دریافت ۴ هزار میلیارد تومان اظهارنامه‌ مالیاتی از هنرمندان

به گزارش خبرگزاری صداو سیما ، آقایان مستوفی مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی، حسینی استاد دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی، علی اکبری کارشناس حوزه سینما (استودیوی دیگر) در برنامه میز اقتصاد  درباره مجلس آینده؛ اخذ یا معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر گفتگو کردند.
مجری: می‌خواهیم در مورد مسایلی صحبت کنیم که روی آن اختلاف نظر و اختلاف دیدگاه وجود دارد یکی از آن‌ها بحث اخذ یا معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر است. رهبری در دیدار‌های اخیر خودشان یکی از ارکان مهم انتخابات را ایجاد رقابت واقعی عنوان کرده بودند. به این معنا که طیف‌ها و دیدگاه‌ها و جریان‌های مختلف فکری، اقتصادی و فرهنگی با همان تنوعی که دارند بیایند و در مسابقه بزرگ انتخابات شرکت کنند و یک رقابت واقعی را شکل بدهند. یکی از مسایلی که سر آن اختلاف نظر وجود دارد و دیدگاه‌های مختلف در موردش نظر‌های مختلفی می‌دهند بحث اخذ یا معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر است.

 

گزارش؛ خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از گروه اقتصاد کلان: چند سالی است که معافیت مالیاتی هنرمندان در بین مردم و حتی در قوانین مختلف مورد توجه قرار گرفته است معافیتی که منجر به تبادل نظر بین هنرمندان و اقتصاددانان شده است.

عنقا نویسنده و تهیه کننده سینما و تلویزیون: به نظرم اخذ مالیات از آن کسی که در تئاتر کار می‌کند و درآمدش به ۵ میلیون تومان نمی‌رسد عدالت اجتماعی نیست، اما معاف کردن آن یک یا دو درصدی که در درآمدشان در طول سال به چند میلیارد تومان هم می‌رسد عین بی عدالتی است.

ساداتیان تهیه کننده سینما: سینما نه تنها نباید مالیات بدهد بلکه باید مشوق هم بگیرد. سینماگران حتی در تبیین و فرهنگ سازی موضوع مالیات می‌توانند بیشترین کمک را به این حوزه داشته باشند. پس شایسته است با تمهیداتی موثر معافیت‌های مالیاتی را برای این قشر بازنگری کند.

ترابی فر کارشناس اقتصادی: در هیچ کشوری هنرمندان از پرداخت مالیات معاف نیستند. در ایران دست اندرکاران ساخت یک اثر هنری از پرداخت مالیات معالف بودند این در حالیست که در کشورمان کارگران، کارمندان و همه اقشار جامعه مالیات پرداخت می‌کنند و این شرایط عادلانه نیست.

راد رئیس شورای عالی خانه هنرمندان: بار روانی و تبعات منفی اصل معافیت‌های مالیاتی بر درآمد هنرمندان بیشتر از آورده اش برای دولت خواهد بود و کیفیت آثار هنری را تنزل خواهد داد.

دهقان منتقد سینما: مالیات براساس درآمد است کسی که درآمد دارد باید مالیات بدهد، اما موضوعی که باید دقت کنیم این است که در سینما درآمد‌ها یک دست نیست باید باتوجه به اظهارنامه و درآمد هر کسی مالیات پرداخت شود.

خزاعی رئیس سازمان سینمایی: معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی منحصر به حوزه فرهنگ و هنر کشورمان نمی‌شود بلکه بسیاری از کشور‌هایی که حتی صاحب صنعت سینما نیستند با ایجاد بستر‌های تشویقی معافیت‌ها و وام‌های ارزان قیمت برای رونق این صنعت تلاش کرده اند.

حسینی استاد دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی: اصولا اصل بر این است که مالیات داده شود و دولت مالیات بگیرد طبیعتا درآمد‌هایی که وجود دارد در حوزه‌های مختلف چه تجاری و صنعتی و چه حوزه‌های فرهنگی و هنری قاعدتا بایستی مالیات بدهند، اما در همه دنیا یک استثنائاتی هم وجود دارد. کشور‌ها با هر شرایط اقتصادی هم که باشند یک استثنائاتی را رعایت می‌کنند. مثلا فرض کنید که در کشور آلمان که یک کشور غربی پیشرفته به هر حال در نظام سرمایه داری است مالیات ناشران تقریبا نصف بقیه اصناف است یا هزینه پست کتاب در همه آلمان مجانی است و رایگان است این‌ها در یک کشوری که همه چیزش سرمایه داری.

حسینی: نصف است، خیلی از کشور‌ها هم به اصطلاح کاملا بخشودگی مالیاتی دارند در حوزه کتاب.

حسینی: کشور‌هایی که حالا نظام سوسیال دموکراتند بیشتر است کشور‌های اروپایی عمدتا آن‌ها تخفیف یا کاملا معافیت دارند. مثل تحصیل که در کشور مثلا فرانسه، ایتالیا و این‌ها تحصیل رایگان و مجانی است در دانشگاه‌ها و حتی نخبگانی هم که جذب می‌کنند از کشور‌های دیگر یک ماهانه به آن‌ها حقوق می‌دهند. کشور‌های سوسیال دموکرات معمولا این طور است.

سوال: موافق این در داخل کشورمان شما به عنوان فعال حوزه نشر کسی که در حوزه فرهنگ و هنر دارید فعالیت می‌کنید مالیات می‌پردازید؟
حسینی: با این که بند ل ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم مربوط به حوزه نشر و کتاب است، ولی همچنان به دلایل مختلف حوزه‌های مختلف مالیاتی مالیات می‌گیرند، اما ممکن است.

حسینی: حوزه‌های ممیزی‌های مختلف یک وحدت رویه‌ای وجود ندارد و هنوز هم می‌گیرد البته .

