قوانین کالیفرنیا و اتحادیه اروپا چگونه هوش مصنوعی را تنظیم می‌کنند؟

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از یورونیوز، بیش از ۱۰۰ کارمند فعلی و سابق شرکت‌هایی مثل «اوپن اِی آی»، «دیپ مایند»، «متا» و «آنتروپیک» بیانیه‌ای را در حمایت از لایحه مقررات جدید هوش مصنوعی کالیفرنیا امضا کردند.

پس از آنکه مجلس ایالتی و سنا در ماه گذشته میلادی (آگوست) یک لایحه ایمنی هوش مصنوعی را تصویب کردند، دولت‌ها در سرتاسر جهان در تلاشند تا قانون هوش مصنوعی را تنظیم کنند و کالیفرنیا به آخرین جایی تبدیل شده که سعی در انجام این کار دارد.

در بیانیه حمایت از این لایحه آمده است: ما معتقدیم که قوی‌ترین مدل‌های هوش مصنوعی ممکن است به‌زودی خطرات جدی مانند دسترسی گسترده به سلاح‌های بیولوژیکی و حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی ایجاد کنند.

قانون جدید همچنین حمایت‌های لازم از افشاگران را برای کارمندانی که درباره خطرات مدل‌های هوش مصنوعی صحبت می‌کنند، اضافه خواهد کرد و تدابیر دیگری را هم در بر خواهد داشت.

لایحه کالیفرنیا پس از قانون هوش مصنوعی اروپا که اوایل سال جاری میلادی نهایی شد، تنظیم شده است. در ادامه نحوه مقایسه این دو اقدام و دلایل اینکه چرا مقررات جدید می‌تواند برای شرکت‌های هوش مصنوعی در سراسر جهان پیامد‌هایی داشته باشد، آورده شده است.

قوانین چگونه هوش مصنوعی را تنظیم می‌کنند؟

قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا یک سیستم مبتنی بر ریسک دارد که مدل‌های هوش مصنوعی را به ریسک‌های غیرقابل قبول، زیاد، محدود و حداقل طبقه‌بندی می‌کند.

مقررات سخت‌گیرانه‌تری بر روی سیستم‌های هوش مصنوعی که بیشترین خطرات را به همراه دارند، مانند سیستم‌های مورد استفاده در حوزه بهداشت و درمان و زیرساخت‌های حیاتی اعمال می‌شود. این سیستم‌های با ریسک بالا تحت آزمایش‌های دقیق مدیریت ریسک قرار می‌گیرند و باید با استاندارد‌های سخت‌گیرانه اتحادیه اروپا مطابقت داشته باشند.

قانون‌گذاری کالیفرنیا که به‌طور رسمی «قانون نوآوری ایمن و مطمئن برای مدل‌های هوش مصنوعی مرزی» (لایحه سنا ۱۰۴۷) نامیده می‌شود، هدفش ایجاد پروتکل‌های ایمنی حیاتی برای سیستم‌های هوش مصنوعی در مقیاس بزرگ است - به‌ویژه آنهایی که برای آموزش به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار (۹۰ میلیون یورو) داده نیاز دارند، که هیچ شرکت هوش مصنوعی در حال حاضر چنین کاری انجام نمی‌دهد.

بر اساس این قانون، توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی باید مدل‌های خود را به‌طور کامل آزمایش و اقدامات ایمنی خود را به‌طور عمومی افشا کنند.

بر این اساس، دادستان کل ایالت کالیفرنیا همچنین این اختیار را خواهد داشت که از شرکت‌های هوش مصنوعی به دلیل هرگونه آسیب جدی شکایت کند. این آسیب جدی به عنوان تلفات انبوه یا خسارات مادی که از ۵۰۰ میلیون دلار (۴۵۰ میلیون یورو) فراتر می‌رود، تعریف می‌شود.

قانون کالیفرنیا همچنین این امکان را فراهم می‌کند که در صورت ناامن‌بودن یک مدل هوش مصنوعی، سریعاً خاموش شود و آزمایش‌هایی انجام شود را برای ارزیابی اینکه آیا این مدل می‌تواند باعث ایجاد آسیب جدی شود یا خیر انجام دهند.

«ریستو اوک» سرپرست تحقیقات اتحادیه اروپا در مؤسسه Future of Life می‌گوید: شما می‌توانید بگویید که لایحه کالیفرنیا جدی به نظر می‌رسد، زیرا به‌وضوح آستانه‌ها را تعریف می‌کند، ۵۰۰ میلیون تلفات انبوه را نشان می‌دهد و این نوع آستانه‌های بسیار مشخص را دارد، اما در واقعیت، خطر سیستماتیک قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا گسترده‌تر است، چون چیز‌های بیشتری را ضبط می‌کند، این تلفات دسته‌جمعی را به تصویر می‌کشد، اما تبعیض ساختاری در درون خود و موارد دیگر را نیز در برمی‌گیرد.

او ادامه می‌دهد: به همین دلیل است که برخی افراد می‌گویند که لایحه کالیفرنیا بسیار سبک است.

«ریستو اوک» می‌گوید: قانون‌گذاری کالیفرنیا همچنین از نظر آینده‌نگری نسبت به قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا پیشرفته‌تر است، زیرا به‌طور خاص بر روی مدل‌های هوش مصنوعی تمرکز دارد که به‌عنوان «پوشش‌داده‌شده» تعریف می‌شوند و هنوز وجود ندارند.

به گفته سرپرست تحقیقات اتحادیه اروپا در مؤسسه Future of Life آنها به عنوان مدل‌هایی تعریف می‌شوند که با استفاده از مقدار معینی از توان محاسباتی آموزش داده می‌شوند یا عملکردی مشابه با مدل پایه پیشرفته دارند.

