طلا اقدامات موثری انجام شده، دستورالعمل ردیابی، اصالت و بارکد برای جواهرآلات و طلا که مردم مصرف می‌کنند. واحد‌های تولیدی مصنوعات طلا برای دریافت و تمدید کدشناسایی ملزم به اخذ مجوز تولید هستند. کد شناسایی مصنوعات طلا روی محصولاتی قرار می‌گیرد که عیار آن‌ها مطابق با الزامات استاندارد باشد و به طور کلی درصدد آن هستیم تا رهاشدگی بازار در حوزه مصنوعات طلا را مدیریت کنیم.
مجری: با توجه به اینکه حوزه دانش بنیان‌ها فضای جدید و رو به توسعه‌ای است و تأکید بر گسترش آن و کمک به اقتصاد کشور و بخش ضد تحریم آن در کمک به اقتصاد کشور مورد تاکید است، چه ورود جدی داشتید و چه اتفاق‌هایی در این حوزه افتاده است؟
اسلام پناه: سازمان ملی استاندارد یک پژوهشگاه به نام پژوهشگاه استاندارد دارد که این پژوهشگاه متشکل از اعضای هیئت علمی و پژوهشکده‌هایی است که این اعضا در آن آزمایشگاه‌های مرجع، اقدامات فنی، توسعه‌ای و فنی انجام می‌دهند. پارک علم و فناوری و مرکز رشد دارد که هدف این بوده که در یک ارتباط سازنده با معاونت علمی و فناوری و دانش بنیان ریاست جمهوری ما توسعه بازار داخلی و خارجی را برای دانش بنیان‌ها شکل دهیم. دانش بنیان‌ها در این حوزه‌ها مظلومند به جهت این که قدرتمندتر‌ها فرصت بروز و ظهور اینها را کم می‌کنند. اصطلاحاً در وندور لیست (Approved vendor list) نیستند.
سؤال: یعنی در چه؟
اسلام پناه: وِندو لیست‌های (AVL) خرید‌های بزرگ که توسط دستگاههای اجرایی شکل می‌گیرد. با صدور نشان دانش بنیان که نشان ملی استاندارد در حوزه دانش بنیان یا نانونِماد یا چیز‌هایی از این دست که ما روی آن کار کردیم، با صدور اینها، دانش بنیان‌ها وارد این وندولیست‌ها (فهرست فروشندگان) می‌شوند، دلیلی برای این که اینها در مناقصات و مزایده‌ها نتوانند بروز و ظهور داشته باشند، دیگر وجود نخواهد داشت. این از آن اتفاقات بزرگی است که در حوزه دانش بنیان انجام شده است، ما به رشد این اقتصاد تأکید داریم؛ این کار ما در این مسیر است. در کمیته‌های ملی که سازمان دارد؛ تدوین اسناد، این دوستان جوان و خوش فکر و متفاوت را دعوت کردیم؛ باورمان این است که استانداردسازی محصولات نوظهور باید از نگاه اینها شکل بگیرد. اینها را دعوت کردیم و باعث شد همین دستورالعملی که من از آن صحبت می‌کنم هیچ بن بستی را برای رشد اقتصاد دانش بنیان‌ها در داخل کشور نداشته باشد. سعی کردیم زمان صدور گواهی‌ها را به کمک خود دانش بنیان‌ها و اعضای هیئت علمی، نخبگان، هم جوان‌های گام دومی، همین جوان‌های ارزشی که در این کشور؛ در دانشگاه‌ها و گروه‌های علمی کار می‌کنند به کمترین زمان کاهش دهیم، گواهی‌های دو ساله را با کمترین هزینه صادر کردیم، از طرفی در همین بسته تحول مقررات زدایی کردیم. یعنی گره روی گره نگذاشتیم بلکه گره‌ها را باز کردیم. اعتبار گواهینامه‌های انطباق «COC» را ما به نحوی بردیم که کالا‌ها به استثناء محموله‌های غذایی و کشاورزی، از زمان صدور که «COC» صادر می‌شود به مدت سه ماه، سه مرتبه دوباره قابل تمدید است، در جهت این که این ترخیص و این زنجیره شکل بگیرد. خط سبزی که ما در بحث مثلاً واردات خودرو ایجاد کردیم به جهت رفع انحصار، بالا بردن کیفیت و بهبود مستمر آن و رقابتی کردن؛ یک اتفاق نادر بود.