حسینی: ناشران فعال عمدتا مالیات می‌دهند هنوز هم ببینید بعدا اصلاحاتی که انجام شده در قانون مالیات مودیان مالیاتی به سه دسته تقسیم شدند، گروه اول و دوم و سوم عمدتا ناشران فعال در دسته دوم واقع می‌شوند این‌ها دفاتر قانونی باید داشته باشند و احیانا وقتی نداشته باشند مالیات شان هم لغو می‌شود به این دلایل می‌گویم بنابراین ببینید استثنا که گفتم حوزه کتاب را خاصتا مستثنا و جدا می‌دانم از بقیه حوزه‌هایی که قانون گذار این‌ها را معاف کرده است مثلا فرض کنید دانشگاه ها، موسسات آموزش عالی، مدارس غیرانتفاعی، ماده ۱۳۴ قانون مالیات‌های مستقیم معاف کرده .

 حسینی: نه به اون‌ها ایجاب نمی‌خواهم می‌خواهم بگویم که بعضی از شغل هاست که دولت خب نه به این‌ها یارانه می‌دهد و مالیات هم می‌گیرد مثل عموم شغل‌ها دولت یارانه‌ای نمی‌دهد مالیات می‌گیرد بعضی شغل‌ها مثل دانشگاه‌ها مثل سیاحتی زیارتی‌ها این‌ها دولت‌ها به این‌ها یارانه نمی‌دهد و مالیات هم نمی‌گیرد، اما در حوزه کتاب دولت یارانه می‌دهد چند صد میلیارد در سال دولت برای کتاب یارانه پرداخت می‌کند این تناقض است که یک بخش دیگری سوای از وزارت ارشاد که یارانه می‌دهد بخش دیگری از دولت از این‌ها مالیات بگیرد بنابراین این حوزه کتاب که از حوزه‌های استثنایی است که دولت هم به آن یارانه می‌دهد این به نظرم بایستی از مالیات معاف باشد.

شاهین مستوفی مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی: نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که مالیات طبق اصل ۵۱ قانون اساسی مطابق قانون دریافت می‌شود هر معافیت و نرخ صفر مالیاتی یا مشوق مالیاتی الزاما باید بر مبنای قانون باشد سازمان امور مالیاتی که به استناد ب ماده ۱۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه تشکیل شد صرفا مجری قوانینی است که در کشور تصویب می‌شود و هر آنچه در مراجع قانونی مصوب شود سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای آن است فارغ از آن که الان می‌خواهیم بگوییم چه اشخاصی باید مالیات بدهند یا ندهند ببینیم مالیات اصلا چیست خود صرف کلمه مالیات به چه معناست مالیات هزینه‌هایی است که یک فرد برای این که در یک اجماعی بخواهد زندگی بکند باید پرداخت بکند بنابراین با این تعریف اگر بخواهیم نگاه کنیم هر کسی که در این جامعه دارد از جاده احداث شده، فرزندش در مدرسه دولتی تحصیل می‌کند، از هزینه‌های بهداشتی کشور استفاده می‌کند، امنیت کشور برای فعالیت‌های اقتصادی ایجاد می‌شود و مهم‌ترین مساله این که درآمدی داشته باشد که مشمول مالیات باشد باید مالیاتش را پرداخت بکند. این مساله در همه دنیا هم به این ترتیب اجرایی می‌شود بنابراین صرف این که بگوییم یک فعالیتی به هر دلیلی این را بیاییم معافش کنیم قاعدتا با اصل عدالت خود مالیات و عبارت مالیات مخالفت دارد، اما نکته‌ای که برادر عزیزمان گفتند مالیات همان طور که در گزارش هایتان به آن اشاره شد مالیات را از سود می‌گیریم نه از فروش نه از آن چه که عزیزان مان به عنوان عایدی کسبش می‌کنند قبل از این که هزینه هایشان را کسر کنند بنابراین اگر یک فعال اقتصادی فارغ از این که ناشر است، کتاب فروش است، هنرپیشه است هزینه‌هایی که انجام می‌دهد مطابق با قانون بیشتر از آن چیزی باشد که درآمد کسب می‌کند با اعمال معافیت مالیاتی که در قانون برای همه اقشار جامعه به عنوان معافیت معیشتی درنظر گرفته حالا اگر سودی داشت دیگر فرقی نمی‌کند که کارگر است، کتاب فروش است و یا هر شغل دیگری دارد باید بیاید نسبت به سودش مالیات بدهد، اما همان طوری که تایید کردم به هر حال قانون گذار باتوجه به جمیع شرایط افرادی را معاف از مالیات کرده با همین رویکرد هم بند ل ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم و فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی، فرهنگی و هنری طبق قانون از مالیات معاف شدند، اما نکته‌ای که برادر عزیزم به آن تاکید کردند این عزیزان معافیت شان مشروط بر این است که اگر باید جزو گروه یک باشند دفاتر قانونی دریافت بکنند باید حتما دفاترشان را تنظیم کنند به سازمان امور مالیاتی ارایه کنند.

مستوفی: حتما باید اظهارنامه مالیاتی بدهند و حتما باید اسناد و مدارک شان را ارایه کنند، اما نکته مهم این که باتوجه به این که به این نتیجه رسیده شده که اصل عدالت مالیاتی در سطح کشور باید اجرایی شود و در سطح حاکمیت به این مساله توجه ویژه شده است که بتوانند معافیت‌ها را ساماندهی بکنند الان سه سال است در قوانین بودجه متفاوت معافیت مالیاتی فعالیت‌های هنری با شرایط خاصی مشروط شده که اگر لازم بود در توضیحات می‌گویم.

مستوفی: آن چه ما از اظهارنامه‌های مالیاتی برای عملکرد سال ۱۴۰۱ در خردادماه و تیرماه سال ۱۴۰۲ در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفت بالغ بر چهار هزار میلیارد تومان سود فعالیت‌های افراد مشمول بند ل ماده ۱۳۹ معاف از مالیات به ما ابراز شد.

