اهمیت بازنمایی وقایع تاریخی در رسانه

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  سعید الهی کارشناس رسانه با حضور در استودیو شبکه خبر در بخشی از سخنانش درباره بازنمایی حماسه حسینی در مجموعه‌های تلویزیونی گفت: یکی از ماموریت‌های سینما و مجموعه‌های تلویزیونی بازنمایی وقایع، موضوعات و پدیده‌های مختلف در سطح جامعه است، و باتوجه به اینکه ما در یک کشور اسلامی مبتنی بر فقه شیعه زندگی می‌کنیم قاعدتا نمی‌توانیم از موضوع پراهمیت و مهم مثل موضوع عاشورا و مکتب قیام امام حسین (ع) غافل باشیم. این اتفاق سال‌های سال از دهه‌های پیشین حتی قبل از انقلاب هم در بیشتر فیلم‌های سینمایی مشاهده می‌شد، اما سطح کار عمیق نبود و شاید بعد از انقلاب به واسطه رسانه‌های اندیشه ورزی که حاکم شدند ما با موضوع عاشورا به طور عمیق‌تر، دقیق‌تر و عملی‌تر و تاریخی وارد شدیم و اتفاقات خیلی خوبی هم افتاد.

وی افزود: قاعدتا در کنار سینما، مجموعه‌های تلویزیونی که ساخته می‌شد در حوزه عاشورا، مبتنی بر تبیین یک مفهومی بودند به نام مفهوم مقاومت، مفهوم ایثار و شهادت، رسانه ملی حداقل در این حوزه تا به حال تا حدود زیادی موفق عمل کرده است هرچند انتظار عمومی بر این است که ما تولیدات بیشتر از این داشته باشیم در رسانه ملی.

وی گفت: مهمترین اتفاقی که در حوزه مسایل تاریخی باید باشد بحث پژوهش است در مرحله اول. دو تا موضوع در موضوعات تاریخی مذهبی مطرح است، یکی اینکه آیا واقعا قرار است به مناسک آن موضوع مثلا مناسک عاشورایی پرداخته شود و یا اینکه قرار است مفاهیم و معانی ملهم از این موضوعات هم پرداخته شود، این دو تا موضوع اگر واقعا تناسبی داشته باشند در تولید، قاعدتا می‌توانند نظر همه طیف‌ها و همه گروهها را در سطح جامعه جلب بکنند، اگر با توجه به ضرورت تبیین مناسک و تبیین مفاهیم، اگر پژوهش‌های دقیقی صورت بگیرد با استناد به برخی روایات و روضه ها‌ی مرسومی که بین مردم است نه، بلکه عمیق تر، و باید آن نقطه اصلی را پیدا بکنیم و آن را برای روایت کنیم برای مردم.

بخش دوم کار آن خلاقیت و شیوه روایت است یعنی آن قالبی است که کارگردان باید انتخاب کند با توجه به تعدد شبکه‌های مختلف و رسانه‌ها، کار هنرمندان خیلی سخت شده باید خلاقیت بسیار خوبی داشته باشند تا بتوانند مخاطبان را در همه سنین جذب بکنند، دیگه عاشورا فقط مال افراد میانسال نیست الان بچه‌ها و نسل‌های جوانتر از همان دوران کودکی با والدین خود در هیئت‌ها حضور دارند، اینها مطالبه گر هستند و می‌خواهند که در فضا‌های اجتماعی فیلم‌هایی از وقایع تاریخی مثل عاشورا تماشا کنند که جذاب باشد و این جذابیت بر عهده هنرمندان و کارگردانان است.

وی گفت: درمورد عاشورا باید هم به وجه معرفتی آن پرداخت هم وجه حماسی، غفلت هرکدام از این دو موضوع در حق قیام عاشورا روا نیست. برخی از دوستان در عرصه هنری بار‌ها شده که رجوع کردند به مفاهیم و معانی عاشورا و از مناسک عاشورا غافل شدند، هر شوری مستلزم این است که یک شعوری در پس آن باشد و این یک امر بدیهی است، اما باید این دو در کنار هم و باهم حرکت بکنند، این دو در کنار هم معنی پیدا می‌کند و هنرمندان ما به هر دو مورد توجه داشته باشند هم بعد حماسی هم بعد معنایی.

وی درباره موانع موجود در حوزه پژوهش گفت: بزرگترین مانع در حوزه پژوهش بحث خودسانسوری است یعنی خیلی از این مانع تراشی‌هایی که در طول سال‌های مختلف برای فیلم‌های مذهبی اتفاق می افتد مانع از این می‌شود که هنرمند با دست باز شروع کند به خلق اثر. این خود سانسوری دارد آفت می شود یعنی ما خودمان بدون اینکه مطمن باشیم از دفاتر و مراجع دینی خود به خود خیلی از مسایل را حذف می‌کنیم و فکر می‌کنیم که ممکن در آینده برای اکران این فیلم مشکل ساز باشد در صورتی که این طور نیست و می شود با یک هماهنگی اولیه خیلی از کار‌ها را انجام داد. هنرمندان باید برای پژوهش وقت بیشتری بگذارند بدون پژوهش آن اثر تاریخی به نتیجه نمی‌رسد.

وی گفت: یکی از بهترین مجموعه های تلویزیونی که ساخته شده است مجموعه «مختار» است. از ابتدای انقلاب تا به حال مجموعه هایی مختلفی داشتیم، معتقدم مهم عناوین این فیلم‌های عاشورایی نیست مهم این است که نسبت به تولیدات سینمایی و تلویزیونی باید تولیدات عاشورایی بیشتر باشد این کم بودن اثر قطعا به ضرر خواهد بود. ما جامعه‌ای داریم که با عاشورا گره خورده است و اگر از این‌ها استفاده نکنیم بازنده میدان خواهیم بود.

وی افزود: مهمترین نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود این است که اگر بخواهیم پیامی را به مخاطب انتقال بدهیم، این پیام باید در یک شکل و قالب زیبا و جذاب هنری باشد، فقط به محتوا فکر نکنیم شکل و قالب هم مهم است، اگر از این شکل و قالب غافل شویم، هر محتوا و پیامی را به مخاطب انتقال بدهیم  مخاطب آن را پس می‌زند و دریافت نمی‌کند.