غربالگری گیاهان تراریخته مقاوم به بیماری‌های قارچی با دانش ایرانی

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، محققان دانشگاه لرستان طی تحقیقات یک رساله دکتری بیوتکنولوژی گیاهی که با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده موفق به «خاموشی ژن MAPKKKε سیب‌زمینی به‌وسیلۀ تکنیک کریسپر-کاس ۹ و غربالگری گیاهان تراریخته برای موتانت‌های مقاوم به بیماری‌های قارچی» شدند.

به گفته دانش آموخته دکتری تخصصی بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه لرستان که با راهنمایی فرهاد نظریان فیروزآبادی موفق به اجرای این طرح  سیب‌زمینی، گیاهی با ارزش غذایی بـالاست کـه از نظـر تولیـد و مـصرف پـس از گندم، ذرت، بـرنج و جـو، در جهـان مقـام پـنجم و در ایـران پـس از گنـدم مقـام دوم را بـه خـود اختصاص داده است.

وی افزود: تنش‌های زنده از عوامل محدود‌کننده تولید سیب‌زمینی هستند. در بین تنش‌های زیستی، بیماری‌های قارچی سیب‌زمینی یکی از مهمترین عوامل محدویت کشت سیب‌زمینی هستند و بیماری بادزدگی یا همان بلایت دیررس که توسط یک قارچ ایجاد می‌شود، مهمترین بیماری سیب‌زمینی در دنیا به ویژه در مناطق خنک و مرطوب است.

وی افزود: درک کارکرد‌های ژن، ما را در بهبود صفات زراعی مانند مقاومت به بیماری با استفاده از فن‌آوری مهندسی مولکولی کمک خواهد کرد. از آنجا که سیب‌زمینی‌های زراعی تتراپلوئید هستند، رویکرد فعالیتی ژن‌ها به وسیله ژنتیک مولکولی بسیار دشوار است.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: هدف از انجام این طرح، خاموشی ژن MAPKKK در سیب‌زمینی برای بررسی اثرات درونزای این ژن در آلودگی‌های قارچی و ایجاد گیاهان موتانت مقاوم و یا محتمل‌تر به قارچ‌های سایر گونه‌ها بود.

وی افزود: شناسایی ژن‌های دخیل در مسیر آبشاری MAPKKK تولید گیاه تراریخته مقاوم به برخی از قارچ‌های بیماری‌زا و ارزیابی امکان استفاده از این تکنیک برای دست‌ورزی‌های بیشتر از جمله اهدافی بود که با انجام این طرح، محقق شد.