 مستوفی: سودشان.

مستوفی: اطلاعات تعدادی را الان نمی‌توانم بگویم.

علی اکبری کارشناس حوزه سینما:  ببینید بحث این ماده بند ل ماده ۱۳۹ سالیان سال است که با آن کلنجار می‌رویم و در دولت دهم آن عضو شورای عالی سینما بودیم و با ریاست محترم جمهور جلسات متعددی داشتیم و در نهایت مصوب شد که این بند ل به طور کامل اجرا شود و همه هنرمندان از معافیت استفاده کنند. دولت فعلی هم آن چه که من تا امروز به آن رسیدم و حضور داشتم جلساتی که با مدیران ارشد داشتیم مثل جناب آقای سبحانیان ریاست محترم سازمان مالیاتی کشور و همچنین آقای دکتر منظور ریاست سازمان برنامه و بودجه به اتفاق جناب آقای خزاعی ریاست سازمان سینمایی آن چه که در جلسات مطرح شد این بود که مدیران همدلند و تصمیم شان بر این است که هنرمندان را معاف کنند از مالیات.
این برداشت شخصی ام است، اما آن چه که الان آقای مستوفی گفتند بله ما خودمان اعتقاد داریم که در کشوری که زندگی می‌کنیم از مزایایی که استفاده می‌کنیم به نسبت باید مالیات پرداخت کنیم، اما این نسبت کجا مشخص می‌شود؟ یعنی وقتی در جلسه‌ای که خدمت آقای منظور حضور داشتیم البته ایشان بیشتر از همه مان دغدغه‌های سینما را می‌شناخت وقتی صنوف اعلام می‌کردند تعداد بیکاران را یعنی ما اگر مجبورم اسم ببرم مثلا صنف کارگردانان که ۴۴۰ عضو داشت که از این ۴۴۰ عضو ۴۰ عضو فعالند ۴۰۰ عضو فعال نیستند اگر از این ۴۰۰ عضو هر سه سال چهار سال یک فیلم ساخته شود باز راه دور نریم فیلم سینمایی تاریخی الان دارم می‌سازم کارگردانی که دارد با من کار می‌کند سه سال زمان می‌گذارد دو میلیارد تومان دستمزد می‌گیرد اگر این را به سه سال تقسیم کنیم می‌شود ماهی ۵۰ میلیون تومان رقم آن چنانی نیست اجاره خانه در تهران یک خانه کوچک ماهی چهل پنجاه میلیون اجاره اش است اگر این‌ها را لحاظ کنیم بحث مشوق‌های هنری باشد باید به یک سینمای صنعتی برسیم بعد که رسیدیم به سینمای صنعتی بعد می‌توانیم به راحتی بحث مالیات را با دوستان داشته باشیم، ولی برای سینمایی که واقعا یک کارگردانش چهار سال می‌نشیند که یک کار انجام بدهد یا یک نویسنده هر چهار سال سه سال یک فیلم نامه ازشان می‌آید بیرون واقعا گرفتن مالیات به نظرم اصلا جایز نیست و این فشاری است که از نظر روح و روان روی هنرمندان تاثیر منفی دارد.

علی اکبری: ببینید در مجموع نزدیک ۳۰ هزار نفر عضوند در خانه‌های مختلف، خانه سینما، خانه موسیقی و خانه تئاتر که از این ۳۰ هزار نفر بلکه مثلا ۵۰ نفر داریم که سلبریتیند یا با درآمد‌های بالایند درآمد‌های میلیاردی دارند بیاییم برای این ۵۰ نفر بخواهیم صورت وضعیت اعلام کنیم و بدهی مالیاتی مستلزم این است که حداقل در سازمان مالیاتی کشور یک چیزی حدود ۱۰۰ نفر پرسنل یک سال حقوق بگیرند آب و برق و مکان و دفتر و مباحث دیگر که اولا رسیدگی کنند به این ۳۰ هزار تا می‌خواهند آن ۵۰ هزار تا را از دل این ۳۰ هزار تا جدا کنند موافقم که آن ۵۰ تا مالیات بدهند، اما اگر این را بخواهیم بسط بدهیم به همه حوزه‌های مختلف به نظر تراز جواب نمی‌دهد .

علی اکبری: با این موافقم خود هنرمند باید به جایی برسد که بیاید رسما آن تعداد ۵۰ نفر که مدنظر است خودش اعلام کند که امسال ۵ میلیارد درآمد داشتم قاعدتا باید مالیاتش را بدهد مثل همه جای دنیا. نیاییم این را بسط بدهیم به کل جامعه فرهنگ و هنر.

مستوفی: آقای علی اکبری در توضیحاتم هم خدمت همه عزیزان گفتم خدمت جنابعالی هم می‌گویم که ناظر بر درآمد و سود مالیات دریافت می‌کنم نسبت نسبت خاصی نیست همان طور که شما گفتید الان معافیت مالیاتی حقوق بگیران در قانون بودجه برای عملکرد سال ۱۴۰۲ ده میلیون تومان تعیین شده است پس اگر یک کارگری که کنار کوره ذوب بالای هزار درجه ایستاده و دارد کار می‌کند می‌آید و بابت بیش از ده میلیون تومان هر عددی که دریافت می‌کند مالیات پرداخت می‌کند پس یک هنرمندی که به قول حضرتعالی مالیانه ۵۰ میلیون تومان عایدی ایشان است ایشان هم باید بیاید و نسبت به پرداخت مالیاتش اقدام کند. اگر این کار اتفاق نیفتد اصل عدالت مالیاتی است که زیر سوال می‌رود بازهم تاکید می‌کنم فارغ از این که اعداد و ارقام به چه نحوی در مراجع قانون گذاری تعیین می‌شود سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای قانون است.

علی اکبری: بحث ما این است که ۳۰ هزار نفر را می‌آییم بررسی می‌کنیم پرونده شان را وقت می‌گذاریم پرسنل خود سازمان مالیاتی کشور هزینه‌های بسیاری در سازمان مالیاتی می‌شود که برای گرفتن آن مبلغی که از آن ۵۰ نفر قرار است بگیرد.

