کدام مشاغل در معرض خطر جایگزینی با هوش مصنوعی هستند

  به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ شبکه «سی بی اس»، در گفتگو با «مارتین فورد» (Martin Ford)، نویسنده و آینده پژوه، به بررسی این موارد پرداخت که کدام مشاغل در معرض خطر جایگزینی با هوش مصنوعی قرار دارند و کدام مشاغل در حاشیه امن قرار دارند.

هیچ شکی نیست که هوش مصنوعی، محیط کار را تغییر خواهد داد. تحلیل جدیدی که از طرف شرکت سرمایه گذاری «گلدمن ساکس» (Goldman Sachs) ارائه شده است، به تاثیر جهانی هوش مصنوعی پرداخته است و به این نتیجه می‌رسد که هوش مصنوعی ممکن است جایگزین ۳۰۰ میلیون شغل تمام وقت، از جمله مشاغل حوزه‌های قضایی و مهندسی، شود. گفتگو می‌کنم با «مارتین فورد»، نویسنده و آینده پژوه که تخصص او در ظهور هوش مصنوعی و رُبات‌ها است. بیایید درباره هوش مصنوعی صحبت کنیم. آیا مشاغلی وجود دارند که به نظر شما در وضعیت امن به سر می‌برند؟

مارتین فورد، نویسنده و آینده پژوه: به نظرم، در بلندمدت اگر هوش مصنوعی واقعاً به ابرانسان تبدیل شود، آن وقت است که مشاغلی دور از تاثیر هوش مصنوعی باقی نمی‌مانند، اما به نظرم، در آینده‌ای نزدیک، از این نظر، خطری بسیاری از مشاغل را تهدید نمی‌کند. هوش مصنوعی در وهله اول مشاغلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که روال همیشگیِ بسیار قابل پیش بینی و تکراری دارند. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که بسیاری از مشاغل در این تعریف قرار می‌گیرند که ما معمولاً تصور می‌کنیم اتوماسیون در انجام آن‌ها نقشی ندارد. اغلب رُبات‌ها در کارخانه‌ها به ذهن مردم می‌رسد و آن‌ها را تهدید برای مشاغل به حساب می‌آورند که بدون شک تصور درستی است، اما مشاغل اداری بسیاری هم وجود دارد که تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار خواهند گرفت. اگر شما مقابل کامپیوتر نشسته اید و کاری نسبتاً با روال همیشگی و تکراری انجام می‌دهید، چه نوشتن گزارشی مشابه باشد یا با نرم افزار‌های کامپیوتری کار‌های تحلیلی انجام می‌دهید، باید بدانید که مشاغلی از این دست قطعاً تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار خواهند گرفت و به همین علت، گستره تاثیرگذاری هوش مصنوعی بسیار وسیع خواهد بود.

مجری: آیا مشاغل یا گروهی از مشاغل هستند که به نظر شما در کوتاه مدت خطری متوجه آن‌ها نشود؟

مارتین فورد، نویسنده و آینده پژوه: در کوتاه مدت، اگر کاری داشته باشید که بسیار به خلاقیت نیاز دارد یا اینکه در کار خودتان، ایده‌ها و تفکرات نوآورانه ارائه می‌دهید، به نظرم موقعیت شغلی شما را خطری تهدید نمی‌کند. در چنین شرایطی، هوش مصنوعی، احتمالاً ابزاری است که برای انجام کارتان از آن استفاده می‌کنید و این طور نیست که هوش مصنوعی جایگزین شما شود.

مجری: ما تصویری گرافیکی روی صفحه می‌بینیم که در آن نوشته شده است پرستاران متخصص، مشاغل خلاقانه مثل طراحان رقص، دستیاران پزشک، مشاوران سلامت روان و مربیان و آموزگاران پرستاری، از جمله زمینه‌هایی هستند که در کوتاه مدت، خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند و ممکن است هوش مصنوعی برای آن‌ها مفید هم باشد.

