عرضه ناکافی مواد اولیه در بورس کالا چالش تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن

آقای محمدرضا بهشتیان رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن در گفتگو با خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما؛ گفت: مواد اولیه صنعت پلی اتیلن از سوی پتروشیمی‌ها در بورس کالا عرضه می‌شود و در روز مشخصی اعلام و مواد مورد نیاز عرضه شده در بورس کالا را خریداری می‌کنیم. 

وی ادامه داد: عرضه‌ها معمولا نقدی است و شما به مدت ۵ روز فرصت تسویه دارید و آن‌ها هم به مدت ۷ تا ۱۰ روز مهلت دارند محصول را به شما تحویل دهند مگر اینکه از ابتدا اعلام کنند عرضه سلف و طولانی است و خریدار به میل خود خریداری می‌کند. 

بهشتیان با اشاره به وسعت این صنعت با حدود ۵۰۰ تولید کننده گفت: از این تعداد حدود ۲۴۵ تولیدکننده عضو انجمن لوله و اتصالات پلی اتیلن هستند که این تعداد جزو تولیدکنندگان شناسنامه دار هستند و ظرفیت اسمی تولید سالانه این صنعت، یک میلیون و ۸۵۰ هزار تن است که با وجود تحریم‌ها و نبود مواد اولیه داخلی فقط ۳۰ درصد این ظرفیت، استفاده می‌شود. 

وی گفت: پلی اتیلن سنگین، اکستروژن، پلی اتیلن سبک خطی، پلی اتیلن سبک فیلم (LDPE) و پلی پروپیلن (pp) به منظور استفاده در اتصالات و لوله‌های پنج لایه، سه لایه و ساختمانی از مواد مورد نیاز این صنعت است که از بورس کالا خریداری می‌شود.

رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در خصوص اینکه آیا عرضه‌ها پاسخگوی نیاز است یا خیر؟ گفت: خیر؛ این بازار متغیر است گاهی بازار با وجود طرح ها، نیاز مصرف ۱۵ هزار تن در هفته، اما عرضه ۸ هزار تن است و در مواقعی به علت چالش‌هایی همچون قطعی برق، تولید در صنعت ما کاهشی می‌شود و به این ترتیب کف عرضه ۹ هزار تنی پتروشیمی‌ها از آنجا که در بورس کالا خریدار ندارد به اصطلاح مچینگ می‌شود و اضافه می‌آید با این وجود در کل سال اگر محاسبه کنیم عرضه ۳۸۵ هزار تن برای تولیدات لوله و اتصالات پلی اتیلن کم است. 

کاربرد لوله و اتصالات پلی اتیلن در طرح‌های عمرانی 

وی افزود: این صنعت ۳ بخش گازرسانی، آبرسانی و کشاورزی را در برمی گیرد و شامل طرح‌های زیرساختی بزرگ کشوری است و به خصوص طرح‌های زیرساختی که گاهی هزینه برخی طرح‌ها با موعد قرارداد ۲ ماه حدود ۵ تا ۶ ماه بعد بازمی گردد و در برخی مواقع و به طور شانسی ۲ ماهه ازسوی شرکت گاز بازمی گردد و این باعث می‌شود پولی که می‌خواهیم ۵ ماه بعد به دستمان برسد. 

به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن متاسفانه با این رویه، تولید این صنعت در سال‌های اخیر به ۳۰ درصد ظرفیت اسمی کاهش یافته است و برخی از کارخانجات کمتر از این ظرفیت فعالیت می‌کنند گاهی سرمایه گذار به جای انتظار برای بازگشت سود حاصل از سرمایه گذاری ترجیح می‌دهد سرمایه خود را به جای تولید در بانک سرمایه گذاری کند و از سود بیشتری بهره‌مند شود و در نتیجه بسیاری از تولیدکنندگان از عرصه تولید کنار می‌روند. 

چالش تامین کربن سیاه در صنعت پلی اتیلن

رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در خصوص تامین داخل مواد اولیه این صنعت و نیاز به واردات گفت: قابلیت تولید مواد اولیه این صنعت در کشور وجود دارد، البته تولید کنندگان مواد اولیه هم با چالش مواد اولیه تولیدی خودشان همچون کربن بلک (سیاه) برای مشکی سازی مواجه هستند که هم اکنون یکی از چالش‌های ما پلی اتیلن مشکی است و با توجه به استاندار‌های تولید لوله‌های گازرسانی و آبرسانی، مواد پلی اتیلن باید سنگین (مشکی) باشد که توان تولید آن در پتروشیمی‌ها کم است و تامین نشدن آن به اندازه کافی صنعت را با چالش مواجه کرده است. 