سؤال: یعنی چه اتفاقی افتاده؟
اسلام پناه: ما الآن در بحث همین خودرو‌های وارداتی، تأیید نو می‌دهیم و اجازه واردات می‌دهیم. این قبلا اصلاًَ نبود، مانع تراشی زایدالوصفی توسط خیلی از دستگاهها در سال‌های گذشته صورت می گرفت. یا در حوزه خودرو‌های کارکرده؛ ما این آمادگی را داریم به جهت رقابت پذیری و ارتقای کیفیت پای کار مردم بایستیم، اصلاً سیاست دولت هم کمک کردن است. یا در حوزه‌هایی مانند تولید داخل، ما نظارت می‌کنیم، پایش می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم چرخ کارخانه‌ای نچرخد، باید بچرخد، اما کیفی بچرخد.
مجری: سراغ خدمات پس از فروش هم برویم؟ شما برای گارانتی و خدمات پس از فروش هم، وضعی استاندارد می‌کنید؟
اسلام پناه: ما یک دستورالعملی را اواخر سال ۱۴۰۱ در رابطه با همین گارانتی گذاشتیم که گارانتی و خدمات پس از فروش چه در حوزه لوازم خانگی چه خودرو به کمک ذینفعان، انجمن‌ها و تشکل‌های ذیربط، صاحبان، نخبگان، اعضای هیئت علمی شکل گرفته گارانتی‌ها پنج ساله با نظارتها صادر شود و ارزیابی انطباق‌ها را در این زنجیره بتوانیم به درستی شکل دهیم و در بحث استانداردهای نوین یک مقوله‌ای داریم تحت عنوان جهانی سازی فناوری که این در حوزه کالا و خدمات توأمان باهم است که جزئی بر جزئی برتری ندارد و علم پایه است. این علوم را همکاران وارد می‌کنند، تدوین این استانداردها یک مرجع لازم دارد، این مرجع را هم وارد می‌کنیم به سرعت و هم تولید می‌کنیم و آمادگی فروش داریم. قبلاً هم گفتم، امروز به جایگاهی رسیدیم که امروز می توانیم استانداردهای مان را به دنیا بفروشیم.
مجری: چقدر از استاندارد‌هایی که وضع و تدوین شده قابل انطباق با استانداردهای بین المللی است؟ هم شما اشاره کردید که زبان مشترک است و هم آقای رئیس جمهور دستوری داده بودند برای تطبیق استانداردهای ملی با استانداردهای بین المللی.
اسلام پناه: بر مبنای اولویت ها؛ مطابقت داده می‌شود. استانداردهای ما بالغ بر بیش از ۳۷ هزار و ۸۰۰ استاندارد تدوین شده است. ما قریب ۴۰۰ کمیته متناظر بین المللی داریم در طرف بین المللی مان برای انطباق همین استانداردها؛ در واقع کمیته‌های فنی متناظر (TC) مشترک جهانی داریم که با مشارکت همکاران ما، نخبگان و سرمایه‌های انسانی سازمان، این تطبیق داده می‌شود. اما بر مبنای اولویت، ما بر مبنای بازار‌های هدف و سیاست‌های کلان دولت، این مطابقت را تسریع می‌کنیم. ازجمله دولت مردمی اولویت را در تجارت با کشور‌های همسایه و بعد تجارت را با فراهمسایه قرار داده. ما با تک تک اینها وارد شدیم، از همسایه‌ها و حتی اجلاسیه ها، پیوند‌های منطقه‌ای که این بتواند همان فرمان آقای رئیس جمهور که اشاره کردند و جزو اولویت‌های کار سازمان است تحقق پیدا کند. همین «COC»ها کمک می‌کند به تحقق همان فرمان رئیس جمهور، نمونه برداری با هماهنگی شرکت‌های سورویانس بین المللی و پذیرش‌های دوطرفه کمک می‌کند به این قضیه. حتی مثالی بزنم راجع به تسریع شاید جالب باشد؛ نخستین بار سال گذشته ما نمونه برداری را روی عرشه کشی انجام دادیم، می‌دانید کشتی در بندرگاه چند مایلی قرار دارد و ورود به آن یک ریسک جسورانه می‌خواهد، این باید بیاید اظهار کند ما قبل از اظهار؛ این کار برای نخستین بار بود، همکاران ما با قایق می‌روند فاصله چند مایلی نمونه‌ها را بر می‌دارند و می‌برند آزمایشگاه که نه تنها به تسریع و تسهیل واردات بلکه به تولید و صادرات در این زنجیره کمک می‌کند. اینها از بحث‌هایی است که ما در این موضوع داشتیم.
