ساخت نانو فیلتر‌های جاذب ذرات آلاینده هوا، با دانش فنی ایرانی

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، محققان سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با حمایت بنیاد ملی علم ایران موفق به «اصلاح نانوالیاف سلولز جهت ساخت نانوفیلتر‌های جذب ذرات آلاینده هوا» شدند.

به گفته علیرضا عشوری، استاد پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و استاد راهنمای طرح پسادکتری سیما سپهوند با عنوان «اصلاح نانوالیاف سلولز جهت ساخت نانوفیلتر‌های جذب ذرات آلاینده هوا» درباره این طرح، با گسترش شهر‌ها و افزایش منابع آلاینده هوا و با توجه به خطراتی که آلودگی هوا برای سلامت افراد دارد، شناخت و آگاهی نسبت به جوانب مختلف این مسئله از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل زیست محیطی در ایران مشکل آلودگی هوا است.

وی افزود: آلاینده‌های موجود در هوا دو نوع اولیه و ثانویه، هستند. آلاینده‌های اولیه موادی هستند که بر اثر منابع آلوده کننده مانند خودروها، صنایع، کارخانه‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی به هوای محیط وارد می‌شوند.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: از طرفی، تصفیه هوا به علت تنوع بسیار زیاد آلاینده‌ها و منابع متعدد آلوده‌کننده، یکی از پیچیده‌ترین جنبه‌های علمی و عملی پیش روی بشر است.

روش‌های کنونی که برای تصفیه هوا مورد استفاده قرار می‌گیرند همگی در اوایل قرن بیستم کشف و بر مبنای سامانه های تصفیه هوای خانگی پایه‌گذاری شدند. یکی از روش‌های مؤثر در کاهش آلودگی هوا، استفاده از نانوالیاف پلیمری و استفاده از آنها در فیلتراسیون هوا بوده که البته در صنایع کاربرد فراوان دارند.

عشوری ادامه داد: این فیلتر‌ها با کاربرد‌های مختلف برای استفاده در یخچال، خودرو، محیط خانه و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی برای حذف باکتری، قارچ، بو و ترکیبات آلی فرار، مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما عیب عمده این نوع فیلترها، این است که زیست‌تخریب‌پذیر نیستند و در محیط بیش از ۴۰۰ سال باقی می‌مانند، زیرا پلیمر‌های حاصل از نفت بسیار پایدارند و به‌طور طبیعی دچار تخریب نمی‌شوند؛ لذا این عامل باعث آلودگی بیشتر محیط‌زیست پس از دفع می‌شود.

وی تأکید کرد: در سال‌های اخیر عمده تحقیقات و مطالعات معطوف به جایگزین کردن الیاف سلولزی به جای الیاف مصنوعی مثل الیاف شیشه و کربن برای ساخت محصولات سازگار با محیط زیست صورت گرفته است. فناوری‌های سبز سعی دارند تا موادی ایمن با محصولات جانبی و ضایعاتی با حداقل صدمات محیط زیستی را تولید کنند.

عشوری تصریح کرد: در میان موادی که برای ساخت فیلتر‌ها استفاده می‌شود، سلولز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که سلولز فراوان‌ترین ماده خام بیولوژیکی موجود در طبیعت بوده و به سادگی می‌تواند در مقیاس‌های میکرومتر تا نانومتر قابل دسترس باشد و ساختار شبکه‌ای تشکیل دهد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: هدف از انجام این طرح ساخت نانوفیلتر‌های تصفیه هوا با استفاده از نانوگرافن است و واحد‌های مصرف کننده این طرح صنعت خودرو شامل انواع خودرو‌های سبک، نیمه سنگین، سنگین و صنعتی است.

همچنین سایر صنایعی که از موتور‌های احتراقی بنزینی، گازوئیلی و گاز استفاده می‌کنند نیز می‌توانند از این نانوفیلتر‌ها استفاده کنند.