کشفی که می‌تواند مسیر درمان بیماری‌های صعب‌العلاج را تغییر دهد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، پژوهشگران دانشگاه آرهوس دانمارک موفق به شناسایی یک «کلید» مهم در فرآیند خودخواری سلولی (Autophagy) شدند؛ مکانیزمی حیاتی که به سلول‌ها کمک می‌کند مواد زائد و آسیب‌دیده را تجزیه و بازیافت کنند. این کشف می‌تواند راه را برای پیشگیری و درمان بیماری‌هایی مانند زوال عقل، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و سرطان هموار کند.

در بدن انسان، هر سلول قادر است مواد زائد را در یک کیسه دوغشایی جمع‌آوری کرده و به لیزوزوم‌ها – «کوره‌های زباله‌سوز» سلولی – بفرستد. اگر این روند متوقف شود، مواد مضر در سلول انباشته شده، به آسیب یا مرگ سلول منجر می‌شود.

تیم تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور فولویو رجیوری از دانشگاه آرهوس کشف کرده‌اند که سلول‌ها چگونه این روند را بسته به نیاز، فعال یا کند می‌کنند. آن‌ها موفق شدند مولکول Ypt1/RAB1 را شناسایی کنند که مانند یک «کلید روشن و خاموش» عمل کرده و فرمان بزرگ‌شدن کیسه دفع زباله را صادر می‌کند. این فرآیند با انتقال لیپیدها از کارخانه اصلی تولید چربی در سلول انجام می‌شود و Ypt1 نقش هماهنگ‌کننده تأمین مواد و فعال‌سازی ماشین‌آلات رشد کیسه را بر عهده دارد.

رجیوری توضیح می‌دهد: «درک نحوه شروع و توقف سیستم پاکسازی سلولی می‌تواند منجر به روش‌های درمانی شود که در آن، این فرآیند را برای مقابله با بیماری‌هایی که مواد مضر در آن‌ها انباشته می‌شود، فعال کنیم؛ یا برعکس، در سرطان که سلول‌های بدخیم برای بقا به این مکانیزم وابسته‌اند، آن را متوقف سازیم.»

به گفته محققان، این یافته نه‌تنها درک دانشمندان از مکانیزم خودخواری را عمیق‌تر می‌کند، بلکه مسیری تازه برای تحقیقات سلولی، توسعه دارو و مقابله با بیماری‌های عصبی، سرطان و عفونت‌ها ایجاد می‌کند.