نا امن شدن جامعه مسلمانان در فرانسه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از میزان؛ فرانسه بیش از هر زمان دیگری با شکستگی‌های هویت‌محور از هم پاشیده شده است، که نه‌تن‌ها از سوی راست افراطی و نژادپرستان حفظ می‌شود بلکه در طول ۵ سال گذشته، بحث اسلام‌هراسی تندتر، کمتر دانشگاهی و بیشتر سیاسی شده است.

یک تحلیل آماری جنگ فرهنگی به سبک فرانسوی را برجسته می‌کند که عامل مهمی در قطبی شدن بحث در مورد مطالعات اسلامی است.

در دوره منتهی به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۲، سیاستمداران و محققان از هر ۲ طرف طیف سیاسی «آمریکایی شدن» بحث سیاسی فرانسه را که بیش از حد بر تفاوت‌های قومی، مذهبی و جنسی تمرکز داشت و ماهیت وحدت‌بخش را تضعیف می‌کرد، محکوم کردند؛ هویت جهانی فرانسوی با این حال، مخالفت با سیاست هویتی نیست، زیرا هویت در واقع صحنه سیاسی فرانسه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.

تمرکز فرانسوی بر اسلام
در مورد فرانسه، دوقطبی شدن مربوط به اخلاق دینی نیست، بلکه در مورد جایگاه اسلام در فضای عمومی است؛ شکاف دیگر بین ایدئولوژی‌های راست و چپ در مورد اسلام و مسلمانان نیست، بلکه بین نقد‌هایی از اسلام است که خود را مدافع ارزش‌های جمهوری‌خواه معرفی می‌کنند و کسانی که از اسلام در برابر نژادپرستی و تبعیض دفاع می‌کنند و حتی بین مسلمانان تفرقه ایجاد می‌کند.

جرالد دارمانین، وزیر کشور فرانسه، یکی از حامیان اصلی تلاش‌های مکرون برای بستن مساجد و انجمن‌های اسلامی مظنون به افراط‌گرایی بوده است؛ یکی دیگر از وزرای دولت فرانسه از لایحه ضد افراط‌گرایی مکرون حمایت و استدلال کرد که «این قانون مخالف اسلام یا در مورد اسلام نیست» و در عوض بر ترویج سکولاریسم تمرکز دارد.

به همین ترتیب، رئیس بنیاد اسلام فرانسه، این لایحه را برای مبارزه با افراط‌گرایی «ناعادلانه، اما ضروری» خواند.

این قطبیت به وضعیت مهاجرت یا فراگیر بودن شهروندی به این شکل مربوط نمی‌شود؛ این موضوعات هنوز در امتداد طیف راست و چپ چشم‌انداز سیاسی عمل می‌کنند.

از سال ۲۰۱۵، امواج حملات تروریستی در فرانسه باعث موجی از اسلام هراسی در سراسر این کشور و افزایش جنایات ناشی از نفرت که جامعه مسلمانان را هدف قرار می‌دهد، شده است.

فضای ناامنی حاد برای مسلمانان
در هفته پس از حمله به شارلی ابدو، ۵۴ حادثه ضد مسلمانان به ثبت رسید؛ جامعه مسلمانان فرانسه در فضای ناامنی حاد گرفتار شده است.

یک مطالعه بنیاد «ژان ژورس» که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، نشان داد که ۴۲ درصد از مسلمانان فرانسوی احساس می‌کنند که بر اساس اعتقادات خود تبعیض را تجربه کرده‌اند و این تعداد برای زنان مسلمانی که روسری به سر دارند به ۶۰ درصد رسیده است.

نگرانی‌هایی در رابطه با پیشنهاد دولت فرانسه برای «لایحه اصول جمهوری‌خواه» (لایحه سابق علیه جدایی‌طلبی) با هدف سرکوب افراط‌گرایی پدید آمد؛ این لایحه از سوی بسیاری به عنوان انگ بالقوه برای جوامع مسلمان تلقی می‌شود.

این لایحه می‌تواند برای مثال محدودیت‌هایی را برای اعمال مذهبی مسلمانان ایجاد کند، از جمله ممنوعیت حجاب برای دختران زیر ۱۸ سال در مکان‌های عمومی، یا جلوگیری از شرکت مادرانی که روسری دارند در سفر‌های مدرسه.