مارتین فورد، نویسنده و آینده پژوه: بله، دسته دوم به مشاغلی مربوط می‌شود که ارتباط نزدیک با انسان‌ها دارد و طی انجام آن ارتباطات پیچیده بین فرد و انسان‌های دیگر شکل می‌گیرد یا باید احساس همدلی با انسان‌های دیگر در آن وجود داشته باشد که پرستاری، نمونه‌ای از آنهاست. این حوزه هم طوری است که مدت‌ها طول می‌کشد تا هوش مصنوعی بتواند با آن رقابت کند...

دسته دوم چنین مشاغلی را دربرمی گیرد و دسته دیگر مشاغل فنی و حرفه‌ای است، مثل برقکار‌ها و لوله کش‌ها که برای انجام کار‌های آن‌ها به مهارت و تحرک فراوانی نیاز است و محیط کاری هم غیرقابل پیش بینی است. ما برای جایگزینی انسان در چنین مشاغلی به رُبات‌هایی با سطح بسیار بسیار پیچیده‌ای و شبیه به فیلم‌های علمی-خیالی نیاز داریم تا مثلاً بتوانند کار یک برقکار را انجام بدهند.

مجری: یعنی همان مشاغلی که لازم است برای انجام آن‌ها از توانمندی بالای حل مسائل برخوردار باشید. اگر فردی نگران باشد که ممکن است هوش مصنوعی جایگزین شغل او شود، او باید چه کاری انجام بدهد؟

مارتین فورد، نویسنده و آینده پژوه: در واقع مشاغل فراوانی نیستند که جایگزین خواهند شد بلکه وظایف و کار‌هایی که جزو مسئولیت‌های شما در آن شغل هستند، تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بنابراین، هر شغلی که دارید، اگر بخواهید تغییری در آن ایجاد کنید، باید سراغ کار‌هایی بروید که نمی‌توان آن‌ها را در قالب اتوماسیون انجام داد. به عبارت دیگر، باید کار‌های خلاقانه‌تر انجام داد و کار‌هایی انجام داد که بیشتر شامل تعامل عمیق با مردم می‌شود و کار‌هایی که نیازمند تحرک و مهارت بیشتر در محیط‌های کاری غیر قابل پیش بینی است. این‌ها سه حوزه‌ای هستند که ایمن‌ترین مشاغل را از نظر تاثیرپذیری از هوش مصنوعی در خود جای می‌دهند و باید اطمینان حاصل کنید که در شغل خودتان، بیشتر کار‌هایی از این دست انجام می‌دهید.

مجری: ما درباره هوش مصنوعی حرف می‌زنیم، اما افراد اغلب درباره این صحبت نمی‌کنند که این تغییرات چقدر سریع یا با چه سرعتی رخ خواهند داد. آیا به نظرتان ما طی پنج سال آینده شاهد تحولی عظیم خواهیم بود یا اینکه زمان بیشتری از آن طول خواهد کشید؟

مارتین فورد، نویسنده و آینده پژوه: هوش مصنوعی همچنان به تحول ادامه خواهد داد، اما قطعاً طی پنج سال آینده شاهد تاثیرگذاری عظیم هوش مصنوعی خواهیم بود. منظورم این است که من بیش از ۱۰ سال است که درباره این موضوع صحبت می‌کنم و همین حالا هم شاهد پیشرفت چشمگیری در این زمینه بوده ایم و مشخص است که سرعت تحولات افزایش پیدا کرده است. وقتی شاهد اعلام خبر‌هایی مثل «چت جی‌پی‌تی» (ChatGPT) و تمامی هوش‌های مصنوعی خلاق هستیم و توجه همه به این موضوع جلب شده است، کاملاً مشخص است که تحولات با سرعت بیشتری در حال رخ دادن هستند و مطمئن هستم که تحول عظیمی در راه است.