یکی از عوامل رسوب کالا در گمرکات، واردات مازاد بر نیاز کشور است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه میز اقتصاد با موضوع ترخیص کالاها از گمرکات میزبان آقای سعید بابازاده - مدیر کل دفتر بازرسی امور ویژه سازمان بازرسی و آقای عسگری - معاون فنی گمرک ایران بود.

مقدمه مجری: بعداز سفر آقای اژه‌ای به مازندران، امروز از گمرک خبر آمد که ۵ هزار تن روغن خوراکی از بندر امیرآباد بهشهر ترخیص شده همچنین آن دو هزار تن ذرتی هم که آنجا بلاتکلیف مانده بود تعیین تکلیف شده بابت این اتفاق آقای اژه‌ای رئیس قوه قضائیه از دولت تشکر و قدردانی کرد. با همکاری و هماهنگی که بین قوه قضائیه و قوه مجریه بوجود آمده، مشکلاتی که مطرح شده بود در گمرک بندر امیرآباد بهشهر به نظر می‌رسد که مرتفع شده امروز می‌خواهیم روند ترخیص کالا از گمرکات را در میز اقتصاد بررسی کنیم .

سوال: آقای بابازاده همکاری که الان بین قوه قضائیه سازمان بازرسی وجود دارد و دستگاه‌های دولتی مثل گمرک، اموال تملیکی الان به چه صورت است و چه اتفاقی بعد از سفری که آقای اژه‌ای به مازندران داشت افتاده و الان فرآیند ترخیص یا تعیین تکلیف کالا آنجا به چه صورت شکل گرفته است؟
بابازاده: موضوع رسوب کالا در بنادر و در بحث سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی از موضوعاتی بوده که متاسفانه موجب دغدغه خاطر ریاست محترم قوه و کل نظام بود. بعد از ورود جدی که ریاست محترم قوه قضائیه به انبار‌های سازمان جمع آوری فروش اموال تملیکی و انبار گمرکات داشتند متاسفانه مشاهده شد که بخشی عظیمی از این کالا‌ها در سالیان متعدد در آنجا رسوب کرده و گاهی موجب فساد کالا شده است. لذا با دستور جدی که ایشان به سازمان بازرسی کل کشور دادند و ارجاعی که ریاست عالی سازمان به دفتر ویژه بازرسی امور ویژه دادند ما در یک بازه زمانی گفته از تک تک انبار‌های مربوط به گمرکات و بنادر و همچنین سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی بازدید به عمل آمد متاسفانه آنچه که مشاهده شد .

سوال: فکر کنم یک فرآیند یکی دو ساله را دارید تعریف می‌کنید درست است؟
بابازاده: نه، در همین بحث گمرکات هم هست. آنچه که متاسفانه در بحث رسوب کالا در گمرکات داریم، متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی که متولی اصلی واردات کالا‌های اساسی هست، چون شرکت پشتی جابانی امور دام و شرکت بازر گانی دولتی ایران که مسئول واردات کالا‌های اساسی هستند، در دو زمینه دقت نظر لازم را ندارند و ما در آسیب شناسی که انجام دادیم به این موضوع رسیدیم و طبق نامه هشداری که قبل از عید با امضای جناب آقای دکتر خدائیان محضر ریاست محترم جمهور و همچنین برای استحضار ریاست محترم قوه قضائیه اعلام شد، که متاسفانه در تخصیص و در تشخیص نیاز اولیه کشور آن دقت لازم بعمل نمی‌آید مازاد بر نیاز کشور متاسفانه ما واردات داریم و همین یکی از آن عواملی هست که در رسوب کالا نقش داشته یکی از آن موارد بحث عدم تخصیص ارزی بوده که متاسفانه باید از طریق بانک مرکزی پیش از ثبت سفارش این‌ها نیاز سنجی می‌شد تخصیص ارز داده می‌شد تا بعدا نسبت به واردات کالا اقدام می‌شد.

سوال: این کار‌هایی که انجام دادید منتج به چه شده است؟
بابازاده: الان بعد از ورودی که سازمان بازرسی انجام داد، و هماهنگی خوبی که بین بدنه دولت و بدنه قوه قضائیه شکل گرفته، ما شاهد کاهش رسوب کالا‌هایی هست که در بنادر داریم و نسبت به گذشته بحث واردات ترخیص به محیط و داخل کشور با نظم و ترتیب بهتری صورت می‌گیرد.

