توصیه‌های ایمنی و بهداشتی در خانه تکانی شب عید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، دکتر پژمان بختیاری نیا گفت: برپایی آیین زیبا و دیرینه نوروز در میان خانواده‌های ایرانی آدابی دارد که از آن جمله می‌توان به مراسم خانه تکانی در روز‌های پایانی سال اشاره کرد، مراسمی که باید در انجام آن به رعایت نکات ایمنی توجه بسیار داشت.

وی افزود: در کنار توجه به نظافت و آراستگی منزل در آستانه سال نو، اگر خانه‌تکانی با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی همراه نباشد، ممکن است مشکلات زیادی مانند کتف‌درد، گردن‌درد، کمردرد، مسمومیت، سوزش و خارش پوست دست را در پی داشته باشد.  

دکتر بختیاری نیا می‌گوید: خانه تکانی و انجام کار‌های منزل، مشارکت همه اعضای خانواده را می‌طلبد تا هم مادر خانواده خسته و آزرده نشود و هم با انجام کار‌ها به طور گروهی، شادمانی و صمیمیت بیشتری در بین افراد ایجاد شود. همچنین لازم نیست نظافت خانه را به کاری سخت و طاقت فرسا تبدیل کنیم؛ چون اگر خانه تکانی شب عید را بر خلاف نام آن از چند هفته قبل از عید شروع کنیم، می‌توانیم به راحتی کار‌ها را سر و سامان دهیم. درنهایت با رعایت برخی نکات ساده می‌توان یک خانه تکانی ایمن وعاری از تبعات جسمانی را انجام داد.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: مهمترین حوادثی که ممکن است هنگام خانه تکانی رخ دهند عبارتند از: ۱_کمردرد و ناراحتی‌های عضلانی و اسکلتی ۲- مسمومیت با مواد شیمیایی و مشکلات تنفسی ۳_سقوط از نردبان و چهارپایه 

کمردرد بزرگ‌ترین آسیب خانه تکانی

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز می‌گوید: کمردرد بیشترین مشکلی است که زنان خانه دار به هنگام خانه تکانی با آن مواجه می‌شوند. جابه جا و بلند کردن اجسام سنگین بدون رعایت اصول صحیح، مهم‌ترین عامل ایجادکننده کمردرد است. برای پیشگیری از ابتلا به کمردرد بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روی زمین یا جابه جا کردن آن ها، پشت خود را صاف نگاه داریم، زانو‌ها را خم و برای تحمل وزن جسم به عضلات پای خود تکیه کنیم. این کار باعث می‌شود فشار ناشی از بار سنگین به جای کمر به مفصل ران منتقل شود و از گرفتگی عضلات و درد‌های ناگهانی به ویژه در عضلات کمر جلوگیری شود. چنان چه جسم سنگینی را از زمین بلند کرده‌اید، برای چرخش به جهتی خاص به هیچ وجه نباید بالاتنه را از محل کمر به آن سمت بچرخانید، بلکه باید تمام بدن را از محل پا‌ها به آن سمت برگردانید.

وی تاکید کرد: اشیای سنگین را نباید به سرعت و با یک حرکت سریع و ناگهانی از روی زمین برداشت. هرگز نباید در حالی که جسمی را توسط یک دست بلند کرده‌اید، برای برداشتن جسم دیگری تلاش کنید. اگر تمایل دارید هر ۲جسم را با هم حمل کنید، ابتدا باید باری را که در دست دارید، روی زمین بگذارید و سپس هر ۲ جسم را به طور هم زمان و با هم بلند کنید.

درد مچ دست شایع‌ترین مشکل فیزیکی زنان خانه دار 

دکتر پژمان بختیاری نیا گفت: درد مچ دست به عنوان شایع‌ترین مشکل فیزیکی زنان خانه دار محسوب می‌شود مهم‌ترین علت آن شست و شوی زیاد است و در روز‌های آخر سال که می‌خواهند بیشترین کار را، در کمترین زمان ممکن انجام دهند، این مشکل بیشتر رخ می‌دهد. علائم گزگز کردن یا بی حس شدن انگشتان دست در نیمه‌های شب بروز می‌کند و در صورت بروز آنها باید به پزشک مراجعه کرد و از درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی بهره گرفت.

وی افزود: برای پیشگیری از بروز این مشکل باید سعی کرد ضمن اختصاص روز‌های بیشتر به خانه تکانی، تقسیم بندی نظافت خانه برای روز‌های متعدد و کاهش فعالیت‌های شدید بدنی، زمانی هم به استراحت و نرمش دست‌ها اختصاص داده شود.

