دریچه‌ای نوین به تصویربرداری مولکولی زنده با دانش ایرانی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، متخصصان یک شرکت فناور دستگاه تصویربرداری مولکولی فلورسنت را تولید و به بازار عرضه کرده است. که این سیستم پیشرفته که برای پژوهش‌های غیرتهاجمی روی مدل‌های حیوانی طراحی شده، با قابلیت‌هایی چون حساسیت بالا، تصویربرداری با طول‌موج‌های مختلف و ثبت ویدیوی زنده، چشم‌انداز جدیدی را در مطالعات سرطان‌شناسی، ایمونولوژی و تحقیقات قلبی-عروقی فراهم می‌کند. فلوویژن که با قیمتی به مراتب کمتر از نمونه‌های خارجی عرضه می‌شود، بدون نیاز به خنک‌کننده پیچیده و با نرم‌افزاری کاربرپسند، امکان ردیابی تجمع مولکول‌های زیستی و مشاهده غدد لنفاوی را برای محققان فراهم می‌سازد و وابستگی به فناوری‌های وارداتی را کاهش می‌دهد.

دستگاه تصویربرداری مولکولی «فلوویژن به عنوان یک سیستم تصویربرداری فلورسنت ساخت ایران، با قابلیت‌هایی هم‌تراز با نمونه‌های خارجی و قیمتی به مراتب پایین‌تر، وارد عرصه تحقیقات زیست‌پزشکی شده است. این دستگاه که توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شده، ابزاری قدرتمند برای تصویربرداری دو بعدی فلورسنت در شرایط زنده (in-vivo) و بر روی مدل‌های آزمایشگاهی حیوانی فراهم می‌کند.

دستگاه فلوویژن برای ردیابی و بررسی فرآیندهای زیستی در سطح مولکولی طراحی شده است. از مهم‌ترین ویژگی‌های فنی آن می‌توان به حساسیت بسیار بالا در شناسایی شدت‌های نوری کم، امکان تصویربرداری با طول‌موج‌های متفاوت و قابلیت فیلتراسیون پیشرفته برای جداسازی دقیق سیگنال‌های گسیل‌شده اشاره کرد.

این سیستم از منابع نوری انعطاف‌پذیری بهره می‌برد که قابلیت نصب هم‌زمان ۴ منبع نور با طول‌موج‌های مختلف (معمولاً ۴۶۰، ۴۸۵، ۵۳۰ و ۷۴۰ نانومتر) را دارد که امکان سفارشی‌سازی بر اساس نیاز پژوهشگر نیز وجود دارد. در سوی دیگر، ۵ فیلتر نوری (معمولاً ۵۰۰، ۵۵۰، ۶۰۰، ۶۵۰ و ۸۰۰ نانومتر) نیز قابل نصب هستند که دقت تشخیص را به شدت افزایش می‌دهند. یکی از مزایای مهندسی شده این دستگاه، عدم نیاز به خنک‌کننده خارجی است که کاربرد و جابجایی آن را بسیار ساده کرده است.

فلوویژن به عنوان یک ابزار پژوهشی همه‌کاره، در حوزه‌های متعدد و حیاتی پزشکی کاربرد دارد:

آنکولوژی (سرطان‌شناسی): ردیابی سلول‌های سرطانی، مطالعه رشد و گسترش تومورها (به‌خصوص در سرطان‌های پستان و پوست) و ارزیابی پاسخ به درمان.

مطالعه تجمع مولکول‌های زیستی: ردیابی داروها، نانوذرات و آنتی‌بادی‌های نشان‌دار شده در بافت‌های هدف.

مشاهده غدد لنفاوی: ترسیم نقشه گره‌های لنفاوی که در جراحی‌های تومورال برای تشخیص دقیق گسترش سرطان حیاتی است.

تحقیقات قلبی-عروقی و ایمونولوژی: مطالعه التهاب، پاسخ‌های ایمنی و بیماری‌های خودایمنی.

بیماری‌های عفونی: ردیابی مسیر عفونت و بررسی تأثیر داروهای ضد میکروبی.

از جمله نقاط قوت فلوویژن که آن را از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

حساسیت بالا در ثبت سیگنال‌های ضعیف.

طراحی با فضای باز که انعطاف‌پذیری زیادی برای کار با حیوانات آزمایشگاهی در اختیار کاربر می‌گذارد.

قابلیت کار با نور سفید برای ثبت تصویر زمینه (Background) و ترکیب آن با تصویر فلورسنت.

امکان ثبت هم‌زمان تصاویر و ویدیوهای زنده از فرآیندهای پویای زیستی.

سادگی در نصب، استفاده و جابجایی به دلیل طراحی جمع و جور و عدم نیاز به سیستم خنک‌کننده پیچیده.

نرم‌افزار کاربرپسند تحت پلتفرم جاوا که تحلیل داده‌ها را تسهیل می‌کند.

دستگاه فلوویژن که توسط شرکت «تجهیز آفرینان نوری پارسه» توسعه یافته، موفق به دریافت تأییدیه‌های لازم از نهادها و دانشگاه‌های معتبر کشور شده است. این موضوع نشان‌دهنده استانداردهای بالای فنی و قابلیت اطمینان این محصول ملی است.

دستگاه تصویربرداری مولکولی فلوویژن با بهره‌گیری از فناوری تصویربرداری فلورسنت در مد بازتابشی، نقش مهمی در تحقیقات پیش‌بالینی ایران ایفا کرده است. این دستگاه نه‌تنها وابستگی به نمونه‌های خارجی پررقابت را کاهش داده، بلکه با قیمتی بسیار مقرون‌به‌صرفه، دسترسی محققان ایرانی به فناوری روز دنیا را میسر ساخته است. 

لوویژن امروزه به عنوان یک ابزار تحقیقاتی در مراکز پژوهشی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و پژوهشکده‌های زیست‌فناوری برای پیشبرد مطالعات در حوزه‌های سرطان، ایمنی و فارماکولوژی ایفای نقش می‌کند و نویدبخش توسعه هرچه بیشتر پزشکی شخصی‌شده در کشور است.