 سوال: بیشتر با کجا همکاری تان بهتر شده است؟
بابازاده: هم با بدنه گمرک و هم در بدنه خود وزارت جهاد امور کشاورزی که شرکت پشتیبانی امور دام هست، همچنین بانک مرکزی با تعاملات خوبی که صورت گرفته، ما شاهد کاهش این موارد هستیم و نکته مهم این که سازمان بازرسی کل کشور لحظه‌ای و به صورت مداوم نسبت به رصد این کالا‌ها اقدام می‌کند تا انشاالله ما شاهد تضییع حقوق بیت المال از باب رسوب و فساد کالا‌ها نباشیم.

سوال: آقای اکبری مدیر کل دادگستری استان مازندران همراه ما هستند، بفرمایید که امروز خبر آمد که هم ذرت تعیین تکلیف شده و هم گمرک خبر داد که ما ترخیص بخشی از آن محموله روغن خوراکی را هم داشتیم، شما جزئی‌تر را خدمت بینندگان بفرمایید:
اکبری: متعاقب سفر ریاست محترم قوه قضائیه به استان مازندران و بازدید شان از بنادر نوشهر و میرآباد ملاحظه شد که مقادیری کالا اعم از ذرت، گندم و روغن در انبار‌های مربوطه ذخیره و نگهداری می‌شود و بخشی از این کالا‌ها به لحاظ گذشت زمان در معرض فساد و آلودگی شدید قرار گرفته بودند که مورد مشاهده و ملاحظه‌ی ایشان قرار گرفت.

سوال: امروز چه اتفاقی افتاد این هماهنگی که اقای بابازاده به آن اشاره کردند امروز منتج به چه نتیجه‌ای شد؟
اکبری: متعاقب این سفر و دستوراتی که صادر فرمودند امروز یک محموله‌ی ذرت آلوده که حدود دو هزار تن بود امروز از بندر امیرآباد مقصد شرکت‌های الکل سازی که این مصرف را طبق مجوز‌های ادارات مربوطه داشت، تخلیه و بارگیری و حمل شد و گزارشی که ما امروز چند لحظه پیش دریافت کردیم، تا ساعات دیگر این انبار به طور کامل تخلیه می‌شود و این محموله تعیین تکلیف می‌شود.
البته از روز گذشته بخش عمده ...

سوال: برای روغن‌ها چطور؟
اکبری: در مورد روغن‌ها هم ما امروز جلسه اقتصاد مقاومتی استان را داشتیم با حضور مسئولین مربوطه در این جلسه گزارشی که داده شد. حدود ۳۸ هزار تن روغن در سیلو‌های استان که نگهداری می‌شود و در معرض فساد قرار نگیرد، تا روز‌های آینده تعیین تکلیف می‌شود می‌دانید که حمل این محموله به مقصد مشخص که زمینه مناسب تری برای نگهداری دارد و یا عرضه آن در بازار آن طوری که مدیر کل غله بیان می‌کردند مستلزم تهیه وسائط نقلیه، تانکر‌ است. مقرر شد که در اسرع وقت حداکثر تا ۴۰ روز آینده این میزان تعیین تکلیف شود.

