انتقاد ­عضو انجمن صنایع نساجی به اجرای استاندارد اجباری پوشاک

آقای محمدمهدی سمائیان، تولید کننده و دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی در گفتگو با خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما گفت: سازمان استاندارد چند دستورالعمل برای استاندارد اجباری کالای خواب‏‌, لباس بچه گانه، نوزاد، البسه زیر مردانه و زنانه و پارچه‌های روپوش مدارس به تولیدکنندگان ارائه کرده است، اما به نظر می‌رسد به دلیل وجود منافع بسیار، این چند دستورالعمل تنها روزنه‌ای برای وسیع کردن در تمام بخش‌های صنعت نساجی است. 

وی با بیان اینکه دستورالعمل استاندارد اجباری دارای جوانب مختلفی است که قابلیت بحث و بررسی دارد، ادامه داد: ‏نخستین جنبه قابل بررسی این دستورالعمل این است که آیا الیاف طبیعی از الیاف مصنوعی سالم‌تر است یا خیر؟ براساس آموزه ها، شاید الیاف مصنوعی به سلامت الیاف طبیعی نباشد، اما در واقع این الیاف هر کدام مزایای خاص خود را دارند، اما وجود الیاف مصنوعی در کنار الیاف طبیعی نشان از تقاضا و مصارف زیاد این نوع الیاف و صنعت بسیار بزرگ در دنیاست که به تولید این نوع الیاف اختصاص دارد. 

تولید کننده و دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی گفت: الیاف طبیعی معایبی دارد که اغلب فراموش می‌شود، از کجا معلوم که سموم مورد استفاده در این الیاف مضراتی برای مصرف کنندگان نداشته باشد، صرف اینکه این کالا از پنبه طبیعی تولید شده به معنی سالم بودن آن نیست کمااینکه با جستجوی ساده در فضای مجازی به مواردی با این عناوین که ساخته شده از الیاف طبیعی ارگانیک مواجه خواهید شد، بنابراین صرف پنبه و طبیعی بودن به معنای سالم بودن نیست. 

سمائیان با بیهوده خواندن کار سازمان استاندارد در خصوص اعمال استاندارد اجباری، افزود: با یک جستجوی ساده در فضای مجازی خواهید دید که کالا‌های عرضه شده از سوی نشان‌های تجاری معتبر جهان همچون آدیداس، ایو سن لورن‏,گوچی‏ و تامی ۱۰۰ درصد پلی استر است حتی برای لباس نوزاد و حتی لباس زیربچه از الیاف مصنوعی استفاده می‌شود. پس شما نمی‌توانید بگویید این کالا، چون از الیاف طبیعی خوب و الیاف مصنوعی برای بدن مضر است. تشخیص این مسئله به عهده مصرف کننده است. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا چنین استاندارد اجباری لازم است و در کشور‌های دیگر هم استفاده می‌شود؟ گفت: خیر این نوع استاندارد در کشور‌های دیگر اعمال و اجرا نمی‌شود. 

سمائیان با بیان اینکه دستوالعمل استاندارد اجباری ارائه شده از سوی سازمان استاندارد بسیار ناقص‏‌, بحث برانگیز و غیرعملی است‏‌, افزود: یکی از موارد ذکر شده در این دستوالعمل‏‌, اعمال استاندارد برای لباس‌های بچه گانه و نوزاد است یعنی چی؟ آیا منظور شما کفش، جوراب، لباس خواب و یا لباس غذاخوری و مهمانی کودک است آیا کفش و لباس مهمانی بچه هم باید از پنبه باشد‏‌, صرف عنوان کردن لباس نوزاد مشخص نیست چه نوع لباسی؟ 

دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی به دستورالعمل استاندارد اجباری کالای خواب اشاره کرد و گفت: تنوع کالا‌های خواب به قدری زیاد است که اعمال استاندارد اجباری غیرممکن است، به عنوان نمونه ممکن است یک کالای خواب براساس ماهیت و نوع محصول از ۲ نوع ماده هم پلی استر و پنبه با هم تشکیل شده باشد سازمان استاندارد چطور می‌خواهد استاندارد اجبای برای این محصول تعیین کند. 