مستوفی: اگر ملاحظه کنید ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم و در این سه سال گذشته سازمان امور مالیاتی یک درصد جامعه بفرمایید ما بالغ بر ۵۰ درصد مودیان اشخاص حقیقی مان را که احتمالا باتوجه به توضیحات حضرتعالی هنرمندان ما هم در زمره همین عزیزان قرار خواهند گرفت بدون رسیدگی باتوجه به پایگاه‌های اطلاعاتی که در اختیار داریم بدون رسیدگی ابراز آن‌ها را مورد پذیرش خودمان قرار دادیم .

مستوفی: علاوه بر آن چهار میلیون مؤدی مالیاتی را باز هم با توجه به اطلاعاتی که در پایگاه اطلاعاتی مان وجود دارد مالیات مقطوع را برای آن‌ها تعیین کردیم، به آن‌ها اعلام کردیم و با توجه به این که این عزیزان اعداد و ارقامی که ما برای آن‌ها ابراز و اعلام کرده بودیم بدون هیچ شک و شبهه‌ای پذیرفته بودند. این مالیات مقطوع مورد پذیرش شان قرار گرفت. ناظر بر این که بالغ بر دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از این چهار میلیون نفر با توجه به همین فایل‌های اطلاعاتی و میزان معافیت قانونی، مالیات آن‌ها صفر شده، بنابراین ما اصلاً وقت نمی‌گذاریم برای آن ۳۰ هزار نفری که شما تأکید فرمودید، قطعاً پایگاه‌های اطلاعاتی ما با توجه به اطلاعاتی که از طریق بانک مرکزی و سایر مراجع اطلاع رسانی در جریان ماده ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر در اختیار سازمان قرار می‌گیرد، یک بخشی از مؤدیان را، اما مشروط، مشروط بر این که حتماً اظهارنامه مالیاتی خود را در موارد مقرر و قانونی تسلیم کنند، حتماً بدون رسیدگی ابراز آن‌ها را مورد پذیرش خودمان قرار می‌دهیم.
 علی اکبری: آقای مستوفی من سؤالم اینجاست که با توجه به صحبت‌هایی که آقای سبحانیان در جلسه‌ای که خدمتشان بودیم با هنرمندان، الآن چه اجباری از کدام قسمت است؟ یعنی وقتی ریاست سازمان موافق این بخشودگی است، برنامه و بودجه موافق است، مجلس هنوز آن ماده بند ۹ ماده ۱۳۹ سر جای خود هست، الآن این امکانی که به شما داده شده که بررسی کنید و مالیات بگیرید، این طبق کدام مصوبه مجلس است؟

مستوفی: لطف بفرمایید بند قاف تبصره شش قانون بودجه سال ۱۴۰۰، بند عین تبصره شش قانون بودجه ۱۴۰۱ و بند نون تبصره شش قانون بودجه سال ۱۴۰۲ را مطالعه بفرمایید، قطعاً با روندی که در این سه قانونی که عرض کردم وجود دارد، این مجوز به سازمان داده شده است.

علی اکبری: یعنی ابطال است آن بند ۹؟
 مستوفی: دقیقاً، خواهش می‌کنم حتماً مطالعه بفرمایید این سه بند قانونی که تأکید کردم. ضمن این که ماده ۱۴۶ مکرر قانون هم لازم است حتماً مطالعه شود که آن جا تأکید می‌کند بر تسلیم اظهارنامه، دفاتر و اسناد و مدارک، حسب مورد، هر کسی که بر اساس گروه بندی‌هایی که برای مؤدیان تعیین شده، مکلف است هر کدام از این موارد را، همه که مکلف به تسلیم اظهارنامه هستند، اما یک بخشی فقط باید دفتر بدهند، یک بخشی اسناد و مدارک که اگر آن‌ها را ندهند از شمول معافیت خارج خواهند شد.

سؤال: آقای علی اکبری نکته‌ای ندارید؟ یعنی الآن با همه این تفاسیر دیگر مخالفتی ندارید؟
علی اکبری: من که مخالف هستم، من اصلاً از قبل گفتم این بند بحث بخشودگی هنرمندان باید برای آن طیفی باشد که اکثریت جامعه هنری کشور الآن در بیکاری هستند، یعنی من خود به عنوان کسی که شاهدم در صندوق اعتباری هنر روزانه ۵۰ تا صد نفر هنرمند مراجعه می‌کنند برای ۱۰ میلیون تومان وام، ۲۰ میلیون تومان وام، من به نظرم می‌آید که همچنان ما باید بر بحث بخشودگی مالیات پافشاری کنیم. حالا درست است دوستان در سازمان مالیاتی؛ آقای مستوفی بند‌هایی را گفتند که باید بروم مطالعه کنم، ولی آن چه که ما پیگیرش بودیم و در دولت‌های قبل انجام شد، بخشودگی کامل بود، طبق مصوبه مجلس.
سؤال: بند‌ها را آقای مستوفی می‌شود بفرمایید.
مستوفی: بله، در بند قاف تبصره شش قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کلیه فعالین هنری را که از معافیت بند لام ماده ۱۳۹ استفاده می‌کنند صرفاً تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان درآمد سالانه معاف می‌کند. در سال ۱۴۰۱ که بند عین است و برای این معافیت را یک سقفی تعیین می‌کند، برای بازیگران و کسانی که اجرای صحنه کنسرت دارند و تهیه کنندگان آثار موسیقایی را تا سقف ۲۶۰ میلیون تومان از معافیت مالیاتی به آن‌ها تعلق می‌گیرد و مازاد بر آن مشمول مالیات هستند.
سؤال: ۲۶۰ میلیون تومان یعنی اگر در سال سود کنند؛ معاف هستند؟
 مستوفی: دقیقاً.
سؤال: ۲۶۰ میلیون یعنی مثلاً چقدر حدوداً در ماه؟
مستوفی: ۲۱ تا ۲۲ میلیون تومان.
سؤال: برای کارگر و کارمند چقدر است؟
مستوفی: ۱۰ میلیون تومان. تا ۱۲۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۲، در سال ۱۴۰۱ این عدد نزدیک به هفت میلیون تومان بود.
سؤال: ولی آن ۲۰۰ میلیون تومان که می‌گویید می‌شود تقریباً ۲۰ میلیون تومان؛ و در قانون بودجه ۱۴۰۲ هم کلیه اشخاصی که در بخش هنری فعالیت می‌کنند تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان از معافیت مالیاتی می‌توانند استفاده کنند. چهار برابر معافیت حقوق بگیران.