سوال: آقای عسگری شما بفرمایید که دقیقا از این جا به بعد چه همکاری بین شما و قوه قضائیه تشدید شده و تسهیل شده که فرایند تعیین تکلیف کالا‌ها در گمرکات یا ترخیص آن‌ها قرار است با سرعت بیشتری صورت بگیرد مشخصا چه اتفاقی افتاد؟
عسگری: با ارتباطات خوبی که با دستگاه‌های نظارتی داشتیم و تعاملاتی که بالاخره کمک می‌کند یک بخش‌هایی که اگر عیب و ایرادی هم هست گوشزد می‌شود، یک تسهیلات خوبی را خود دولت برای ترخیص کالای اساسی لحاظ کرده است، استحضار دارید که یکی از مشکلات عمده‌ی ترخیص کالای اساسی تخصیص ارز است، ما امروز که آمار گرفتیم چیزی حول و حوش ۵ میلیون تن کالای اساسی در بنادر کشور داریم که دو میلیون و ۶۰۰ هزار تن آن در کشتی‌هایی هست که در لنگرگاه‌ها هستند، هنوز اصلا وارد آب‌های اصلی نشدند هنوز تخلیه نکردند، حدودا ۴۰۰ هزار تن این در کنار اسکله در حال تخلیه است. یعنی یک مشکل اصلی که الان وجود دارد بحث تخصیص ارز است، برای این که این مشکل را حل کنیم دولت محترم اجازه داد به گمرک که ما ۹۰ درصد کالا‌های اساسی را بدون کد رهگیری بانک ترخیص بکنیم، این خیلی مشکل را حل کرده است، ده درصد را گرو می‌گذاریم تا بتوانند آن کد رهگیری بانک را وصول کنند. این را برای بخش دولتی مثل شرکت دولتی مادر تخصصی ما صد در صدش را ترخیص می‌کنیم یعنی الان شرکت‌های دولتی که کالای اساسی وارد می‌کنند صد در صد کالا را بدون کد رهگیری بانک ما ترخیص می‌کنیم.

 سوال: یعنی کلا هدف این است که آنجا انبارش صورت بگیرد؟
عسگری: بله اتفاقا کالا‌هایی که وزنی هستند شما از بندر مبدا حمل کنید به مقصد مثلا تبریز، بهتر از این است که چند بار تخلیه و بارگیر‌ی کنید، چون اگر تخلیه بارمجدد بخورد هزینه این‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. بندر امام دو و نیم میلیون تن ما الان کالا در اختیار خود سازمان برنامه داریم.

سوال: می‌فرمایید رسوب نیست؟
عسگری: نه، نیست.

سوال:، چون در بحث‌ها صحبت شد در خصوص تعیین تکلیف محموله ذرتی که خدمت شما عرض کردم امروز همکارانم سراغ سازمان اموال تملیکی رفتند گزارش کوتاهی با هم ببینیم بر می‌گردیم در خدمت شما خواهیم بود.

" پخش گزارش "
سوال: توضیحات آقای اجتهادی را با هم شنیدیم آقای براتعلی مدیر کل هماهنگی توزیع و فروش شرکت بازرگانی دولتی در خصوص محموله روغن خدمت شان هستیم، بشنویم با هم.

آقای براتعلی بفرمایید که چگونه تعیین تکلیف شد این محموله روغن و چرا اساسا یک سال و خورده‌ای است که آنجا دپو شده است؟
براتعلی: در مورد روغنی که اشاره کردید، من یک نکات کلی را عرض می‌کنم، ظرفیت عملی مخازن روغن در کشور چیزی در حدود ۷۰۰ هزار تن است که ۹۰ درصد این ظرفیت در مبادی ورودی کشور مستقر است. از این ظرفیت عملی هم بخش خصوصی برای واردات استفاده می‌کند هم شرکت بازرگانی دولتی ایران که از اردیبهشت ماه ۹۴ که بر اساس تصویب نامه هیات وزیران وظیفه تامین و ذخیره سازی ذخایر راهبردی کشور را بعهده دارد مورد بهره برداری قرار می‌دهد.
شما استحضار دارید که بخش عمده‌ای از این واردات دولتی و خصوصی از مبادی ورودی در همین مخازن نگهداری می‌شود و ده درصد از مخازن روغنی که در نقاط سرزمینی وجود دارد و آن هم مربوط به کارخانجات روغن است در خطوط تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد، یعنی ما در کشور با یک محدودیت ظرفیت مخازن روغن در نقاط غیر بندری مواجه هستیم یعنی این که می‌خواهم به عبارت دیگر خدمت شما عرض کنم که به صورت خاص این که ذخایر راهبردی دولت در بنادر به صورت مستمر نگهداری می‌شود این دلیل عمده اش است.

سوال: الان ما نیازمان دقیقا چقدر است ما چقدر مازاد بر آن نیاز الان روغن وارد کردیم؟
براتعلی: نیاز سالانه کشور به روغن چیزی در حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن است که از این نیاز کشور به صورت سالانه ۹۰ درصد آن از طریق واردات تامین می‌شود که بخشی از وارداتی که مربوط به ذخایر راهبردی.