این تحولات نگرانی‌هایی را در مورد خطر اسلام‌هراسی نهادینه و تأثیر گسترده‌تر آن بر جامعه فرانسه ایجاد کرده است.

تسخیر شده به وسیله گذشته
مسلمانان فرانسه همچنان تحت تعقیب عواقب وضعیت اضطراری هستند که از سوی دولت این کشور در نوامبر ۲۰۱۵ اعلام شد؛ «رایان فرشی»، حقوقدان و محقق فرانسوی می‌گوید: ترس و آسیبی که در سال ۲۰۱۵ تجربه کردیم، هنوز بخشی از روانشناسی ما است، این زمان برای مسلمانان بسیار چالش برانگیز بود و تغییراتی در قوانین، سیاست‌ها و دادگاه‌ها در نحوه برخورد آن‌ها با مسلمانان ایجاد و شرایط سخت‌تر شد، بیش از ۴ هزار یورش با اکثریت قریب به اتفاق علیه خانواده‌های مسلمان انجام شده است و دولت به هزاران خانواده و صد‌ها شرکت تجاری و خیریه و رستوران حمله کرده تا آن‌ها را وادار به پرداخت هزینه کنند.

قوانینی که بر مسلمانان تأثیر می‌گذارد
کارشناسان می‌گویند قانون «ضد جدایی‌طلبی» که از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۲۱ معرفی شد، آزادی مذهبی و اعمال اسلامی را «به طور نظام‌مند منع می‌‎کند، جرم‌انگاری مسلمانان همچنان پابرجاست، زیرا قانون ضد جدایی‌طلبی همچنان پابرجاست، مطمئنا این قانون ضد جدایی‌طلبی احساس ترس و وحشت موجود در جامعه فرانسه را عمیق‌تر کرده است.

این قانون منجر به تعطیلی مساجد یا مدارس اسلامی، آزار و اذیت مسلمانان و تعطیلی مشاغلی شد که از سوی مسلمانان اداره می‌شود، هزاران مؤسسه مسلمانان از سوی دولت فرانسه مورد بازرسی قرار گرفتند و ۹۰۰ مؤسسه به اجبار از سوی دولت بسته شدند.

تبعیض علیه مسلمانان در جامعه فرانسه
اگرچه مسلمانان اقلیت بزرگی از جمعیت فرانسه هستند و اسلام دومین دین بزرگ در این کشور است، تنش‌هایی پیرامون ادغام اسلام با فرهنگ‌های «سنتی» فرانسوی وجود دارد.

۴۲ درصد از مسلمانان در فرانسه احساس تبعیض دارند و این تعداد برای زنانی که محجبه هستند بیشتر است و آمار دیگری که وضعیت رو به وخامت فرانسه را نشان می‌دهد این است که در سال ۲۰۲۰، ۲۳۵ حمله به مسلمانان در فرانسه صورت گرفت که نشان دهنده افزایش ۵۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن است.

علیرغم اینکه مسلمانان ۶ تا ۱۰ درصد از جمعیت فرانسه هستند، اما حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از جمعیت زندانیان در این کشور را تشکیل می‌دهند.

موضوع اسلام‌هراسی منحصرا فرانسوی نیست، اما تبعیض در فرانسه بدتر از متوسط کشور‌های غربی است؛ بر این اساس، این مقاله به طور خاص به موضوع تبعیض مذهبی در فرانسه می‌پردازد.

یک میراث ماندگار استعماری
به گفته «امانوئل بلانچارد»، محقق در زمینه اقدامات پلیس فرانسه، پلیس «ماهیتا مستعمره» است و عمیق‌ترین ریشه‌های خود را در مزرعه برده‌داری فرانسه می‌یابد.

با گسترش استعمار در قرن نوزدهم، نیرو‌های جدیدی برای کنترل جمعیت‌های بومی تسخیر شده ایجاد شدند و بدن و رفتار‌های آن‌ها را از طریق «ماموریت متمدنانه» نظم می‌دادند، برای حفاظت از نظم استعماری، این نیرو‌ها از نزدیک با ارتش همکاری و عملیات می‌کردند و مسلمانانی را که برای لغو حکومت سازماندهی شده بودند، قتل‌عام می‌کردند.

از این رو، پلیس استعماری فرانسه به طور نظام‌مند اسلام‌هراسانه و وحشیانه است؛ اولین وظیفه آن جلوگیری از تسلط مجدد مسلمانان بر سرزمین از دست رفته خود به هر وسیله ضروری است.