وی با استقبال از درج شناسنامه یا برچسب بر روی تولیدات نساجی گفت: حدود ۲۵ سال پیش، زمانی که پارچه فیلامنت آمد ما براساس عقیده شخصی مان استفاده از این نوع پارچه برای ملحفه را صلاح نمی‌دانستیم، طی ۲ سال، فروش ما به یک پنجم رسید، ولی با این حال حاضر به تولید ملحفه با این پارچه نشدیم، اما کاهش قدرت خرید مردم از یک طرف و استحکام الیاف پلی استر از طرف دیگر‏‌, نشان از استقبال و علاقه مردم به مصرف این نوع الیاف است و وظیفه ما این است که محصول مورد استفاده مشتریان را عرضه کنیم، اما نوع پارچه مورد استفاده را برای آگاهی مشتری در برچسب الصاق شده درج کنیم. 

سمائیان با بیان اینکه بند‌های دستورالعمل استاندارد اجباری دارای مشکلاتی است، گفت: این سوال مطرح است که آیا استاندارد‌های تدوین شده کیفیت محصولات تولیدی را افزایش می‌دهد یا خیر؟ 

وی در ادامه از برخی دستوالعمل‌های عجیب با وجود تنوع در تولید محصولات نساجی انتقاد کرد و گفت: به عنوان نمونه در بند ۴-۴-۲ این دستورالعمل آمده است: تعداد بخیه‌های دوخت اصلی در یک سانت باید حداقل ۴ و حداکثر ۶ باشد یعنی شما به عنوان تولید کننده لباسی که می‌دوزید باید ۴ یا ۶ دوخت داشته باشد در صورت داشتن ۸ دوخت استاندارد نیست؟! اما هیج جا این دستورالعمل مطرح نشده که جنس این نخ چطور باشد و با چه کششی دوخته شود در حالی که نشان‌های تجاری همچون (C&A) برای فروشگاه خود تمام این موارد را درج کرده است. یک پارچه توری با ۴ یا ۶ بخیه دوخته نمی‌شود و بالعکس برای پارچه‌های ضخیم ۴ یا ۶ بخیه زیاد است. 

سمائیان اضافه کرد: همچنین در بند ۴-۴-۷ این دستورالعمل آمده است: استفاده از رنگ‌های پیگمنت به کلی ممنوع است‏‌, ابتدای امر بگویم این شخصی که دستورالعمل را نوشته اصلا رنگ را نمی‌شناسد؟! برای الیاف مختلف از رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شود نمونه رنگ‌های ری اکتیو با فراوانی ۵ هزار نوع برای الیاف طبیعی مانند پنبه و ویسکوز‏‌, رنگ‌های دیسپرس برای الیاف مصنوعی مانند پلی استر و رنگ پیگمنت که روی هر دو الیاف قابل استفاده است و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد چاپ ایران و حتی بیشتر مربوط به پیگمنت است، همچنین پیگمنت در مقایسه با ۲ رنگ ری اکتیو و دیسپرس به دلیل نیاز نداشتن به شستشو، پساب تولید نمی‌کند و در نتیجه آلودگی محیط زیستی کمتری دارد در حالی که در این دستورالعمل ممنوعیت استفاده از رنگ گوگردی که عوارض محیط زیستی دارد قید نشده است. 

وی در ادامه به وضعیت تولید در کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر من برای تولیداتم نمی‌توانم مواد وارد کنم‏‌, نمی‌توانم از اروپا و ترکیه رنگ بخرم، مجبورم از شرکت‌های چینی و هندی رنگ مورد نیازم را تهیه کنم البته نه شرکت‌های مطرح,، زیرا این شرکت‌ها کالای خود را به اروپا و آمریکا صادر می‌کنند، در نتیجه ما به یکسری تولیدکننده مواد، رنگ‌های نساجی درجه ۲ و ۳ چینی و هندی محدود می‌شویم. انتظار دارید من چه استانداردی را با وجود این محدودیت رعایت کنم.

دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی در ادامه از عواقب این دستورالعمل اشاره کرد و افزود:قیمت خام یک متر پارچه پنبه‌ای با عرض ۱۵۰ در حال حاضر حدود ۶۰ هزارتومان است همان پارچه با همان وزن، اما جنس صدرصد پلی استر حدود ۲۵ هزار تومان است، بدون در نظر گرفتن سلامت محصول می‌توان گفت جنس پلی استر به دلیل دوام بالا برای روپوش یک سال تحصیلی دانش آموزان دختر قابل استفاده است.

