طراحی نخستین شبکه توزیع کلید کوانتومی در تهران، دستاورد جدید دانشمندان شریف

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، پژوهشگران مرکز کوانتوم دانشگاه صنعتی شریف با حمایت ستاد اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال، اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی موفق به طراحی نخستین شبکه توزیع کلید کوانتومی (QKD) ویژه کلان‌شهر تهران شده‌اند.

این پروژه پیشرفته، گامی مهم در مسیر تحقق امنیت ارتباطات کوانتومی در کشور محسوب می‌شود. فناوری توزیع کلید کوانتومی که بر پایه اصول مکانیک کوانتومی کار می‌کند، امکان تبادل امن کلید‌های رمزنگاری را با استفاده از ذرات نور (فوتون‌ها) فراهم می‌سازد و هرگونه تلاش برای شنود یا دستکاری در انتقال اطلاعات را شناسایی می‌کند.

جواد صالحی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و مجری طرح، این پروژه را نقطه شروعی برای گسترش فناوری کوانتومی در کشور دانست و گفت: شبکه طراحی شده مجهز به تجهیزات پیشرفته گیرنده و فرستنده کوانتومی و سوئیچ نوری است. در این پروژه از باند O در فیبر نوری برای ارتباطات کوانتومی استفاده شده که امکان هم‌زیستی امن با ارتباطات کلاسیک را فراهم می‌کند. طراحی شبکه به گونه‌ای است که از زیرساخت‌های فیبر نوری موجود در تهران استفاده می‌کند و نیاز به ایجاد بستر فیزیکی جدید را مرتفع می‌سازد.

او ادامه داد: پیاده‌سازی این شبکه، ایران را در جمع معدود کشور‌های دارای زیرساخت عملیاتی توزیع کلید کوانتومی قرار خواهد داد و می‌تواند امنیت ارتباطات در حوزه‌های حساسی مانند دولت الکترونیک، سامانه‌های بانکی و خدمات درمانی را به میزان قابل توجهی ارتقا بخشد.

به گفته این استاد دانشگاه، این پروژه همچنین زمینه را برای شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان تخصصی در حوزه ارتباطات کوانتومی فراهم می‌سازد. تیم علمی پروژه برنامه‌های آینده‌ای شامل انجام آزمایش‌های میدانی، ارزیابی در شرایط عملیاتی و توسعه سراسری در سایر کلان‌شهر‌های کشور را در نظر دارد. این دستاورد علمی نشان‌دهنده توانمندی پژوهشگران ایرانی و ظرفیت‌های بالای کشور در حوزه فناوری‌های پیشرفته است.