سؤال: یعنی یک کارمندی مثلاً الآن چقدر حقوق بگیرد اشاره کردید ۴۸۰ تومان معافیت مالیاتی داشته باشد، یعنی باید ماهانه چقدر شود؟
مستوفی: ۳۵ درصد مازاد ۱۲۵ میلیون تومان را آن کارگر یا آن حقوق بگیرد باید مالیات پرداخت کند.

سؤال: کارگر ۵۰ میلیون حقوقی داریم؟
مستوفی: من عرض کردم می‌گویم تا آن سقف اگر داشته باشیم؛ ۳۵ درصد، حالا تا سقف‌های متعدد مثلاً تا ۱۶۴ میلیون درآمد در سال، این عدد ۱۰ درصد است.

سؤال: پس یعنی اگر یک کارگر یا کارمندی فرض بگیریم داشته باشیم که حقوق سالانه اش بشود ۴۶۰ تومان باید ۳۵ درصدش را مالیات بدهد، درست است؟
مستوفی: بعد از کسر ۱۲۰ میلیون تومان.

سؤال: برای هنرمندان چطور است؟
 مستوفی: تا ۴۸۰ میلیون تومان معاف، بعد از آن می‌رود به نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم؛ ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد.

سؤال: تازه پس از آن می‌شود ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد؟ آقای علی اکبری بفرمایید.
 علی اکبری: من بحثی که دارم این است که ما سینما یا تئاترمان هنوز به جنبه صنعتی شدن نرسیدیم، یک  موقع است که شما با یک صنعت مواجه هستید، ما در بیانات مان می‌گوییم صنعت سینما، ولی واقعاً معنای صنعت یعنی این که ما سوددهی داشته باشیم، آورده مان بالا باشد. کل بودجه سینمای کشور که پارسال در اختیار سازمان سینمایی قرار گرفته؛ رقمش حدود ۴۲۰ میلیارد تومان کلاً، یعنی کل پول؛ ۴۲۰ میلیارد تومان بود. با این ۴۲۰ میلیارد تومان باید پروژه‌های فاخر بسازند، باید فیلم سازی کنند، سالن سینما بسازند، زیرساخت‌ها را درست کنند. این رقم در مقایسه با رقم جا‌هایی که ما می‌شنویم؛ ۱۰ همت، ۱۰۰ همت، ۵۰۰ همت؛ اصلاً رقم ما به نیم همت هم نمی‌رسد؛ کل موجودی را می‌گویم. حالا این رقم آیا واقعاً بابت آن باید یک بررسی شود، من با اظهارنامه دادن خیلی موافقم، وظیفه هر ایرانی است که اظهارنامه دهد، آن‌هایی که دفتر دارند، دفاتر تمام شده بدهند، من با این مشکلی ندارم؛ این جزو شروط قانون است، ولی با این که مالیات بگیریم، اصل ببینیم رقم شاید در نهایت رقمی که دوستان خواهند گرفت از مالیات؛ از بخش سینما به ۱۰۰ میلیارد تومان هم نرسد، این رقم واقعاً رقمی نیست که الآن بیاییم فشار بگذاریم روی روح و روان هنرمندان مان. ما بحث هنری داریم، بحث عزیزان ما در معدن، ذوب آهن و جا‌هایی که فعال هستند، ما به آن‌ها احترام می‌گذاریم و احترام قائلیم، ولی هنرمندان خیلی لطیف هستند، خیلی حساس هستند، یک چیز کوچک، یک اظهارنامه کوچک، یک دعوتنامه می‌رود درب خانه شان یا اس ام اس برای آن‌ها می‌رود، نگران می‌شوند، این نگرانی بر می‌گردد به دوربین، به مخاطب تأثیر منفی می‌دهد. ما باید با این هنرمندان مان طوری برخورد کنیم که این‌ها وقتی یک اثر هنری تولید می‌کنند، این اثر هنری به دل بنشیند، با مخاطب همراهی کند، این یک آرامش نیاز دارد.
 مستوفی: به هر حال قطعاً اگر ما بتوانیم به موجب قانون همان کارگر عزیزی که مثال زدم و آقای علی اکبری بر آن تأکید کردند بتوانیم تا همان سقفی که هنرمندانی که با روح لطیف خودشان ما را مستفیض می‌کنند از برنامه‌هایی که مشاهده می‌کنیم از آن‌ها معاف کنیم، حتماً آن عزیز ما هم خوشحال می‌شود، لبش خندان می‌شود، چهار کیسه میوه بالاتر و بیشتری را می‌تواند به خانه خود ببرد، اما آن وقت ما می‌مانیم و هزینه‌های جاری کشور؛ بهداشت، امنیت، دفاع و جاده و غیره. به هر حال هنرمند برای این که برود سر کار خود نیاز به آسفالت دارد، از جاده خاکی نمی‌خواهد برود، اگر مریض شد نیاز به پزشک دارد، نیاز است ما دانشگاه‌های علوم پزشکی مان، پزشک برای ما تربیت کند. همه این‌ها از مسیر مالیات تأمین می‌شود. مطمئن باشید درآمد مالیاتی کشور صرفاً و صرفاً خرج هزینه‌های جاری کشور از این امور می‌شود.

