مرمت دیواره‌های در حال ریزش و بحرانی سازه‌های آبی جهانی شوشتر

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، محمد حسین ارسطو زاده گفت: از دهه ۶۰ و حتی دهه ۵۰ قسمتی از محوطه آسیاب‌های شوشتر دچار ریزش و فرسایش بوده و همیشه این دغدغه مطرح بوده است که اگر این قطعه سنگ‌ها جدا شود و از دیوار‌ها فرو بریزد، به نهر گر گر و آسیاب‌ها و عناصر معماری که در پایین‌دست وجود دارد چه میزان خسارت‌هایی را وارد می‌کند. دیگر اینکه این تخریب چه تاثیری بر ساختار متخلخل زمینی که در حال حاضر بستر آسیاب‌هاست و تونل‌هایی که معبر یا آبراهه‌های زیرزمینی انتقال آب هستند از بالادست پل بند گرگر به پایین‌دست، خواهند داشت.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان با اشاره به احتمال ریزش این تخته‌سنگ‌های بزرگ، بیان کرد: ارتفاع این دیواره‌ها نزدیک به ۳۰ متر است و به احتمال زیاد طی بررسی‌هایی که داشتیم ریزش این قسمت از آسیاب‌ها و دیواره باعث می‌شود که بخش‌هایی از نهر گرگر هم مسدود شود و نظام آبی این قسمت برای همیشه مختل و مخدوش شود.

وی افزود: در صورت شکست دیواره و تخریب احتمالی آبراه‌های زیرزمینی شاید برای همیشه این نظام آبی را از دست می‌دادیم. علاوه بر آن نزدیک به بیست الی بیست و پنج خانه که بر فراز این دیوار قرار دارند در معرض تخریب هستند و وقوع این تخریب‌ها ممکن بود تلفات جانی هم در پی داشته باشد.

ارسطوزاده تصریح کرد: این موضوعات خواب را از چشم کارشناسان و مدیران و مسئولان گرفته بود و سال‌ها دغدغه آنها این بود که این استحکام‌بخشی انجام بگیرد و در عین حال ساختار اثر نیز حفظ شود، بنابراین حساسیت‌های ویژه‌ای از این حیث وجود داشت که ما بتوانیم همه شرایط را یک‌جا لحاظ کرده، ضمن اینکه سازه را نیز تثبیت کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به اینکه مطالعات متعددی درخصوص بازسازی این بنا صورت گرفت، بیان کرد: در دفتر فنی وزارتخانه و معاونت میراث و در نهایت با کمک چندین مشاور ذیصلاح با تجارب بین المللی پیگیری‌های مربوط به این پروژه که ترکیبی بود از سازه، مهندسی آب و مرمت، صورت گرفت. از سوی دیگر با توجه به ابعاد وسیع دیوار ریزشی به نوعی باید از علوم و فنون تثبیت در سازه‌های هیدرولیکی مدرن امروز هم بهره می‌بردیم. در نهایت ترکیب اینها به طرحی منجر شد که همه مراحل مصوب را در هیئت راهبردی پایگاه داشت، به عبارتی پس از تهیه طرح توسط مشاور در هیئت راهبردی در شورای فنی امور پایگاه‌ها که عالی‌ترین مرجع تخصصی نظارت بر امور اجرایی و فنی در پایگاه‌هاست، همه مراحل را گذراند و مصوب شد.

ارسطو زاده با بیان اینکه در بزنگاه ریزش این بنا که در اثر فرسایش تسریع شده بود، دوربین‌هایی به صورت ثابت نصب شده و تخریب‌ها لحظه به لحظه رصد می‌شد، گفت: ما شاهد ریزش آرام این دیواره بودیم که در نهایت در اثر اینکه لایه‌های رسی نگهدارنده این تخته سنگ‌های بزرگ دچار روند فرسایشی سریع شده بودند، نزدیک بود که شاهد ریزش باشیم، در نتیجه وارد مرحله مرمت شدیم.

وی با بیان اینکه همه شرایط و تأمین اعتبار مرمت صورت گرفته است، افزود: اگرچه کار مرمت این اثر جهانی هم به لحاظ اجرایی و هم به لحاظ مالی سنگین است، اما خوشبختانه زیر نظر کارشناسان درحال انجام است. ضمن اینکه مراجع تخصصی وزارت‌خانه نیز نظارت دائم بر این مرمت دارند.

مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به اینکه مرمت در حال انجام است، یادآور شد: در نهایت با مصالح همرنگ و همگون لایه نهایی که لایه طبیعی است، روی این بدنه اجرا می‌شود تا حالت مصنوعی نداشته باشد و به حالت طبیعی خودش نزدیکتر باشد.

وی گفت: در حال حاضر تثبیت قسمت‌های فوق بحرانی کار انجام شده و نگرانی خاصی از بابت ریزش این قسمت‌ها نداریم، اما برای مرمت بقیه بخش‌ها که شامل ۴۰۰ متر از سازه است، باید مطالعات بیشتری انجام شود تا به طرح‌های متناسبی برسیم.