وی اضافه کرد: سازمان استاندارد مرکزی به نام مرکز اندازه شناسی و اوزان دارد. کم فروشی متأسفانه به دلایل مختلف ساختار اجتماعی، هم از طریق ترازو‌ها یعنی توزین، هم از طریق بسته بندی‌های خیلی شیک، لوکس و زر ورق‌های قشنگ و روش های مختلف انجام می‌شود. ما در سال ۱۴۰۱ با ورود جدی به این معضل در طرح ملی مبارزه با کم فروشی، خیلی نرم، آرام و با درایت که همکاران داشتند، فراورده‌هایی بسته بندی را پایش کردیم اولاً دستورالعملی نوشتیم که این مصوبه شورای عالی استاندارد است، آقای رئیس جمهور خیلی با درایت و محبت همکاری کردند. این باعث شد عدد ۴۱ و ۳۵ صدم درصدی در حوزه کم فروشی را به ۳۰ و سه دهم درصد کاهش دهیم و این مسیر ادامه دارد. طرح ویژه ما برای خالص فروشی از ماه‌های قبل شروع شده، شاید در بحث خرید شیرینی و لوازم دیگر به کمک اصناف کشور، اتاق‌های بازرگانی بحث خالص فروشی پیش می‌رود، در حوزه توزین و مراقبت‌های قبل توزین، حذف رواداری در برچسب گذاری روی کالا‌های بسته بندی شده؛ کاری که ما با شفافیت و پایداری انجام می دهیم، هیچ قانون، دستورالعمل و بخشنامه‌ای ابلاغ نمی‌شود مگر با مشارکت بخش خصوصی، تشکل‌های ذیربط و با حداقل شش ماه فُرجه، چون تغییر مقدمه تحول است و تحول هم آن خواستی است که ما داریم و مردم از ما می‌خواهند و ذینفعان سالم و با درایت هم پیگیری می‌کنند.
ما در بحث محورهای طرح ویژه عیدانه که از ۱۵ اسفند آغاز شد و تا ۱۵ فروردین ادامه داشت، توانستیم انطباق‌ها و بازرسی‌های ویژه‌ای را بر مبنای ماده ۱۷ و نظارت‌هایی شبیه این داشته باشیم که بتوانیم این خواست را پیش ببریم و یک خبر خوش دیگر هم که داشته باشم؛ جایزه ملی کیفیت جهان اسلام سال گذشته در کارگروه مؤسسه اندازه شناسی، اوزان کشور‌های اسلامی(SMIIC) توسط رییس دفتر رئیس جمهور و با حضور ۸ کشور اصلی هیئت مدیره کمیته راهبردی مؤسسه، پیشنهاد جمهوری اسلامی تصویب شد و رونمایی شد و امسال مراسم این جایزه ملی برگزار می‌شود، تلاشمان این است که به بهترین نحو به سبد ارزش و مرغوبیت و بازار جمهوری اسلامی بیفزاید و این کار بدیع، نو و خلاقانه‌ای بود که الحمدلله همکارانم و تیم مدیریت سازمان ملی استاندارد رقم زد.
