درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از ایسنا، عفونت مزمن با باکتری هلیکوباکتر پیلوری قوی‌ترین عامل خطر شناخته‌شده برای سرطان معده است. نکته مهم آن است که این عامل خطری قابل پیشگیری است و می‌توان آن را با استفاده از ترکیب آنتی‌بیوتیک‌ها و بازدارنده‌های پمپ پروتون (PPIs) درمان کرد که دارو‌هایی هستند که مقدار اسید تولیدشده در معده را کاهش می‌دهند.

با وجود قابل پیشگیری بودن این عامل، شاهد افزایش نگران‌کننده‌ی موارد سرطان معده در افراد زیر ۵۰ سال هستیم. اکنون، پژوهشی که توسط «آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان» (IARC) — نهاد تخصصی سرطان وابسته به سازمان جهانی بهداشت (WHO) رهبری شده، بروز سرطان معده از جمله موارد منتسب به عفونت هلیکوباکتر پیلوری را در میان افرادی که بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ متولد شده‌اند، پیش‌بینی کرده است.

پژوهشگران ابتدا از مدل‌سازی در مقیاس بزرگ برای برآورد بار آینده‌ی سرطان معده استفاده کردند؛ در شرایطی که هیچ تغییری در راهبرد‌های کنونی پیشگیری یا درمان رخ ندهد. سپس برآورد کردند که چه تعداد از این موارد با هلیکوباکتر پیلوری مرتبط است. نرخ‌های بروز بیماری به تفکیک کشور و سن از پایگاه داده‌ی آماری جهانی سرطان GLOBOCAN ۲۰۲۲ استخراج شد و پیش‌بینی‌های مربوط به مرگ‌ومیر نیز از سازمان ملل گرفته شد.

مدل شبیه‌سازی‌شده تخمین زد که چه تعداد افراد در طول عمر خود به سرطان مبتلا خواهند شد، بر پایه‌ی اینکه سرطان در چه سنی چقدر شایع است، احتمال اینکه افراد قبل از ابتلا به سرطان فوت کنند چقدر است، و روند‌های جمعیتی نظیر رشد جمعیت و سالمندی نیز تاثیر دارد.

اگر روند‌های درمانی فعلی بدون تغییر ادامه یابند، بر اساس این شبیه‌سازی‌ها، انتظار می‌رود در طول عمر تمامی مردان و زنان متولد شده بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷، در سراسر جهان ۱۵.۶ میلیون مورد جدید سرطان معده رخ دهد. از این تعداد، ۷۶ درصد یا سه‌چهارم منتسب به عفونت با هلیکوباکتر پیلوری هستند و بنابراین به‌طور بالقوه قابل پیشگیری‌اند. پیش‌بینی می‌شود آسیا بیشترین بار بیماری را داشته باشد، با ۱۰.۶ میلیون مورد، و پس از آن آمریکا (دو میلیون) و آفریقا (۱.۷ میلیون مورد) قرار دارند.

یک برنامه‌ی غربالگری و درمان هلیکوباکتر پیلوری که ۱۰۰ درصد مؤثر باشد می‌تواند موارد ابتلا را تا ۷۵ درصد کاهش دهد. حتی برنامه‌هایی که ۸۰ تا ۹۰ درصد اثربخش باشند، همچنان می‌توانند از بین ۶۰ تا ۶۸ درصد از موارد ابتلا به سرطان معده پیشگیری کنند.

پژوهشگران می‌گویند این راهبرد‌ها حتی در محیط‌های کم‌درآمد نیز مقرون‌به‌صرفه هستند و با کمپین‌های واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا هپاتیت B قابل مقایسه‌اند.

پژوهشگران اظهار داشتند: تغییر تمرکز به سوی بررسی مسیر زندگی جوانان امروزی و چشم‌انداز آنها برای ابتلا به سرطان معده با مداخلات یا بدون آن بر نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه‌ی پیشگیری از سرطان معده تاکید می‌کند، از جمله اجرای راهبرد‌های مبتنی بر جمعیت برای غربالگری و درمان هلیکوباکتر پیلوری.

این مطالعه دارای محدودیت‌هایی نیز بود. بسیاری از کشور‌های کم‌درآمد، به‌ویژه در آفریقا، فاقد نظام‌های ثبت قابل‌اعتماد سرطان هستند که ممکن است منجر به برآورد کمتر از واقع شود. همچنین برخی داده‌ها درباره‌ی محل دقیق سرطان معده قسمت بالایی در برابر پایینی ناقص یا غیر دقیق بودند.

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، مدل شبیه‌سازی فرض را بر این گذاشت که نرخ‌های بروز سرطان و رویه‌های غربالگری در طول زمان بدون تغییر باقی می‌مانند و همچنین فرض کرد که شیوع هلیکوباکتر پیلوری ثابت است.

یافته‌ها حاکی از آن است که اکثریت موارد آینده‌ی سرطان معده با اقدامات بهتر در حوزه سلامت عمومی قابل پیشگیری هستند. ریشه‌کن کردن هلیکوباکتر پیلوری راهبردی اثبات‌شده و مقرون‌به‌صرفه است که باید در اولویت قرار گیرد.

به گفته پژوهشگران، برنامه‌ها می‌توانند متناسب با کشور‌ها با درآمد‌های بالا، متوسط یا پایین تنظیم شوند. برای مثال، غربالگری مبتنی بر آندوسکوپی و درمان تحت پوشش بیمه برای کشور‌هایی با درآمد بالا و غربالگری در سطح جمعیت و درمان زودهنگام برای کشور‌های کم‌درآمد از جمله این اقدامات هستند. پژوهشگران همچنین بر اهمیت سرمایه‌گذاری برای توسعه‌ی واکسن هلیکوباکتر پیلوری تاکید می‌کنند.

این مطالعه پیام روشنی دارد. سرطان معده تهدیدی مهم برای سلامت جهانی است، به‌ویژه برای نسل جوان امروز. اما با مداخلات هدفمند و مبتنی بر شواهد، مانند غربالگری و درمان هلیکوباکتر پیلوری، میلیون‌ها زندگی می‌توانند نجات یابد.