جذب فناوری های نوین نخستین هدف ایجاد مناطق آزاد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، سرهنگی مدیرعامل منطقه آزاد کیش با حضور در برنامه ، روزی نو رادیو اقتصاد در باره هدف از ایجاد مناطق آزاد در کشور  گفتگو کرد.

سوال: بسیاری از مردم می‌پرسند مناطق ویژه اقتصادی در ایران برای چه ایجاد شد و چرا هر از چند گاهی می‌گوییم چه می‌خواستیم، چرا نشد و چرا نمی‌شود.

خوب ما تنها کشور دنیا نیستیم که مناطق ویژه اقتصادی برای خودمان با ماموریت مورد انتظار به منظور رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی ایجاد کردیم کشور‌های دیگر هم این کار را کردند و تجارب بسیار موفقی امروز در اختیار جهان است که از اعضای کشور‌های مختلف است همه کشور‌ها دنبال این بودند که بتوانند اقتصاد خودشان را به نوعی با اقتصاد جهانی پیوند بزنند و توسعه اقتصادیشان را قدرت ببخشند و بتوانند آن را تقویت کنند. جذب تکنولوژی شاید هدف اول سرمایه گذاری خارجی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک با دیگر کمپانی‌های موفق در دنیا همه مهم است و در عین حال استفاده از منابع داخلی کشور برای توسعه هدف بوده ولی در آخر رسیدیم به کفش و پیراهن و لوازم خانگی و چگونه برویم یک چمدان پرکنیم و بیاوریم. بر ناکامی‌هایی که ماند آیا می‌شود راه تازه برای آن دید.

آقای سرهنگی من مقدمه نسبتا مفصلی را گفتم و انتظار هم همواره در ذهن ما از نظام سیاسی حکمرانی و متولیانی که آمدند و رفتند بسیار هم فراوان این بوده که بالاخره ما از مناطق ویژه و اقتصادی توانستیم خروجی محصول بگیریم که به بازار‌های خارجی برود، توانستیم که اقتصاد خودمان و تولید صنعت خودمان را در داخل هم تقویت کنیم.

الان با این همه فراز و نشیب کجای ماجرا هستیم؟

سرهنگی: اگر بخواهیم بررسی کنیم که آیا موفق بودیم یا خیر باید در طول زمان ببینیم یعنی مقطعی نمی‌توانیم بگوییم که الان نسبت به سایر کشور‌ها یا مناطق آزاد نسبت به سایر مناطقی که در کشور فعال هستند چه از لحاظ صنعتی، چه از لحاظ واردات و صادرات اگر بخواهیم مقایسه کنیم چند نکته را باید توجه کنیم تا زمانی که قوانین مناطق آزاد به طور کامل اجرا می‌شدند ما منطقه آزاد کیش، قشم و چابهار که جزو اولین مناطق آزاد بودند خیلی در جذب سرمایه‌گذاری موفق عمل کردند یعنی شما شاخص‌ها را که نگاه کنید می‌بینید به دلیل این آزادی عملی که داده شده بود و آنها می‌توانستند جذب سرمایه‌گذاری کنند خیلی خوب عمل شد ولی کم کم اتفاقی که افتاد این بود که بعضی از این قوانین با مصوبه‌های بعدی با قوانین بعدی دچار چالش شد و خیلی از این قوانین از بین رفت.

سوال: یعنی صرفاً قوانین موثر بودند یا عوامل دیگر هم دخیل بودند؟

سرهنگی: الان عرض می‌کنم، پس یکی از آن عوامل اصلی این است که وقتی ما تصمیمی برای یک قانونی می‌گیریم مثلاً وقتی تصمیم می‌گیریم قوانین برای مناطق آزاد که انصافاً یکی از بهترین قوانین تصویب شده است کامل و جامع است باید اجازه بدهیم باید یک فرصت ۱۵ ساله، ۲۰ ساله می‌دادیم در کشور وقتی گفتیم معافیت ۲۰ ساله باید ببینیم آن اولین شرکتی که آنجا آمد مستقر شد بعد از ۲۰ سال چه نتایجی داشت، چه اتفاقاتی افتاد بعد کم کم باید می‌رفتیم سراغ اصلاحش، حالا بازبینی‌هایی هم حتماً در طی مسیر می‌شد ولی به نظرم می‌رسد که ما این فرصت را به خودمان و به کشور ندادیم این عامل اول، عامل دوم خوب مناطق آزاد که یکی از کارکرد‌های اصلی شان توسعه صادرات بود اتفاقی که می‌افتد اینها متاثر از اقتصاد و صنعت داخلی کشور هستند یعنی یکی از این مناطق در نظر بگیرید یک بخشی از سرزمین اصلی حساب می‌شود بنابراین اگر ما در سرزمین اصلی در بعضی از تکنولوژی‌ها و بعضی از صنایع خوب عمل نکرده باشیم و نمی‌توانستیم با محصولات خارجی رقابت کنیم به تبع آن در مناطق آزاد هم این صادرات شکل نمی‌گرفت یعنی قرار بود که مناطق آزاد بشوند دریچه صادرات، بشوند دریچه توسعه فناوری‌ها ولی وقتی محصول قابل ارائه در کشور، چه در خود مناطق آزاد در رقابت با سایر کشور‌ها اتفاق نمی‌افتاد این در رقابت با آنها از لحاظ رقابت در پیچیدگی محصول، در کیفیت محصول بنابراین این هم عامل دومی بود که در صادرات ممکن بود نسبت به سایر رقبا عقب بمانیم و همه این عوامل دست به دست هم داد که ما امروز می‌بینیم در بعضی از اتفاقات در بعضی از صنایع در مناطق آزاد بسیار موفق عمل کردیم ولی در بعضی از صنایع و در رقابت با سایر رقبا خوب عمل نکردیم.

سوال: الان می‌دانیم چه می‌خواهیم و تجربه گذشته برای انتخاب بهترین راه برای ما یک درس مهم باشد؟

سرهنگی: مناطق آزاد که هم در بیانیه اقتصاد مقاومت سیاستی که مقام معظم رهبری ابلاغ کردند کاملاً ترسیم شده که باید محل توسعه فناوری‌ها و توسعه صادرات و واردات کالا‌های خاصی که کمک می‌کند به توسعه محصول در سرزمین اصلی قرار بوده کمک کنند. آن چیزی که ما می‌خواهیم این است که منطقه آزاد مثلاً به عنوان مثال منطقه آزاد کیش باید یک محلی باشد برای پایلوت کردن خیلی از صنایع.

اصلاً چرا ما این مناطق را از سایر مناطق جدا کردیم؟

برای این که یک آزادی عمل داشته باشیم بتوانیم یک نمونه‌ای بسازیم و آن نمونه اگر موفق بود در سرزمین اصلی هم توسعه بدهیم یا مثلاً در رقابت با سایر کشور‌ها ما در مناطق آزاد، آزادی عمل بیشتری بدهیم که سهولت کسب و کار بالا برود و بتوانیم سرمایه بیشتری جذب کنیم ولی خیلی وقت‌ها این اتفاق نیفتاده به نظرم باید یک مقدار برگردیم به قانونش نمی‌توانیم قانونی تصویب کنیم از گوشه و کنارهایش بزنیم و انتظار داشته باشیم که آن خروجی را داشته باشد.