سؤال: آقای مستوفی میانگین درآمدی برخی هنرمندان را دارید بفرمایید آماری چیزی مثل آن حاشیه‌ها که فرمودید؟
 مستوفی: چون آمار دقیق نیست، اجازه بفرمایید من آماری ندهم که فردا بخواهیم پاسخگو باشیم نسبت به این موضوع.

سؤال: پس مثل مؤسسه‌های فرهنگی و هنری مثلاً دو سه تا را مثال زدید که...
مستوفی: در مجموع؛ افرادی که بند لام ماده ۱۳۹ را اظهارنامه به ما دادند؛ این که حالا ما برای عملکرد سال ۱۴۰۱ یک بخشی از مسیر پایگاه‌های اطلاعاتی مان شناسایی می‌کنیم، بعداً نسبت به رسیدگی اقدام می‌کنیم، عرض کردم چهار هزار میلیارد تومان افرادی هستند که از بند لام ماده ۱۳۹ سود ابراز کردند.

سؤال: در آن مثلاً تهیه کننده موسیقی هست؟ فقط ناشر‌ها نبودند.
مستوفی: اگر اظهارنامه داده باشد داخل این است و عدد معافیت مالیاتی نزدیک ۹۰۶ میلیارد تومانی را از این چهارهزار میلیارد تومان این عزیزان در اظهارنامه هایشان ابراز کردند، اما تأکید می‌کنم یک بخشی از این عزیزان را ما به واسطه پایگاه‌های اطلاعاتی بعداً شناسایی می‌کنیم در طول رسیدگی فرایند عملکرد سال ۱۴۰۱ که آمار نهایی در خرداد ماه ۱۴۰۳ ان شاء الله تهیه می‌شود.

سؤال: آقای حسینی نیک شما یک نکته داشتید.
حسینی نیک: بله آقای مستوفی فرمودند چهار هزار میلیارد من تعجب کردم، مخصوص ناشران نیست.

سوال : نه برای همه است.
حسینی نیک: مخصوص همه است و ناشران به این حجم قاعدتاً نمی‌تواند باشد.

سؤال: چقدر شما می‌دانید میانگین؟
حسینی نیک: نمی‌دانم واقعاً، ولیکن یک وقتی که در وزارت ارشاد ارزیابی شده بود، فکر می‌کنم اندازه یک پالایشگاه؛ کل درآمد کتاب، از حوزه کتاب، از ناشران و کتاب فروش ها؛ اندازه درآمد یک پالایشگاه است. حالا هم من نسبتش را.

مستوفی: عددش را اگر عدد پالایشگاه باشد عددش خیلی بالاتر است.

حسینی نیک: نه، به اندازه چهارهزار میلیارد تومان سودی که شما می‌گویید، اندازه یک پالایشگاه سود قاعدتاً همین طور است، درآمد که نه، درآمد خیلی بیشتر است.

سؤال: شما هم مثل آقای علی اکبری این را بپرسم که موافقید اگر ناشری درآمد واقعاً خوبی داشت، به قول آقای مستوفی، سود خوبی داشت، بخشی از آن را مالیات دهد یا نه فکر می‌کنید کلاً حوزه نشر باید معاف باشد؟
حسینی نیک: حوزه کتاب مربوط به ناشران که نیست، حوزه کتاب؛ حوزه علم و دانش است. کتاب مهمترین حامل علم و دانش است در همه دنیا؛ بنابراین کتاب هم که می‌گوییم یعنی پدیدآورنده، مترجم، هنرمند که خلق می‌کند کتاب را و ناشر آن و کتاب فروش که الآن کتاب فروش‌ها هم مشمول بند لام ماده ۱۳۹ نیستند. به نظرم کتاب فروشان بایستی باشند.

 سؤال: یک مثال اگر بخواهیم یک مقدار ذهنمان درگیر کنیم، چون دنیا را مثال زدید، خود آلمان را مثال زدید، فرمودید نصف سایر مشاغل دیگر است. پس یعنی اندازه نصف آن‌ها مالیات می‌دهند. می‌توانید به تفکیک به ما بگویید از یک کتابی که فرضاً یک فروش خوبی داشته باشد یا یک فروش متوسطی داشته باشد، سود هر کدام از اجزا چقدر است؟ مثلاً نویسنده‌ای که به آن اشاره کردید یا مترجم، ناشر خودش چقدر؟

حسینی نیک: خدمت آقای مستوفی هم قبل از برنامه عرض کردم که یک کتابی که یک مؤلفی تألیف می‌کند شما اگر حساب کنید قیمت یک کتاب ضرب در تیراژ آن کنید و مثلاً ۱۰ درصد آن را حق تألیف بگیرید. ببینید اصلاً آن پدید آورنده درآمدش چقدر خواهد بود از ناحیه این کتاب؟ خیلی کم است شاید دو میلیون تا سه میلیون تومان؛ برای یک پدیدآورنده، برای یک چاپ. دو تا سه میلیون تومان حق مؤلف و ناشرش هم یک مؤلف ۱۰ درصد است، ناشر هم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد تقریباً درآمد از یک قیمت کتاب دارند. کتاب فروش‌ها هم همین نسبت است تقریباً.

سؤال: نسبتشان چقدر است؟
حسینی نیک:  همان حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کتابفروش‌ها سود دارند.

