سلامت روانی و آگاهی جهانی به آن

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،  روز جهانی سلامت روانی در سال ۱۹۹۲ توسط سازمان بهداشت جهانی با هدف توجه بیشتر به اختلالات روانی، تاثیرات منفی آن‌ها بر جوامع و پیشگیری از آن‌ها برگزیده شده است.

 همانطور که سلامت جسمی هر فرد در جامعه از ارزش بالایی برخوردار است، سلامت روانی افراد نیز دارای اهمیت زیادی است. 

 

سازمان بهداشت جهانی سلامت روانی را اینگونه تعریف کرده است:

سلامت روانی عبارت است از کیفیت زندگی یک فرد که می‌تواند توانایی‌های خود را شناسایی کند و با استرس‌های روزمره به راحتی کنار بیاید. یک فرد سالم از لحاظ روانی باید بتواند به راحتی کار کند و با جامعه در مشارکت باشد.

شاید تعریف سازمان جهانی بهداشت را بتوان یک تعریف عمومی نامید؛ اما این تعریف در تمامی جوامع صدق نمی‌کند، به عنوان مثال سطح استرس وارده به فردی که در یک کشور با اقتصاد ضعیف زندگی می‌کند، به مراتب بیشتر از افرادی است که در جوامع پیشرفته زندگی می‌کنند.

 

متاسفانه در اغلب موارد، بی توجهی به بیماری‌های روانی، منجر به بروز بیماری‌های جسمی نیز می‌شود. در بسیاری از کشور‌ها به ازای هر یک میلیون نفر، کمتر از یک روانشناس و یا روانپزشک وجود دارد و حتی درصد کمی از بیمارستان‌ها هزینه هایشان را صرف بیماری‌های روانی می‌کنند.

 

۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ برابر با ۱۸ مهر ۱۳۹۷، روز جهانی سلامت روانی نامگذاری شده است. 

این روز در سال ۱۹۹۲ توسط سازمان بهداشت جهانی به منظور توجه بیشتر به اختلالات روانی، تاثیرات منفی آن برجوامع بشری و پیشگیری از تبعات آن انتخاب شده است. به همین منظور در ایران ۱۸ تا ۲۴ مهرماه را بعنوان هفته بهداشت روانی نامگذاری کرده اند. 

پاندمی کووید-۱۹ به تنهایی باعث افزایش ۲۵ درصدی در شیوع افسردگی و اضطراب در سراسر جهان شد.

این پاندمی به گفته سازمان جهانی بهداشت باعث ایجاد بحرانی جهانی برای سلامت روانی شد و این در حالی است که به خصوص در کشور‌های کم‌درآمد و با درآمد متوسط خدمات، مهارت‌ها و اعتبار مالی برای سلامت روانی دچار کمبود است و بسیار کمتر از حد مورد نیاز است.

اضطراب و افسردگی ناشی از پاندمی کرونا به نابرابری اجتماعی و اقتصادی فزاینده، منازعات مداوم، خشونت و اضطرار‌های بهداشت عمومی که بر کل جمعیت‌ها اثر می‌گذارند، پیشرفت به سوی ارتقای بهزیستی را مانع می‌شوند.

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید دست کم ۸۴ میلیون نفر در منازعه‌ها و بلایای طبیعی در سال ۲۰۲۱ مجبور به جابه‌جایی شدند و خدمات بهداشت روانی به شدت دچار اختلال شده‌اند و شکاف درمانی برای عوارض بهداشت روانی گسترش یافته است.

ارقام سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهند افراد مبتلا به عوارض بهداشت روانی به طور زودرس- تا ۲۰ سال زودتر از زمان میانگین- به خاطر عوارض جسمی قابل‌پیشگیری می‌میرند.

 

این افراد همچنین با احتمال بیشتری ممکن است در برخی از کشور‌ها معرض نقض شدید حقوق بشر، تبعیض و انگ‌زنی قرار گیرند.

سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که حدود ۱۲ میلیارد روز کاری در هر سال به علت افسردگی و اضطراب از دست می‌رود که هزینه یک تریلیون دلاری برای اقتصاد جهانی دارد. 

حتی در کشور‌هایی که کمک‌های لازم در اختیار بیماران قرار می‌گیرد، انگ‌زنی و تبعیض ممکن است مانع از دریافت مراقبت‌های لازم بوسیله بسیاری از آن‌ها شود.

هدف توسعه پایدار سلامت مناسب و بهزیستی سازمان ملل خواستار آن می‌شود که ۸۰ درصد کشور‌ها تا سال ۲۰۳۰ خدمات بهداشت روانی را مراقبت‌های اولیه بهداشتی تلفیق کنند. با این حال داده‌های منتشرشده بوسیله سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که فقط ۲۵ درصد کشور‌ها سیستمی برای تحقق این هدف دارند.

 

افراد کم‌سن به خصوص در معرض خطر مشکلات سلامت روانی قرار دارند. 

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید تقریبا از هر هفت نوجوان ۱۰ تا ۱۹ ساله یک نفر دچار شکلی از عوارض سلامت روان است. 

خودکشی پنجمین علت شایع مرگ در این گروه سنی است- هر سال ۴۵۸۰۰ نوجوان یعنی هر ۱۱ دقیقه یک نفر به علت خودکشی می‌میرند.

سازمان جهانی بهداشت همچنین می‌گوید تقریبا یک نفر از هر پنج فرد ۱۵ تا ۲۴ ساله در یک نظرخواهی جهانی در اغلب اوقات احساس افسردگی داشتند و علاقه‌ای به انجام کاری نشان نمی‌دادند. 

گزارش بنیاد بهداشت روانی بریتانیا نشان می‌دهد که نیمی از عوارض سلامت روان تا ۱۴ سالی و ۷۵ درصد آن‌ها تا ۲۴ سالگی استقرار پیدا می‌کنند.

 

بیشتر بخوانید:  روز جهانی مبازه با سوء‌مصرف مواد مخدر

 

سازمان جهانی بهداشت هر سال از سال ۲۰۱۳ کارزاری جهانی را برای «روز جهانی سلامت روان» ترتیب داده است. 

«فدراسیون جهانی سلامت روانی (WFMH) (یک سازمان بین‌المللی شامل متخصصان رشته‌های گوناگون و نیز شهروندان داوطلب و بیماران پیشین) برای این روز در سال ۲۰۲۲ مضمون «سلامت روانی برای همه را به اولویت جهانی بدل کنید» را انتخاب کرده بود. 

در ایران نیز ۱۸ تا ۲۴ مهر به نام هفته بهداشت روان نام گذاری شده است و عمده‌ترین هدف در این هفته ارتقا و افزایش آگاهی و تغییر و اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان است.

 

 

منبع: جهاد دانشگاهی، همشهری آنلاین، بیتوته