کمیته سند ملی ترویج خواندن ضمانت اجرای اهداف سند را برعهده دارد

میرعبدالهی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، گفت: «سند ملی ترویج خواندن» که با ارائه پیشنهادات و ویرایش‌های متعدد صاحبنظران مختلف در شورای فرهنگ عمومی تصویب شد اکنون در انتظار ابلاغ رئیس جمهور است، این سند نیاز‌های واقعی کاربران است و به شدت به ضمانت اجرا و تحقق آن توجه جدی شده است.

میر عبدالهی افزود:ما در سال ۱۳۸۹ شاهد سند نهضت مطالعه مفید بودیم که به تصویب شورای عالی فرهنگی رسید و دارای ۱۱ ماده و یک تبصره است و بعد از آن هم در سال ۱۳۹۶ سند ترویج فرهنگ کتابخوانی به تصویب رسید، هر کدام از این سند‌ها به یک حوزه مفهومی می‌پردازند سند نهضت مطالعه مفید بیشتر حالت تبیینی دارد و به مطالعه می‌پردازد و سند ترویج فرهنگ کتابخوانی حالت ترویجی دارد، اما این اسناد به دلایل مختلف از جمله این که چرخه نشر را در نظر نگرفتند و رابطه چندانی با موقعیت اجرا نداشتند در مقام اجرا موفق نبودند، سند ملی ترویج خواندن ضمن اینکه به ضمانت اجرا و تحقق سند توجه کرده است به تفاوت مفهومی خواندن و مطالعه اشاره می‌کند و این نکته مهمی است که مورد توجه است.

معاون برنامه ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی وجه تمایز این سند را با سند‌های پیشن در چرخه نشر عنوان کرد و گفت: اولین تفاوت «مفهوم خواندن» در این سند ترکیب شناختی و مهارتی از دو حوزه خواندن و مطالعه است که ما این تفاوت را در تبیین شرح وظایف مجریان و اهداف خرد و کلان این سند مورد توجه قرار دادیم تفاوت دوم در این سند، نگاه دقیق به «چرخه نشر» یعنی قبل از تولید محتوا تا بعد از حضور مصرف کننده در جریان خواندن به آن توجه شده است. آنچه که ما آن را چرخه نشر می‌نامیم «هم افزایی و هم نوایی حجم عظیمی از پدید آورندگان کتاب» هستند که شامل ناشران و سیاستگذاران نشر و دستگاه‌های دولتی و ترویجی و تصویر گران و نویسندگان و مترجمان می‌شود که در سند به این چرخه توجه ویژه شده است.

میرعبدالهی از تشکیل کمیته ترویج خواندن خبر داد و گفت: با حضور ۲۳ دستگاه دولتی و غیر دولتی تحت عنوان کمیته ترویج خواندن چرخه نشر کامل می‌شود که هر یک از این دستگاه‌ها بخشی از کار ترویج خواندن را برعهده می‌گیرند به این صورت که در فرایند و ماجرای ترویج خواندن هر یک از اعضای ۲۳ گانه ضمانت اجرای اهداف سند را بر عهده دارند و چگونگی ارتباط با مخاطب را برقرار می‌کنند و این جامعیت سند را نشان می‌دهد این دستگاه‌ها شامل: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانه عمومی کشور، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم تحقیقات فناوری، سازمان صدا و سیما، قوه قضائیه، سازمان اسناد کتابخانه ملی، سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد کانون فرهنگی هنری مساجد، معاون علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، وزارت ورزش، ستاد کل نیرو‌های مسلح، شورای عالی استانها، حوزه علمیه قم، مجمع ناشران، وزارت کشور، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، وزارت بهداشت، وزارت راه، وزارت تعاون و کار و امور اجتماعی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است.

میرعبدالهی درباره وظائف کمیته‌های ترویج کتابخوانی هم گفت: سند ملی ترویج کتاب برای این کمیته وظائفی را در ۵ محور کلی تعیین کرده است که در واقع مغز و اساس این سند است این ۵ محور نیاز‌ها و حفره‌های خالی فضای نشر هستند از حیث اقبال عموم به منابع کتابخانه‌ای است اولین محور تولید است یعنی همه‌ی دستگاه‌ها می‌توانند در عرصه تولید محتوای مکتوب و غیر مکتوب دخالت داشته باشند مثلا برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رفع موانع زیرساختی و حقوقی که به تولید کتاب مربوط است وظیفه‌ای تعیین شده است و محور بعدی عمومی سازی است چنانچه که صدا وسیما و شهرداری‌ها از نظر اطلاع رسانی و کاربرد‌های تبلیغی و ترویجی حضور قاطعی خواهند داشت.

وی گفت: سومین محور دسترسی است مثلا در تجهیز کتاخانه‌ها و احداث وظائفی تعیین شده است و چهارمین محور آموزش و مشاوره است که از بخش‌های مهم چرخه نشر است مثلا برای وزارت آموزش و پرورش زنگ خواندن تعریف شده است در واقع بعد از تولید کتاب و رساندن آن به قفسه‌های کتاب و دست مردم کار ما تمام نمی‌شود بلکه تازه آغاز می‌شود، در نهاد کتابخانه عمومی کشور کتابداران را مشاوران امین مردم می‌دانیم و این مشاوره صرفا در کتابخانه اتفاق نمی‌افتد بلکه همه‌ی حوزه‌های فرهنگی کتاب محور را در برمی گیرد که تحت عنوان آموزش و مشاوره در این سند پرداخته شده است و آخرین بخش پژوهش است یعنی همه‌ی فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی که مثلا در وزارت علوم تحت عنوان مطالعه خواندن می‌تواند اتفاق بیفتد به کمک این چرخه می‌آید که دانشگاه و آکادمی را درگیر می‌کند و در واقع هم نوایی اتفاق می‌افتد.

میر عبدالهی ۴ عنصر خواندن و مواد خواندنی و ترویج و خود خواننده را از اهداف این سند عنوان کرد و توضیح داد: یکی از اهداف ما دسترسی آسان و کمک هزینه به منابع خواندنی است، هدف دیگر چرخه نشر است یعنی هم افزایی و هدف بعدی عمومی سازی فرهنگ خواندن که رسالت کتابخانه‌های عمومی است و دیگری باز طراحی ذنجیره خواندن یعنی در واقع درگیر کردن همه‌ی عناصری که می‌توانند در نشر و در نهایت به مخاطب کمک برسانند از اهدافی است که مورد توجه قرار گرفته است.

وی به هم نوایی و هم افزایی که از ویژگی‌های سند است اشاره کرد و گفت: برخی دستگاه‌های فرا دولتی در حوزه نشر هستند که ارتباط مستحکمی با حوزه نشر ندارند مثل حوزه‌های علمیه قم و حوزه ناشنوایان و سالمندان که این سند به آنها هم توجه جدی دارد و همه ارکان را دعوت می‌کنیم که بعد از امضا و ابلاغ این سند حضور داشته باشند و وظایف قانونی فرهنگی خود را پر رنگ‌تر اجرا کنند.

معاون پژوهش نهاد کتابخانه‌ها در پایان افزود: این سند نیاز‌های واقعی کاربران است و به شدت به ضمانت اجرا و تحقق آن توجه شده است که در حال حاضر پیش نویس این سند حاصل توجه و دقت نظر همکاران ما در دفتر پژوهش معاونت برنامه ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بوده و صاحب نظران مختلف وایراش و پیشنهادات متعددی را ارائه دادند اکنون سند در شورای عالی فرهنگی تصویب شده است و در انتظار ابلاغ رئیس جمهور است.