مشکلات تنفسی 

دکتر بختیاری نیا درخصوص مسمومیت‌های ناشی از مواد شوینده عنوان کرد: یکی از اتفاقات سنت خانه تکانی در ایام پایانی سال که گاهی اوقات با حوادث ناگوار همراه می‌شود، مسمومیت‌های ناشی از استفاده همزمان شوینده‌های اسیدی در محیط‌های دربسته است؛ از جمله استفاده ازجوهرنمک و سفید کننده‌ها در نظافت حمام و سرویس‌های بهداشتی. این کار منجر به آزاد شدن گاز‌هایی مثل اسیدکلرامین در فضا می‌شود که استنشاق آن بافت تنفسی مانند ریه‌ها و حنجره و... را تحریک می‌کند. استنشاق این گاز‌ها می‌تواند باعث التهابات ریوی شود که در افراد دارای سابقه آسم و تنگی می‌تواند شدید خطرناک باشد. مهترین عامل بروز آسیب‌های تنفسی، بکارگیری موادشوینده و جرم گیر‌ها در غلظت بالا و نیز استفاده از آب داغ درحین شستشو می‌باشدکه تبخیر این مواد را افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: استفاده مداوم از مواد شوینده و پاک کننده از جمله جرم گیر‌ها و سفید کننده ها، سوزش دائم چشم، آلرژی و حتی احتمال بروز برخی سرطان‌ها را در زنان خانه دار افزایش می‌دهد. استفاده از ماسک به هنگام مصرف شوینده‌های شیمیایی، وجود هواکش، باز گذاشتن پنجره‌ها ونیز خارج شدن از محل (حمام یا سرویس بهداشتی) بعداز ریختن موادشوینده به مدت ۱۰-۲۰ دقیقه و مراجعه مجدد جهت شستشو می‌تواند تا حد زیادی از بروز این عوارض  جلوگیری کند.  

دکتر بختیاری نیا اضافه کرد: بیشتر مواد شوینده باعث تحریکات پوستی می‌شوند و باید از دستکش استفاده کرد. افرادی که پوست حساس دارند، باید ابتدا یک دستکش نخی و سپس روی آن یک دستکش لاستیکی به دست کنند. همچنین باید توجه داشت هنگام خرید مواد پاک کننده مثل جوهر نمک و سفید کننده و... به منظور تنظیف سرویس‌های بهداشتی و سایر وسایل، حتماٌ برگه اطلاعات شیمیایی (برچسب مواد شیمیایی) را داشته باشد و از مواد شیمیایی فاقد مجوز و ارزان قیمت فله‌ای استفاده نشود.

عوامل حساسیت‌زا در منازل 

وی گفت: وجود حشره‌های ریز میکروسکوپی به نام هیره یا مایت که در گرد و غبار داخل فرش، مبلمان، پرده‌ها، قفسه‌های کتاب و انبار‌های خانگی پیدا می‌شود، عامل عمده حساسیت‌زا بودن گرد و غبار خانگی به‌شمار می‌رود. ذرات مربوط به این حشره در هوا معلق شده وارد چشم، دهان، بینی و راه تنفسی شده و منجر به بروز عطسه، آب ریزش بینی، سرفه یا گاهی تنگی نفس و حمله آسم در فرد حساس به هیره می‌شود. ازدیگر ذرات موجود درگرد و غبار منازل، ذرات مربوط به پوسته حشرات خانگی مانند انواع سوسک‌ها، پشه و مگس بوده که آنها نیز در بروز علائم آلرژیک نقش به‌سزایی دارند.

سقوط از نردبان و چهارپایه

رئیس مرکز بهداشت خوزستان افزود: برای نظافت پنجره‌ها و سقف‌ها باید از نردبان‌های استاندارد و ۲طرفه و چهارپایه‌هایی که سطح اتکای مطمئنی دارد استفاده کرد و از بالا رفتن روی نرده یا قرنیز خودداری کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان حوادث و سقوط از ارتفاع در ایام خانه تکانی افزایش می‌یابد. در هنگام استفاده از نردبان و چهارپایه ابتدا از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.  چنانچه دچار ضعف و سرگیجه هستید از نردبان و یا چهارپایه استفاده نکنید.  از نردبان‌های ایمن دو طرفه که توسط زنجیر یا طناب به هم وصل شده‌اند استفاده کنید، چنانچه از نردبان یک طرفه استفاده می‌کنید، شیب مطمئن به نردبان بدهید و انتهای نردبان را با کفشک‌های لاستیکی ثابت کنید. (برای شیب مطمئن، فاصله پایه نردبان از پای دیوار باید حدود یک چهارم طول نردبان باشد). از قرار دادن شی به منظور افزودن ارتفاع نردبان یا قرار دادن آن روی چهارپایه خودداری کنید. هنگام بالا رفتن از نردبان از هر دو دست استفاده کنید. استفاده از یک دست و همراه داشتن وسیله‌ای دیگر مانند سطل یا ... خطر ناک است و احتمال سقوط زیاد می‌شود. استفاده از نردبان و چهارپایه برای انجام کار طولانی در ارتفاع، مناسب نیست و باید از سکوی کار استفاده شود.