سؤال: یعنی مثلاً این طور که شما حساب کردید، دو تومان مؤلف بردارد، چهار تومان ناشر، چهار تومان هم مغازه.
حسینی نیک: قیمت کتاب هر چه هست ۳۰ درصد آن برای تولید آن است، ۳۰ درصد برای تخفیف توزیع و کتابفروشی و پخش است و ۳۰ درصد آن هم برای مؤلف و ناشر که مؤلف معمولاً ۱۰ و ناشر هم ۲۰ است. این به چه دلیل معتقدم که حوزه کتاب بایستی کاملاً صفر باشد آن درصد مالیاتی شان، به چه دلیل؟ به خاطر این که حوزه کتاب و علم و دانش ارتباط مستقیم با توسعه کشور دارد و این دولت‌ها همه حمایت می‌کنند از این حوزه. این که فکر کنیم ناشران درآمدشان کم است و یک درآمدی دارند پس بایست مالیات هم بدهند، نه، درآمد دارند، مالیات هم که معاف می‌شوند دولت از باب صدقه این‌ها را معاف نمی‌کند که، از این باب معاف می‌کند که ناشران توان فعالیت بیشتری داشته باشند، در این شغلشان بمانند، خارج نشوند، شما اگر الآن حالا کتابفروشان را به شما بگویم شما اگر شهر‌های کوچک تشریف ببرید شاید اگر در خیابان بروید؛ ۱۰ خیابان بروید یک کتابفروشی نبینید، ولی شاید صد تا سوپرمارکتی ببینید، پنچری ببینید، تعویض روغن ببینید، ولی یک کتابفروش نمی‌بینید برای این که اقتصادی نیست؛ بنابراین در حوزه کتاب این نیست که ناشران فعالی وجود ندارند، درآمد هم نیست نخیر هست و درآمد هم هست. جمع ناشران که در کشور مجوز گرفتند؛ حدود ۲۰ هزارند که من پیشنهادم به دولت که سازمان مالیاتی و وزارت ارشاد است این است که ناشران را و شغل‌هایی مانند ناشران و کتابفروشان را ساماندهی کنند که وقتی ۲۰ هزار مجوز دادند فقط دو هزار تا اسمی از آن‌ها است، ۱۸ هزار تا نیست. این را بایستی وزارت ارشاد ساماندهی کند و از سر سفره معافیت مالیاتی بردارد از آن جا، یعنی نشر کشور دو هزار ناشر هستند که در سال یک کتاب، دو کتاب منتشر می‌کنند.

سؤال: میانگین درآمدشان را هم می‌توانید به ما بگویید. یک کتاب برای یک ناشر چقدر آورده دارد؟
حسینی نیک:  خیلی کم.

سؤال: مثلاً آقای حسینی نیک خیلی کمش؛ دو میلیارد و ۵۰ میلیون در ماه. 
حسینی نیک:  خیلی کمتر از اینهاست، ناشران بزرگ فرق می‌کند. یک ناشر متوسط شاید در ماه به طور متوسط بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد. درآمد، نه سود.

سؤال: چقدر می‌شود؟
حسینی نیک: عرض کردم حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد سود ناشرهاست.

مستوفی: توضیحات را فرمودند. من یک بار دیگر تأکید می‌کنم ما مالیات را بر سود می‌گیریم، بنابراین اگر سودی نباشد مالیاتی هم مطالبه نمی‌شود. اما بهتر است مثل همه کشور‌هایی که جنابعالی هم مثال زدید ما برویم سراغ اعتباربخشی به عزیزانی که در این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند. در همه جای کشور‌های توسعه یافته اگر مطالعات علمی و پژوهشی را داشته باشید که قطعاً هم دارید، مالیات را می‌گیرند، اما به صورت کاملاً هدفمند در حوزه‌های خاصی که مورد نظرشان است این را تزریق می‌کنند. در همان کشور آلمانی که فرمودید هزینه‌های بهداشت کاملاً به صورت مجانی اعطا می‌شود.

سؤال: یعنی مثلاً می‌شود به کتاب‌های خاصی مالیات پرداخت...
مستوفی: قطعاً به ناشران خاصی که در حوزه‌های خاصی که مورد نیاز کشور است، باعث تقویت افکار در بحث جوانی جمعیت ما، بحث گسترش فرهنگ و اشاعه فرهنگ است. حتی در حوزه سینما.

سؤال: طبیعتاً، چون مثلاً درآمد یک بازیگر با درآمد یک صدابردار، تدوینگر یا تصویربردار و فیلمبردار برابری نمی‌کند.
مستوفی: بنابراین اجازه دهید همه بیایند در هزینه‌های اجتماعی خودشان مشارکت کنند، دولت بتواند از این منابع مالی که از محل درآمد‌های پاک مالیاتی در اختیارش قرار می‌گیرد برنامه ریزی کند برای اعتباردهی به فعالیت‌هایی که می‌خواهد در آن مسیر ریل گذاری خود را برای توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بیمه همگانی استفاده کند.

سؤال: الآن از نظر شما ناشران با این درآمد میانگینی که آقای حسینی نیک به آن اشاره کردند باید مالیات بدهند یا ندهند؟
مستوفی: تأکید می‌کنم همان طور که یک کارگر ۱۰ میلیون تومان می‌گیرد، مازاد بر آن را باید مالیات بدهد، اگر می‌خواهیم اصل عدالت مالیاتی را رعایت کنیم باز هم تأکید می‌کنم سقف معیشتی معافیت اگر بالا برود همه راضی می‌شوند و این لازم است که اتفاق بیفتد. یعنی با توجه به این که ما نیاز است ببینیم امروز برای یک زندگی روزمره گذرانی چقدر یک فرد نیاز دارد که درآمد داشته باشد تا فقط زندگی اش را بگذراند، حالا بیاییم بر مبنای این، معافیت معیشتی را تعیین کنیم. بر مبنای معافیت معیشتی تعیین شده، حالا همه آحاد جامعه برای عدالت مالیاتی، مازاد بر آن معافیت اجتماعی خودشان را پرداخت مالیات داشته باشند. این حتماً با عدالت مالیاتی همراه است و همه عزیزان از این مسأله استقبال هم خواهند کرد.