سوال: چقدر است می‌توانید تقسیم بندی اش را بگویید؟
براتعلی: سیصد هزار تن است.

سوال: یعنی ما الان در مجموع بنادر و انبار‌هایی که شما دارید چقدر ذخایر روغن داریم الان؟
براتعلی: ما بعنوان تکلیف دولتی ۳۰۰ هزار تن وظیفه نگهداری روغن خام را داریم بر اساس تصویب نامه هیات وزیران براساس عدد ۳۰۰ هزار تن ذخایر راهبردی کشور در مورد روغن ۳۰۰ هزارتن است، ولی نیاز سالانه کشور یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن است که دارد از طریق بخش خصوصی انجام می‌شود؛ نکته مهمی که در برنامه اشاره داشتیم به این بود که محدودیت‌هایی که وجود دارد در بحث نگهداری روغن خام مربوط می‌شود به نقاط سرزمینی که ما آنجا مخازن نگهداری نداریم و محدود می‌شود به نقاط بندری ما.

سوال: و یک نکته آخر این که شما الان کیفیت این روغن‌هایی که مثلا روغن خام الان اشاره کردند برای یک سال گذشته است و این که خدایی نکرده مشابه آن ذرت در نیاید، چطور بررسی می‌کنید که آیا کیفیت روغن خام و این‌ها درست باشد؟
براتعلی: روغنی که خریداری شده بر اساس ضوابط و مقررات دولتی، شورای خرید شرکت بازرگانی دولتی که دستگاه‌های نظارتی هم عضو هستند در این شورا از دستگاه‌های مسئول خرید‌ها انجام می‌شود خرید‌ها به صورت بازرسی مبدا انجام می‌شود، بر اساس استاندارد‌های داخل ایران صورت می‌گیرد، همه این‌ها تحت نظارت اداره استاندارد، وزارت بهداشت و درمان انجام می‌شود و روغن‌هایی هم که مورد اشاره شما هم قرار گرفت، ثبت تاریخ نهایی مصرفش حدود یک سال دیگر اعتبار دارد.

سوال: و این که فرآیند ترخیصش به چه صورت است و الان چقدرش ترخیص شده؟
براتعلی: محموله‌ای که در نوشهر مورد اشاره جنابعالی قرار گرفت، ده هزار تا محموله در نوشهر ما داریم که مربوط به ذخایر راهبردی ما هست حدود ۵ هزار تن آن کار ترخیصش انجام شد که میهمانان برنامه هم فرمودند، بقیه محمولات ما اعم از محمولاتی که در بنادر جنوبی قرار دارد و این که در بنادر شمالی قرار دارند در شرف ترخیص است، ولی یک نکته مهمی وجود دارد و آن این که ...

 سوال: تا شما نکته تان را نگفتید، ما برویم آقای سروی کارشناس اقتصادی کشاورزی برنامه مان، آقای سروی یک نکته‌ای در خصوص میزان واردات الان آقای براتعلی به آن اشاره کردند ما چقدر الان تناسب دارد میزان وارداتمان، ذخیره استراتژیک مان با چیزی که نیاز داریم با چیزی که در قانون تکلیف شده که ما برویم به سمت خودکفایی در دانه‌های روغنی و تامین روغن خام مان؟
سروی: آمار واردات روغن، هر ساله میانگین به صورت چیزی که گمرک اعلام می‌کند و آن چیزی که بر اساس میزان تولید دانه‌های روغنی کشور معلوم هست حدودا میانگین حول و حوش یک و نیم میلیون تا یک میلیون و هفتصد هزار تن است که آقای براتعلی هم اشاره کردند و آن چیزی است که دارد عملا اتفاق می‌افتد؛ ولی اولویت تامین روغن در حال حاضر قاعدتا با توجه به این سیاست‌های برنامه هفتم توسعه و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با بحث تولید دانه‌های روغنی و یا واردات دانه‌های روغنی هست و آن چیزی که ما با آن مواجه بودیم طی سال‌های گذشته این بوده که همواره از واردات روغن حمایت شده بعنوان مثال تعرفه واردات روغن کم شده و یا این که بحث حمایت از تولید دانه‌های روغنی در بحث خرید تضمینی این دانه‌ها با مشکل مواجه شده و صنایع مرتبط روغن کشی در این زمینه معمولا گله و شکایت داشتند که با ظرفیت خالی در حال فعالیت بودند در حالی که این امکان وجود داشت که چه دانه روغنی وارد بشود، چه دانه روغنی در داخل تولید بشود که به سمت تولید روغن مورد نیاز کشور حرکت بکند.

