بیش از ۸۰ درصد بازار فناوری نانوی ایران در اختیار ۱۰۰ شرکت برتر دانش بنیان

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، آمار‌های ۱۴۰۲ نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد بازار فناوری نانوی ایران در اختیار ۱۰۰ شرکت برتر قرار داشته و صنایع عمران و ساختمان، خودرو و حمل‌ونقل و مواد شیمیایی بیشترین سهم را از فروش داخلی و صادرات به خود اختصاص داده‌اند و محصولاتی، چون شیرآلات بهداشتی، کاتالیست‌های صنعتی، پلی‌اتیلن گرید مشکی و دوده صنعتی نیز در صدر پرفروش‌ترین محصولات نانویی کشور قرار گرفته‌اند.

بازار محصولات، تجهیزات و خدمات مبتنی بر فناوری نانو در ایران طی سال ۱۴۰۲ با حضور صد‌ها شرکت فعال، چشم‌اندازی گسترده از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های این حوزه را به نمایش گذاشت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده این بازار در اختیار تعداد محدودی از شرکت‌های پیشرو قرار دارد و صنایع عمران و ساختمان، خودرو و حمل‌ونقل، مواد شیمیایی و نفت و پتروشیمی سهم قابل‌توجهی از فروش داخلی و صادرات را به خود اختصاص داده‌اند.

داده‌های موجود بیانگر آن است که محصولات شاخصی همچون شیرآلات بهداشتی، کاشی‌های ساختمانی، شیشه‌های رفلکس، کاتالیست‌های خودرو و نفت و گاز، پلی‌اتیلن گرید مشکی و دوده صنعتی در صدر فهرست پرفروش‌ترین محصولات نانویی کشور قرار گرفته‌اند. این گزارش به تحلیل دقیق وضعیت بازار، سهم صنایع مختلف، فناوری‌های مورد استفاده و محصولات برتر این حوزه در سال گذشته می‌پردازد.

۱۰۰ شرکت در صدر پرفروش‌های ۱۴۰۲

در پایان سال ۱۴۰۲ در مجموع ۴۳۸ شرکت با احتساب حوزه‌های تخمینی در زمینه تولید محصولات، تجهیزات و خدمات حوزه فناوری نانو فعال بودند و بیش از ۸۰ درصد از کل حجم بازار نانوفناوری ایران در ســال ۱۴۰۲ در اختیار ۱۰۰ شــرکت اول قرار داشــت.

حدود یک‌سوم از شرکت‌های نانو در سال ۱۴۰۲ حجم فروش کمتر از ۱۰ میلیارد تومان داشته‌اند. 

تعداد شرکت‌های فناوری نانوی ایران به تفکیک حجم فروش در سال ۱۴۰۲

صنایع «عمران» و «ساختمان» کمی بیش از یک سوم از کل بازار محصولات فناوری نانوی ایران در سال ۱۴۰۲ را در برگرفته که معادل با رقمی در حــدود ۲۱۴ هزار میلیارد ریال می‌شود و نزدیک به ۸۰ درصد این رقم مربوط به محصولات شیرآلات بهداشتی، کاشی ساختمانی و شیشه‌های رفلکس است.

صنعت خودرو و حمل‌ونقل در جایگاه بعدی قرار دارند و حدود ۹۱ هزار میلیارد ریال حجم فروش محصولات نانوی این حوزه است که یک‌سوم آن را کاتالیست‌های خودرو تشکیل می‌دهند و پس از آن رفلکتور چراغ خودرو پر فروش‌ترین محصول این صنعت اســت.

همچنین بیش از ۸۰ درصد از سهم ۱۱ درصدی صنعت مواد شیمیایی را نیز پلی‌اتیلن گرید مشکی حاوی نانومواد تشکیل می‌دهد. در بخش نفت و پتروشیمی هم نانوکاتالیست‌ها مهم‌ترین و پرفروش‌ترین محصول موجود هستند. 

آمار بازار محصولات فناوری نانوی ایران به تفکیک حوزه‌های صنعتی در سال ۱۴۰۲

بررسی بازار محصولات فناوری نانو نشان می‌دهد که ۴۱ درصد این بازار به نانو پوشش‌ها اختصاص یافته و بعد از آن نانو کاتالیست‌ها با سهم ۳۹ درصدی ایستاده‌اند. اکسیداسیون حرارتی با سهم ۱۰ درصدی و پرداخت و عملیات سطحی با سهم ۴ درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. 

بازار محصولات نانو ساخت ایران به تفکیک فناوری مورد استفاده در سال ۱۴۰۲

در نمودار زیر نانوکلوئید شامل انواع محلول و اسپری حاوی نانوذرات در فرم کلوئیدی از قبیل شوینده‌های نانو، محلول و اسپری ضدعفونی‌کننده یا آب‌گریزکننده ســطوح، پوشـش‌های شفاف پایه آب و ... هســتند. منظور از کیت تشخیص نیز فناوری‌های مورد استفاده برای تولید تســت‌های تشخیص سریع انواع هورمون‌ها، مواد مخدر و نمونه‌های خونی و ادراری هستند.

در حوزه ساختمان و عمران به‌دلیل وجود شرکت‌های بیشتر، حجم فروش و صادرات و همچنین رقابت بیشتر از سایر حوزه‌ها است. بیشترین تعداد شرکت‌ها پس از عمران در حوزه خدمات فعال هســتند، ولی حجم بازار این حوزه قابل‌توجه نیســت. نانومواد و مواد شیمیایی هم در فروش داخلی و هم در صادرات ســهم بزرگی دارند که بخش بزرگی از آن به خاطر دوده صنعتی و محصولات جانبی آن از قبیل پلی‌اتیلن گرید مشکی است.

صنایع اپتیک و الکترونیک هم سهم نسبتا بالایی از بازار محصولات نانوی ایران را دارند، ولی فقط ۵ شرکت در این حوزه فعال هستند. در صنعت خودرو و حمل‌ونقل با وجود حجم فروش بالا، میزان صادرات اندک است. در نفت و پتروشیمی نیز در سال ۱۴۰۲ میزان صادرات قابل‌توجه بوده و بیشتر این صادرات مربوط به نانوکاتالیست‌ها است.

حجم فروش، صادرات و تعداد شرکت‌های مختلف صنعتی ایران در حوزه فناوری نانو (اعداد داخل پرانتز نشـان‌دهنده تعداد شرکت‌های تولیدی است.

در صدر لیست محصولات پرفروش نانو با سهم فروش بیش از یک درصد از بازار شیرآلات بهداشتی، دوده صنعتی (کربن بلک) و پلی اتیلن مشکی حاوی نانو مواد قرار گرفته است. پس از آن نانو کاتالیست نفت و گاز، محصولات اپتوالکترونیک، رفلکتو چراغ خودرو، ظروف آنتی باکتریال آشپزخانه، کاشی پرسلان نانوپولیش، مصنوعات فلزی با پوشش نانو و قطعات پلیمری خودرو قرار دارند.

نانو کاتالیست خودرو، نانو مستربچ و کامپاند پلیمری، نانو کاتالیست فولاد، شیشه رفلکس و آینه، رنگ پودری الکتروستاتیک، کاشی تزئینی ساختمان، نخ و پارچه و شیرینگ بسته‌بندی در رده‌های بعدی پرفروش‌های نانویی قرار دارند.