وی به ضرورت استفاده از کربن بلک (سیاه) در تولید لوله و اتصالات پلی اتیلن اشاره کرد و گفت: از طرفی استاندارد ما را ملزم به استفاده از این مواد در تولیدات می‌کند و از طرف دیگر طرح زمین مانده در نبود این مواد را شاهد هستیم که همین موضوع باعث می‌شود این نوع خاص مواد در بورس رقابتی شده و تا ۳۰ درصد قیمت پایه افزایش یابد و حتی از قیمت جهانی هم بالاتر رود. 

 عرضه اعتباری پتروشیمی‌ها مستلزم همفکری با انجمن‌ها 

بهشتیان در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در خصوص آخرین وضع فروش و عرضه اعتباری پتروشیمی‌ها در بورس کالا و اینکه زنجیره پایین دستی را هم شامل شده یا خیر؟ گفت: عرضه اعتباری پتروشیمی‌ها هنوز انجام نشده، اما در خصوص آن بحث‌هایی وجود دارد که قرار است شرکت‌ها قراردادی با پتروشیمی‌ها منعقد کنند، ولی به نظر با وجود انجمنی با ۲۴۵ عضو در این صنعت، تصمیمات باید با هماهنگی متولیان انجمن اخذ شود نه در اتاق بسته، به عنوان نمونه نمی‌توان تولید کننده لوله را در کنار تولیدکننده چرم و کامپاند قرار داد. 

وی افزود: در شرایط اعتباری باید با پتروشیمی‌ها قرارداد ببندیم و در صورتی که شرایط مساعد باشد حتما استقبال می‌کنیم. 

به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن؛ ۲ سال پیش برخی پتروشیمی‌ها خواستند این کار را انجام دهند کمابیش اقداماتی انجام شد نه به صورت رسمی اقدامی صورت نگرفته است.

بهشتیان در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: در بورس کالا یک فروش نقدی هست و یک فروش اعتباری، بعضی مواقع هم فروش نقدی و اعتباری با هم یکی می‌شود که تقاضا کردیم فروش نقدی و اعتباری تفکیک شود و کف فروش اعتباری را افزایش ندهند تا تولیدکنندگان متوسط هم بتوانند استفاده کنند به عنوان نمونه یکی از پتروشیمی ها، کف خرید را ۱۵۰ تن قید کرده که برای یک تولیدکننده متوسط سخت است ال سی (LC) یا همان اعتبار اسنادی (Letter of Credit) را تامین کند، بنابراین اگر همچون دیگر پتروشیمی‌ها که این میزان را به ۲۰ تن برسد یا از طریق تشکلی و تعاونی عرضه شود تولیدکنندگان خرد هم می‌توانند از ظرفیت بورس کالا استفاده کنند. 

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار تحریریه صنعت در خصوص مشکلات نقدینگی در این صنعت گفت: دولت قراداد‌های تامین بودجه اگر با عاملیت چند بانک بدهد بهتر از این است که با یک بانک خاص طرف شویم. به عنوان نمونه همانطور که ما برای مواد ال سی (اعتبار اسنادی) داخلی می‌گیریم، دولت هم برای خرید از ما ال سی بدهد و بگوید من پول شما را ۲ ماهه می‌دهم اگر ندادم بانک آن پول را به شما بدهد و خیال ما راحت باشد که یک ضمانتنامه بانکی از دولت داریم. 

بهشتیان ادامه داد: بهترین قرارداد‌های ما با شرکت گاز است و این شرکت معمولا ۲ ماهه مبلغ قرارداد را واریز می‌کند، البته این قرارداد‌ها هم مشکلات خاص خود را دارد به عنوان نمونه قرارداد قاعدتا باید با تغییر نرخ ارز تعدیل داشته باشد، پتروشیمی‌ها مبنای قیمت گذاری را از ۲۸ هزار ۵۰۰ به ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان تغییر دادند و به این ترتیب قیمت مواد اولیه ۳۳ درصد افزایش یافت. در این باره اطلاع رسانی نکردند قبل از قدام اعتراض کردیم و در جواب تلاطم بازار را علت عنوان کردند، در حالی که یک شرکت قبل از عقد قرارداد باید قیمت را بداند تا برنامه ریزی‌های لازم را انجام دهد.

وی عنوان کرد: گاهی در حین عقد قرارداد ضمانتنامه می‌آورند که جنس را باید در مدت ۱۵، ۲۰ روز یا ۲ ماه تحویل دهید و از زمان تحویل در ۲ ماه مبلغ را پرداخت می‌کنیم، اما با نوسانات ارزی و تغییر نرخ مبنا، تولیدکننده نمی‌تواند قرارداد خود را در موعد مقرر اجرا کند و کالا را تحویل دهد و به این ترتیب ضمانتنامه تولیدکننده اجرا می‌شود. 

رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در این باره که اگر شما به قرارداد در زمان ۲ ماه عمل کردید و کارفرما به جای ۲ ماه که در قرارداد قید شده، پرداخت را ۶ ماهه انجام دهد آیا تا زمان پرداخت، ضمانتنامه شما همچنان نزد کارفرما می‌ماند؟ گفت: بله همچنان می‌ماند ضمن اینکه ۱۰ درصد مبلغ ضمانتنامه در بانک نگه داشته می‌شود و بانک هم ماهانه حدود ۲ تا ۳ درصد کارمزد دریافت می‌کند. البته همان ۱۰ درصد سالانه ۳۰ درصد بهره دارد یعنی هم باید یک مبلغی در بانک به عنوان ضمانتنامه داشته باشید هم اینکه بابت تمدید هم جریمه می‌گیرند. 

بهشتیان گفت: همین عوامل مخل تولید تولید موجب شده هم اکنون واحد‌ها با ۳۰ درصد ظرفیت کار کنند، بسیاری از تولیدی‌ها کار نمی‌کنند و در مناقصات شرکت نمی‌کنند، زیرا می‌دانند در بهترین حالت عمرشان را هدر داده اند و چیزی گیرشان نیامده است. 

وی در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص اینکه قطعی برق چند درصد ظرفیت تولید را با چالش مواجه کرده است گفت: اگر واحد تولیدی بخواهد ۴۰۰ تن در ماه تولید کند تقریبا با قطعی برق ۲ روز در هفته در فصل تابستان و ماهانه ۸ روز، ۲۵ درصد از تولید باز می‌ماند. 

به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن، قطعی برق صنایع در طولانی مدت بدلیل پیوستگی ماشین آلات صنعتی هم فرایند تولید و هم تولیدکننده را متضرر خواهد کرد. 

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در خصوص تاثیر فرسودگی و استهلاک ماشین آلات بر روند تولید گفت: تاثیر ۱۰۰ درصدی دارد و در خصوص این صنعت یک خط تولید با قیمت ۵۰۰ میلیون تومان خریداری شده هم اکنون باید همان خط تولید را ۲۵ میلیارد خریداری کرد. با در نظر گرفتن سن ۱۰ سال برای فرسودگی دستگاه ها، در مدت ۴۰ سال گذشته همه دستگاه‌های ما فرسوده شده است. 

 وی در خصوص توان تولید داخل دستگاه‌های این صنعت گفت: تولیدکنندگان تجهیزات صنعتی پیشرفت خوبی داشته اند، اما آن‌ها هم نیازمند کمک هستند. 

رئیس انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن هدف این انجمن را ترویج تولید با کیفیت عنوان کرد و گفت: هم اکنون علاوه بر ۲۴۵ عضو فعال انجمن، ۲۰۰ تولیدی به صورت زیرپله‌ای بدون استاندارد لوله تولید می‌کنند و نصف قیمت عرضه می‌کنند و مصرف کننده هم با قید ۵ سال ضمانت خریداری می‌کند در حالی که این لوله در طرح‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا در نقل و انتقال به کشور‌های خارجی و در سقوط از تریلی‌های حمل کننده می‌شکند و به ضرر تولید ملی می‌شود. 

بهشتیان گفت: حدود ۳۰ درصد از این تولیدات شامل محصولات زیرپله‌ای است. 

وی در خصوص استعلام کارفرما پیش از خرید محصول از انجمن لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: کارفرما‌های دولتی در خرید محصول سخت گیر هستند و بیشتر مردم و کشاورزان در خرید از بازار از این محصولات را خریداری می‌کنند. 

وی در پایان به چالش صادرات لوله و اتصالات پلی اتیلن اشاره کرد و گفت: ما در صادرات هم خودزنی داریم، بار‌ها گفته ایم در خصوص صادرات با ما صحبت کنید، ارزش گذاری برگشت ارز صادراتی تان را منطقی کنید به عنوان نمونه هم اکنون یک بسته (پکیجی) داریم کیلویی ۶۰ هزار تومان، مشتری و فعال اقتصادی وقتی به ایران می‌آید با قیمت‌ها آشناست و ۶۰ تومان را بر دلار ۵۰ تومان می‌شود ۱۲ دلار و جنس را می‌فروشیم و صادر می‌کنیم. دولت کاری که کرده همان قیمت را گذاشته و گاهی بیشتر و می‌گوید باید ۱۲ و نیم و یا ۱۳ دلار بگیرید اگر من به عنوان تولیدکننده هزارتا از این کالا بگیرم به نرخ ۱۳ هزار دلار و به دولت ۴۰ تومان بفروشم با دلار ۵۰ تومان فروخته ام، اما باید به دولت با نرخ دلار ۴۰ تومان بفروشم. اگرچه این معامله از مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌شود و تقریبا ۵۰ هزار تومان آن بابت هر دلار بازمی گردد، اما باز تفاوت ۱۰ هزار تومان داریم؛ بنابراین صادرات قانونی با کارت معتبر تولیدکننده هم کاهش یافته و همه به سمت کارت‌های یکبار مصرف و قاچاق روی آورده اند و در صورت همکاری نکردن دولت با متولیان این صنعت همه چیز به سمت زیرپله‌ای و قاچاق سوق می‌یابد.