سوال: یعنی این چیزی که الان وارد شده بیش از نیاز کشور است؟
سروی: بله، یک مشکل جدی که وزارت جهاد کشاورزی متاسفانه با آن مواجه هست براورد نیاز کشور است و این مسئله مشخصا سال گذشته به دلیل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اتفاق افتاده و از سال گذشته تا به امروز این کالا ترخیص نشده به دلیل این که مازاد بر نیاز کشور بوده و شرکت بازرگانی دولتی ایران هم قاعدتا کنش منفعلانه نسبت به این مسئله داشته، کما این که می‌توانسته این کالا را ترخیص کند و بیاورد داخل کشور ایجاد ارزش افزوده کند، چه صادر کند، چه در داخل کشور مصرف کند.

سوال: آقای بابازده جمع بندی را داشته باشیم کارشناس برنامه به آن اشاره کردند آقای براتعلی هم اشاره کردند به نظر می‌رسد قدری بیش از نیاز کشور داریم واردات انجام می‌دهیم راهکار شما برای این که بشود این مشکلاتی که امروزه شاهدش بودیم و با همکاری که قوا داشتند با هم حل شده راهکار چیست؟
بابازده: من یک نکته‌ای در مورد ذرت‌های بندر امیرآباد عرض کنم زمانی که دفتر ویژه در برج ۶ پارسال ورود کرد مجموعه ذرت آلوده آنجا و رسوب کرده ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بود آنچه که الان تحت عنوان دو هزار تن بود ۴ هزار تن آن با دستور ویژه سازمان بازرسی کل کشور ترخیص شده بود این مقدار دو هزار تن هم که باقی مانده بود طبق الان فرمایشی که آقای اجتهادی داشتنند این هم روند کارش انجام شده بود مزایده اش هم انجام شده بود، لذا سازمان بازرسی در خصوص این ذرت آلوده اقدامات لازم اعم از این که نامه هشداری بزند و پیگیری لازم را انجام بدهد انجام شد.

عسگری: عذرخواهی می‌کنم ۶ میلیون تن اشتباه دارید می‌گویید.
بابازاده: ببخشید ۶ هزار و ۸۰۰ تن بود، اما نکته مهم در مورد رسوب الان ما خود بندر امام یک نکته‌ای که الان جناب آقای عسگری عرض کردند ما یک رسوب کالا در خود محیط بندر داریم و گمرک داریم و یک رسوب کالا در خود کشتی داریم الان چندین میلیون تن ..
سوال: فرمودید آنجا انبار می‌شود دیگر
بابازاده: بله، الان آنجا ما نامه هشداری اش را هم زدیم خدمت ریاست محترم جمهور با امضای دکتر خدائیان در خصوص این کشتی‌هایی که الان در لنگرگاه ماندند و هنوز به بندرگاه.

سوال: بیشتر می‌خواستید راهکار بگویید:
بابازاده: راهکارش این است که حتما بایستی اقدام عاجلی اول صورت بگیرد در بحث تخصیص ارز، چون الان در منطقه در بندر امام خمینی که خوزستان هست با گرمای هوا روبرو هستیم، احتمال فساد کالا آنجا هست، حتما این به نظر شخصی من یک پنجره واحدی باید شکل بگیرد در این موضوع بین جهاد کشاورزی، بانک مرکزی.

سوال: هست دیگر سامانه جامع تجارت
بابازاده: آن سامانه تجارت که به کنار... این حتما باید هماهنگی لازم شکل بگیرد که انشاالله ما شاهد تضییع حقوق بیت المال نباشیم که صد در صد اگر شاهد باشیم برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

سوال: اقای عسگری جمع بندی بفرمایید:
عسگری: خواهش من این است که کسانی که وارد کننده کالای اساسی هستند حتما از تسهیلاتی که دولت محترم و همین طور مجلس شورای اسلامی لحاظ کردند استفاده کنند و به سرعت محموله هایشان را ترخیص کنند.