آقای سمائیان به تفاوت این دو نوع پارچه برای تهیه روپوش مدارس دخترانه اشاره کرد و افزود: در وهله‌ی اول تفاوت قیمت پارچه، سپس ماندگاری پارچه، پارچه پنبه‌ای پس از ۶ ماه بدلیل استفاده دائم در مدرسه حتما از بین می‌رود و هزینه‌ای مضاعف به والدین تحمیل می‌شود که در همین جا سازمان استاندارد یک ترمز و مقاومت از سوی مردم برای استفاده نکردن از پنبه خواهد داشت. 

به گفته دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی ‎‌, با اجرای این دستورالعمل شما یکمرتبه می‌خواهید پارچه‌های پلی استر را حذف کنید و پارچه‌های پنبه‌ای را جایگزین کنید در نتیجه مصرف پنبه به شدت در کشور افزایش خواهد یافت، حال سوال این است که با توجه به مصرف ۱۸۰ هزار تنی پنبه در کشور و تولید ۶۰ هزار تنی در داخل، آیا کشور در شرایطی هست که بتوان این مقدار پنبه را وارد کرد؟! و در صورت به کاربردن پنبه در پوشش مدارس این مصرف به مراتب بیشتر خواهد شد. با توجه به نیاز کشور و نبود توان تولید بیشتر باید پنبه وارد کنید که برای واردات با هزار و یک مانع مواجه هستید که فقط یکی از آن‌ها تحریم است و ۹۹ درصد آن در گمرکات داخل است. 

سمائیان، معضل بعد از واردات پنبه را ریسندگی و بافندگی عنوان کرد و گفت: همین که شما بخواهید دستگاه‌های ریسندگی الیاف مصنوعی را به پنبه تبدیل کنید بازده شما نصف می‌شود یعنی تمام تولیدی‌ها و کارخانه‌های کشور هم که جمع شوند قادر به پاسخگویی نیستند‏‌, پس در ابتدا برای تحقق این امر باید ماشین آلات نساجی را ۲ برابر کنید. در مرحله بعد برای رنگرزی و عمل آوری پارچه و تکمیل جهت استفاده نهایی به مواد شیمیایی احتیاج دارید که مهمترین ماده شیمیایی برای این کار آب اکسیژنه، سود کاستیک و اسید استیک است، هم اکنون ما با کمبود شدید آب اکسیژنه در کشور مواجه هستیم و فقط یک کارخانه به طور انحصاری این ماده را تولید می‌کند و در صورت تصویب استاندارد اجباری پوشاک به یکباره مصرف آب اکسیژنه کشور ۳ تا ۴ برابر می‌شود. در گذشته بدلیل استفاده زیاد از پنبه و نبود الیاف مصنوعی، مصرف آب اکسیژنه چیزی در حدود ۱۵۰ هزار تن بود، الان با افزایش چندبرابری جمعیت کشور، مصرف حدود ۳۰ هزار تن است.

دبیر کمیته رنگرزی، چاپ و تکمیل انجمن صنایع نساجی در ادامه به توجیه سازمان استاندارد برای اجرای این دستورالعمل اشاره کرد و افزود: سازمان استاندراد مدعی شده که پس از تصویب این دستورالعمل به کمک صنایع نساجی خواهد آمد یعنی مغازه‌ها را نگاه می‌کند و آن‌ها را می‌بندم اگر این قانون اجرا شود ادراه استاندارد باید ملزم به بستن این فروشگاه‌ها شود پس مدارایی در کار نیست این وظیفه توست که اگر قانونی تصویب شد جلوی آن رابگیری این بدین معنی است که به نظر من ۹۹ درصد فروشگاه‌های پوشاک و تولید و عرضه پوشاک با تصویب این دستورالعمل باید تعطیل شوند و حتی نابود شوند آیا اداره استاندارد تمایلی به این کار دارد و اگر این قانون تصویب شود نباید اختیار داشته باشد که برخورد کند بلکه ملزم به برخورد است. 

سمائیان در پایان تصریح کرد: تنها مزیت این قانون ایجاد درآمد برای سازمان استاندارد است و ضرری که به مردم و صنعت وارد می‌کند صد‌ها بار بیشتر از آن درآمد است که اصلا قابل تصور نیست و در نهایت مصرف کننده باید این هزینه را پرداخت کند اداره استاندارد اگر واقعا درصدد انجام کار مثبتی است در زمینه محاسن و معایب الیاف مصنوعی و طبیعی اطلاع رسانی کند و انتخاب را بر عهده مصرف کننده بگذارد.