رونمایی از روزنامه تاریخی بهار در کتابخانه آستان قدس رضوی

 

 

رئیس اداره مطبوعات آستان قدس رضوی امروز در آیین رونمایی روزنامه بهار در کتابخانه آستان قدس رضوی گفت: بهار یکی از روزنامه‌ های مهم مشهد به شمار می‌ آید که انتشار آن از دوران مشروطه آغاز شد. البته دوران نشر این روزنامه را به دو دوره قاجار و دوره پهلوی می‌ توان تقسیم کرد.

 

ابراهیم حافظی با تاکید بر تفاوت محتوای روزنامه بهار در ۲ دوره تاریخی ایران افزود: محتوای این روزنامه در سال‌ های نخست به‌ طور کامل ضد استعماری بود. البته در انتشار آن از محتواهای ادبی همچون اشعار طنز شیخ احمد بهار و زبان محلی مشهدی نیز استفاده شد.

 

وی ادامه داد: علاوه بر محتواهای سیاسی و ادبی، در این روزنامه به اخبار داخلی و خارجی، آداب و رسوم کشورهای مختلف، مباحث تاریخی و فلسفی و قیمت روز اجناس نیز پرداخته شد، چنانکه از این روزنامه می‌ توان به‌ عنوان یکی از منابع مهم اطلاعاتی در تحلیل وضعیت اقتصادی دوره قاجار مشهد، استفاده کرد.

 

رئیس اداره مطبوعات آستان قدس رضوی همچنین بیان کرد: محتوای روزنامه بهار در سال‌ های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴، بیشتر در حد یک روزنامه محلی است. البته از این ویژگی روزنامه نیز می‌ توان در حوزه تاریخ‌ نگاری محلی دوره پهلوی اول استفاده کرد.

 

یکی از تاریخ‌ پژوهان مشهد نیز گفت: شیخ احمد بهار فرزند مشروطه است؛ چراکه از حدود ۱۸ سالگی وارد فضای مشروطه‌ خواهی شد و در نیم قرن از عمر ۶۸ ساله خود، به عناصر اساسی که مشروطه‌ خواهان دنبال می‌ کردند از جمله استعمارستیزی و استبدادستیزی پایبند بود.

 

جواد نوائیان رودسری افزود: شیخ احمد بهار در سال ۱۲۹۲، چاپخانه خراسان را تأسیس کرد که مبدأ تحرکات بعدی او شد.

 

وی ادامه داد: بهار در سال ۱۲۹۶ و در بحبوحه قحطی بزرگ در ایران و دوران بحرانی کشور هم‌ زمان با جنگ جهانی اول، روزنامه بهار را تاسیس کرد و این روزنامه در سال‌ های ۱۲۹۶ تا ۱۳۲۲ منتشر شد.

 

این تاریخ‌ پژوه مشهد با اشاره به ایام توقیف روزنامه بهار و همچنین تبعید شیخ احمد بهار به عثمانی آن روز، بازگشت او پس از یک سال به ایران و انتشار سالنامه‌ های خراسان بیان کرد: این مشروطه‌ خواه پس از واقعه تاریخی قیام مسجد گوهرشاد در سال ۱۳۱۴، بازداشت شد و پس از سپری کردن ۲۰ ماه زندان در تهران، به وساطت دوستان ادبی اش آزاد شد.

 

نوائیان با اشاره به سایر فعالیت‌ ها و سمت‌های شیخ احمد بهار و همچنین واگذاری چاپخانه خراسان به‌ دلیل مشکلات مالی، اظهار کرد: این مشروطه‌ خواه با تجربه که در فضای سیاسی ایران رشد پیدا کرد، به‌ صورت جدی به دنبال اجرا و تثبیت کردن شعارهای مشروطه‌ خواهی بود، اما در این مسیر با موانع محکم بسیاری رو به‌ رو شد.

 

سازمان کتابخانه‌ ها، موزه‌ ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با ۵۸ کتابخانه در مشهد و شهرستان‌ ها، دارا بودن چندین هزار اثر موزه‌ ای، ۲ میلیون نشریه ادواری، ۱۰۶ هزار نسخه خطی، ۶۵ هزار کتاب چاپ سنگی و همچنین ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار برگ سند تاریخی از بزرگترین و جامع‌ ترین کتابخانه‌ های جهان اسلام است.