مجری: در مورد استاندارد خودرو شما اشاراتی کردید بعضی خودرو‌ها به خاطر استاندارد پایین شان از خط تولید خارج شدند، الآن آیا این موضوع به سرانجام رسیده یعنی بعد از این خودرو‌هایی که در داخل کشور تولید می‌شوند استانداردهای لازم را دارند؟
اسلام پناه: مقوله استاندارد؛ مقوله پیچیده، علمی و فنی است. ما در سال گذشته و ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ هشت، ۹ استاندارد تعلیق شده ۸۵ گانه را در صحن علنی شورای عالی استاندارد که اجباری بود، دوباره به مدار برگرداندیم، این باعث و منجر به توقف پنج خودروی ناایمن با عیوب پرتکرار و غیرکیفی شد مردم در جریان هستند که اینها دیگر تولید نمی‌شود و برای همیشه با آن‌ها در خودروسازی‌ها خداحافظی شده است. نکته‌ای که وجود دارد این است که ما این پدیده و بهبود مستمر را باید با یک مراقبت زمان دار در یک بازه میان مدت و بلندمدت جلو ببریم. کیفیت نداشتن خودرو؛ یک اتفاق امروز، دیروز و مال این دولت نیست، هزار سر دارد، فساد و داستانی دارد و... الحمدلله با تدابیری که دولت اندیشیده به سمت بهبود در حرکت است و سازمان ملی استاندارد هم پای این داستان ایستاده تا با درایت، هوشمندی، رعایت حقوق مردم، از طرفی با نگاه به شرایط موجود این کار را جلو ببرد. وقتی ما می‌گوییم هزار قطعه را با اولویت و حساسیت به سمت استاندارد سازی می‌بریم یعنی هزار قطعه خودرو را به سمت بهبود کیفی می‌بریم یا در حوزه خدمات پس از فروش یا نظارت‌های پیشینی یا نظارت‌های پسینی به کمک نهاد‌های همکار و شرکت‌های بازرسی، یک رصد و پایش کاملاً قاطعانه، بی رو دربایستی و محکم و با درایت انجام می‌شود.
مجری: ما درباره خدمات پس از فروش هم اطلاعات بیشتری از شما بگیریم یعنی اتفاقاتی خواهد افتاد؟
اسلام پناه: بله، هم در حوزه خودرو، هم در حوزه لوازم خانگی و هم در حوزه‌های دیگر، حتی حوزه خدمات کار می‌شود.
مجری:در خصوص کمک به صادرات در سازمان استاندارد هم اگر اتفاق جدیدی افتاده بفرمایید؛ شما مثال زدید برای کمک به ترخیص زودهنگام کالا‌ها در واردات همکاران شما به دل دریا رفتند و زودتر قبل از این که آن کالا‌ها اظهار شود نمونه گرفتند تا زودتر نتیجه استاندارد را اعلام کنند، آیا برای صادرات هم چنین اتفاقات رخ داده؟
اسلام پناه: بله، برای صادرات، آن جا به دل دریا رفتند، این جا به دل هوا رفتند، قبل از این که بازار‌های صادراتی را بنگاه‌ها شناسایی کنند، ما در یک تعاملی در همین دیپلماسی کیفیت و استاندارد با کشور‌های هدف، زمینه صادرات را تسهیل کردیم. یعنی مثلاً ما کالا‌های صنعتی، غیر صنعتی و خدماتی که در حوزه صادراتی داشتیم، بعضی اوقات موازین و تفاهمنامه‌ها را به نحوی مشترک تنظیم کردیم که بنگاه دار و سرمایه گذار ما بتواند به راحتی فعالیت کند یک مثال بزنم؛ پسته، خرما یا حتی قطعه خودرو اینها چیز‌هایی بوده که ما موردی به صادرات آن ورود کردیم یا صنایع پیچیده، موردی به کشور‌های هدف ورود کردیم که اینها مصداق دارد، و هر کدامش هم بعضاً چند میلیون دلار تا چند میلیارد دلار صادرات انجام می‌دهند.
نظر شما