حسینی نیک: قانون مالیات‌های مستقیم مشغول به اصلاح آن در دولت هستند که مجلس اصلاح شود. اصلاحی که انجام دادند خیلی جالب است، پیشنهادی که امروز هم از سازمان مالیاتی گرفتم آن لایحه‌ای که آماده شده است، برای بخش بند لام ماده ۱۳۹ که همین ناشران هم مشمول می‌شوند. گفتند که درآمد نه سود. درآمد در سال ۵۰ میلیون تومان معاف است، این به گونه‌ای وهن است، اصلاً معاف نکنید، وقتی می‌گویید ۵۰ میلیون تومان یعنی یک کارگر می‌شود ۱۲۰ میلیون تومان؛ ۱۰ تومانی که شما فرمودید، آن وقت شما ۵۰ میلیون تومان درآمد، من فکر کردم ۵۰۰ میلیون است، اشتباه تایپی است. امروز صبح از اداره قوانین سازمان مالیاتی استعلام کردم، فرمودند نه همین ۵۰ میلیون تومان است.

مستوفی: آن درآمد را هم استعلام فرمودید؟

مستوفی: داخل قانون درآمدمان را تحت عنوان درآمد مشمول مالیات تعریف می‌شود که می‌شود همان سود، یعنی چیزی که معافیت کسر شده، مازاد بر آن مشمول مالیات است. ۵۰ میلیون تومان قاعدتاً من بعید می‌دانم که در قانون با این رویکرد فروش. در قانون اگر مطالعه بفرمایید درآمد در جا‌های مختلفی که پیش بینی شده، مبنا؛ درآمد مشمول مالیات است.

سؤال: یعنی اگر یک ناشری در سال بیشتر از ۵۰ میلیون تومان سود کرد باید مازاد آن را به درصد‌های مختلف.
مستوفی: ان شاء الله هر وقت قانون تصویب شد روی عددش می‌توانیم صحبت کنیم.

سؤال: آقای علی اکبری جمع بندی شما را داشته باشیم.
علی اکبری: من اول یک توضیح دهم، این بحث صفر را ما در جلسه آقای سبحانیان هم داشتیم، مطرح شد. این یک عدد صفر افتاده از آن، ۵۰۰ میلیون تومان است و ۵۰ میلیون تومان نیست. آن که من گفتم در واقع ۵۰ میلیون تومان، این است که هنرمندان ما ماهی ۵۰ میلیون تومان می‌گیرند، نه واقعاً من کارگردان نامبر وان و شماره یک سینمای ایران را اسم بردم که ایشان ماهی ۵۰ تومان، ما ۹۰ درصد اعضایمان اصلاً درآمدی ندارند، از همه بدتر که این را من خواهش می‌کنم از آقای مستوفی برای این هم یک راهکاری پیدا کنید، شما مالیات می‌گیرید...

سؤال: ۹۰ درصد کارگردان‌ها را می‌فرمایید؟
علی اکبری: کلاً ۹۰ درصد جامعه سینمایی کشور اصلاً بیکار است، کار نمی‌کنند، یعنی آماری که به ما دادند مثلاً صنف کارگردان ۴۴۰ نفر، صنف کارگردانی، آمار؛ ۴۴۰ نفر عضو دارد، ۴۰ نفرشان پارسال کار کردند. چهارصد تا کار نکردند. این‌ها هر چهار سال، پنج سال؛ یکی. یک نکته خیلی مهم؛ خواهش می‌کنم برای این یک راهکار پیدا کنید. اصلاً شما مالیات را بگیرید، الآن من فعالیت و کار می‌کنم، سرپا هستم، مالیات را می‌دهم به روی چشمم، اما وقتی بازنشست می‌شوم آقای مستوفی این حق است که یک هنرمند نامبر وان این مملکت که صاحب سبک است، ماهی شش میلیون تومان بازنشستگی بگیرد؟ خودتان می‌گویید کارگر ۱۰ میلیون، یک کارگردان، درجه یک هنری دارد، دکترای این رشته را افتخاری اش را دارد، تحصیلات آکادمی اش فوق لیسانس است، ماهی شش میلیون بازنشستگی می‌دهید، اگر بحث عدالت است باید همه طوره عدالت باشد. یعنی ما در بحث بازنشستگی هوای هنرمندان مان را داشته باشیم، آن‌ها هم زمانی که فعال هستند هوای دولت را داشته باشند، هوای اقشار مختلف مردم را داشته باشند. این را من خواهش می‌کنم برایش راهکاری پیدا کنیم، ضمن این که من همچنان مخالف هستم و موافقم که عطف آن جلسه با آقای سبحانیان و آقای منظور، بحث مالیاتی را از بخش هنر واقعاً حذف کنیم و بگذاریم ما شاهد رشد و نمو فعالیت‌های هنری خوب باشیم.

سؤال: آقای مستوفی جمع بندی شما؟
مستوفی: اولاً من تشکر می‌کنم بابت برگزاری این برنامه و آشنا شدن مردم به تکالیفی که برای سازمان امور مالیاتی در این حوزه تعیین شده است. حتماً نکته‌ای که آقای علی اکبری فرمودند با توجه به قوانین سازمان بیمه تأمین اجتماعی باید بررسی شود.

سؤال: بحث مان امروز مالیات است.
مستوفی: دقیقاً ما درحوزه مالیاتی حتماً هر گونه کمکی که بتوانیم کنیم ناظر بر اجرای عدالت مالیاتی حتماً فروگذار نخواهیم کرد در رابطه با این موضوع و تأکید می‌کنم که آماده این هستیم که شنونده نکاتی باشیم همان طور که عزیزمان هم فرمودند جلساتی را با عزیزان هنرمندمان برگزار کردیم که بتوانیم از همه ضوابط قانونی استفاده کنیم تا ان شاء الله با یک سیستم مناسب و یک اطلاع رسانی مناسب عزیزانی که مشمول مالیات نمی‌شوند مثل همان ۴۰۰ نفری که برادرمان فرمودند فعالیت ندارند، از حیطه پرداخت مالیات خارج شوند. اما آن ۴۰ نفر که واقعاً درآمد دارند نسبت به پرداخت مالیات واقعی خود اقدام کنند.