تولید بخاری کم‌مصرف برای بخاری‌ساز‌ها صرفه اقتصادی ندارد

مصطفی سعیدی کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، گفت: سازوکار صدور گواهی صرفه‌جویی گاز در بورس انرژی به این صورت است که شرکت ملی گاز به سرمایه گذاران در حوزه بهینه‌سازی تضمین می‌دهد که گاز آن‌ها را در دوره اوج مصرف زمستانی قطع نمی‌کند.

وی افزود: به طور مثال شرکت‌های پتروشیمی که از قطعی‌های گاز در طول دوره سرد ناراضی هستند، می‌توانند با اجرای طرح تعویض رایگان بخاری‌های فرسوده با بخاری‌های دارای بهره‌وری بالا، گواهی صرفه‌جویی گاز دریافت کنند که در بورس انرژی قابل معامله است.

سعیدی با بیان این که یک بخاری با بهره‌وری بالا می‌تواند نسبت به یک بخاری با بهره‌وری پایین، حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سال صرفه‌جویی در مصرف گاز را رقم بزند، گفت: اگر سرمایه‌گذاری این طرح را اجرا کند، می‌تواند از شرکت گاز گواهی بگیرد که این گاز صرفه‌جویی شده، متعلق به خود آن سرمایه‌گذار باشد.

وی ادامه داد: بخاری‌های دارای بهره‌وری بالا، در بازار بین ۱۳ تا ۲۰ میلیون تومان قیمت دارند. با محاسیه ساده می‌توان متوجه شد که سرمایه یک سرمایه‌گذار با اجرای این طرح، با در نظر گرفتن نرخ گاز پتروشیمی‌ها که به مرور افزایش می‌یابد، در مدت چند سال بر می‌گردد. البته برای شرکت‌های پتروشیمی یا فولادی، متوقف نشدن تولید به علت قطعی گاز، خیلی مهم‌تر از بازگشت این سرمایه است.

این کارشناس انرژی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا شرکت‌های بخاری ساز موجود به سمت افزایش بهره‌وری حرکت نمی‌کنند، گفت: جلسات کارشناسی برگزار شده با برخی از این شرکت‌ها نشان می‌دهد که سهامداران آن‌ها، سرمایه لازم برای طرح‌های افزایش بهره‌وری محصولات تولیدی خود را دارند، اما نگران بازار و فروش این محصولات هستند؛ زیرا، بخاری‌های نسل جدید قیمت بالاتری دارند و خریدار آن‌ها در بازار کم است.

وی با بیان این که تعرفه گاز تخصیصی برای مصارف گرمایشی نسبت به قیمت‌های تمام شده تولید گاز بسیار کمتر است، تأکید کرد: مردم برای چند ماه کوتاه سرد سال، حاضر به خرید بخاری گران‌قیمت نیستند؛ زیرا صرفه اقتصادی ندارد و ترجیح می‌دهند که هزینه گازی که در بخاری‌های دارای بهره‌وری پایین هدر می‌رود را بپردازند. 

سعیدی اظهار کرد: مالکان شرکت‌های بخاری‌ساز از دولت تضمین خرید بخاری‌ها را می‌خواهند. اعضای اتاق بازرگانی هم برای واردات بخاری‌های کم‌مصرف و تعویض آن‌ها با بخاری‌های پرمصرف موجود در منازل مردم، اعلام آمادگی کرده اند، اما مسئله این است که مردم این بخاری‌ها را نمی‌خرند.

وی بیان کرد: ظرفیت تعویض حداقل ۲۰ میلیون بخاری در کشور وجود دارد؛ این که می‌گوییم حداقل، به این علت است که برخی از خانواده‌ها از چند بخاری استفاده می‌کنند. تعویض این تعداد بخاری باعث صرفه‌‎جویی نزدیک به ۳۰ میلیون مترمکعبی گاز در فصل سرد سال با فرض تغییر نکردن فرهنگ مصرفی مشترکان می‌شود.

سعیدی با بیان این که تعویض این بخاری‌ها معادل گاز تولیدی در دو فاز میدان گازی پارس جنوبی است، گفت: هزینه بهینه‌سازی‌ کردن مصرف گاز با طرح‌هایی مانند تعویض بخاری‌ها، بسیار کم‌تر از هزینه سرمایه‌گذاری کردن برای افزایش تولید گاز در میادین است.

وی با اشاره به تورم دو رقمی که چند سالی است در کشور وجود دارد، ادامه داد: در این شرایط اقتصادی نمی‌توان با تغییر دادن قیمت گاز فشار بیشتری را به خانواده‌ها وارد کرد؛ هر چند که واقعی شدن قیمت‌ها به نفع اقتصاد کلان کشور است، اما نمی‌توان جامعه را نادیده گرفت.

سعیدی همچنین گفت: یک روش برای حل این مسئله این است که بازتوزیع یارانه گاز را داشته باشیم؛ یعنی، برای هر خانواده یک سهمیه مشخص کنیم که اگر بیشتر از آن مصرف کردند، باید قیمت گاز را با نرخ واقعی بپردازند و اگر کمتر مصرف کردند نیز، دولت باید این گاز صرفه‌جویی شده نسبت به سهمیه را با نرخ واقعی از خانواده‌ها بخرد. این سازوکار بازتوزیع مردم را ترغیب می‌کند که از بخاری‌های دارای بهره‌وری بالا استفاده کنند.