اتحادیه اروپا در عوض طیف گسترده‌ای از سیستم‌های هوش مصنوعی مختلف را پوشش می‌دهد، مانند هوش مصنوعی برای آموزش یا استخدام.

با این حال، برخی دیگر استدلال می‌کنند که لایحه کالیفرنیا از جنبه‌های دیگر فراتر می‌رود، زیرا شفاف‌تر است.

«کای زنر» رئیس دفتر و مشاور سیاست دیجیتالی پارلمان اروپا که روی قانون هوش مصنوعی این اتحادیه کار می‌کرد، گفت: لایحه SB ۱۰۴۷ قوانین بسیار دقیق‌تری را برای مدل‌های پایه، به ویژه در مورد شفافیت معرفی می‌کند.

وی افزود: به نظر می‌رسد که قانون کالیفرنیا به‌روزرسانی خوبی از رویکرد اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ باشد و بیشتر مشاهدات و پیشرفت‌های فنی ماه‌های اخیر را در نظر گرفته است.

واکنش منفی به فناوری؛ نقاط مشترک قوانین

منتقدان قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا و لایحه کالیفرنیا استدلال می‌کنند که قوانین هوش مصنوعی باعث کاهش سرعت نوآوری می‌شود. این فقط شرکت‌های هوش مصنوعی نیستند، بلکه سیاستمداران نیز این را می‌گویند.

«نانسی پلوسی» رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا و نماینده کنونی کالیفرنیا و نیز «لندن برید» شهردار سانفرانسیسکو با این لایحه مخالفت و اعلام کردند که این طرح، بوروکراسی غیرضروری را اضافه می‌کند که می‌تواند نوآوری را مختل کند.

در جریان مذاکرات قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا، از سوی شرکت‌های هوش مصنوعی مخالفت‌هایی وجود داشت، اما نه به اندازه سیاستمداران، به استثنای «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که علیه مقررات تنبیهی هوش مصنوعی استدلال کرد.

«حمزه چودری» کارشناس سیاسی آمریکا در مؤسسه غیرانتفاعی Future of Life که در واشنگتن دی‌سی مستقر است، می‌گوید: در آمریکا شما می‌توانید با داشتن یک علامت تأیید در کنار نامتان و یک میلیون دنبال‌کننده، بگویید که این لایحه منجر به زندانی‌شدن بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها خواهد شد تا بسیاری از مردم به آن واکنش نشان دهند، آن را لایک کنند و دوباره به اشتراک بگذارند.

لابی‌گری هوش مصنوعی

او ادامه می‌دهد: آنچه در مورد مخالفت با لایحه کالیفرنیا جالب است، این است که لابی فناوری توانست این بحث را به گونه‌ای ملی کند که لازم نبود.

«حمزه چودری» تصریح کرد: رئیس سابق مجلس که خود یک سیاست‌مدار بزرگ است، برای اولین بار در سال‌های اخیر درباره یک لایحه ایالتی نظر داد. همچنین کمیته علمی مجلس در واشنگتن دی‌سی نیز درباره یک لایحه ایالتی در کالیفرنیا نظر داد، که فکر می‌کنم برای اولین بار در حداقل ۲۰ سال اخیر است.

او افزود: این موضوع به این سوال تبدیل می‌شود که این لایحه یکی از بدترین لایحه‌هایی است که تا به حال دیده شده است.

پیامد‌های جهانی

لایحه کالیفرنیا درباره این ایالت که محل استقرار ۳۵ شرکت از ۵۰ شرکت برتر هوش مصنوعی جهان مانند «اوپن اِی آی» است، اعمال می‌شود. اما این قانون همچنین برای شرکت‌های هوش مصنوعی که در این ایالت فعالیت می‌کنند، نه تنها شرکت‌های مستقر در کالیفرنیا نیز اعمال خواهد شد.

با توجه به وجود مقررات هوش مصنوعی در اروپا و چین، داشتن مجموعه‌ای دیگر از قوانین در واقع کار را برای کسب‌وکار‌ها آسان‌تر می‌کند.

اگر لایحه کالیفرنیا تصویب شود یا مقرراتی داشته باشد، اتحادیه اروپا مقرراتی داشته باشد، چین مقررات هوش مصنوعی داشته باشد، و برخی دیگر از مراکز اصلی نوآوری در جهان مقرراتی داشته باشند، آنگاه انجام تجارت بین المللی برای همه آسان‌تر است، به خصوص اگر آن‌ها Uuk گفت: مقررات تا حدودی همسو هستند.

«ریستو اوک» سرپرست تحقیقات اتحادیه اروپا در مؤسسه Future of Life گفت: اگر لایحه کالیفرنیا تصویب شود و اتحادیه اروپا دارای مقرراتی باشد، چین مقررات هوش مصنوعی داشته باشد و یک مرکز نوآوری بزرگ دیگر در جهان نیز دارای مقرراتی باشد، در این صورت انجام کسب‌وکار بین‌المللی برای همه بسیار آسان‌تر خواهد بود، به‌ویژه اگر این مقررات تا حدی همسو باشند.

وی در ادامه افزود: لایحه کالیفرنیا یک پیروزی بزرگ خواهد بود و همچنین به همسویی رویکرد‌های نظارتی در سراسر جهان کمک خواهد کرد.

در کالیفرنیا و همچنین در بروکسل، قوانین در چنین زمینه پویا و جدیدی در ابتدا همیشه ناقص خواهند بود. این قوانین نیاز به تنظیم و مشخص‌سازی منظم دارند و اتحادیه اروپا این کار را با کد‌ها و استاندارد‌ها انجام خواهد داد.