آغاز پاییز؛ آنچه باید درباره علائم و مقابله با آنفلوانزا بدانید
آنفلوانزا نوعی عفونت حاد تنفسی و بیماری ویروسی واگیردار است که هرساله با شروع فصل پاییز گسترش مییابد. شناخت علمی این ویروس و شیوههای انتقال و پیشگیری آن، نقش مهمی در کنترل شیوع و کاهش عوارض آن دارد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آنفولانزا یا انفلوآنزا (Influenza) یک بیماری عفونی تنفسی است که عامل آن ویروسهای خانواده اورتومیکسوویریده (Orthomyxoviridae) هستند.
سه نوع اصلی از ویروسهای آنفولانزا که انسان را مبتلا میکنند شامل نوع A، B و C هستند. از میان آنها، ویروسهای نوع A و B بیشترین نقش را در بروز بیماریهای فصلی انسانها دارند. ویروس نوع C معمولاً باعث عفونتهای خفیفتر شده و اهمیت بالینی کمتری دارد.
ویروس آنفولانزا عمدتاً از طریق ذرات تنفسی معلق در هوا منتشر میشود. هنگامی که فرد بیمار سرفه یا عطسه میکند، ویروس میتواند در فضای اطراف پراکنده شده و از طریق راههای تنفسی فوقانی به افراد سالم منتقل شود.
همچنین انتقال ویروس از طریق تماس با سطوح آلوده و سپس تماس دست با بینی یا دهان نیز امکانپذیر است. دوره نهفتگی بیماری معمولاً بین یک تا چهار روز است و فرد ممکن است یک روز پیش از بروز علائم و تا حدود پنج تا هفت روز پس از آن، ناقل بیماری باشد.
علائم بالینی آنفولانزا شامل تب ناگهانی، لرز، سرفه خشک، گلودرد، بدندرد، خستگی شدید و گاه علائمی، چون تهوع و اسهال (به ویژه در کودکان) است. باید توجه داشت که آنفولانزا با سرماخوردگی معمولی متفاوت است؛ شدت علائم، سرعت ظهور و طول مدت بیماری در آنفولانزا معمولاً بیشتر است. به دلیل همین تفاوتها، تشخیص درست و مراقبت پزشکی مناسب اهمیت دارد.

با توجه به تغییرات مکرر آنتیژنی ویروس آنفولانزا، ایمنی طبیعی نسبت به آن کوتاه مدت است و احتمال ابتلا به ویروسهای جدید در فصلهای بعدی وجود دارد. بر همین اساس، سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) بر توسعه سالانه واکسن آنفولانزا منطبق با زیرگونههای غالب آن فصل تأکید دارند. با نزدیک شدن به فصل پاییز و آغاز موج سالانه شیوع آنفولانزا، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند از جمله سالمندان، کودکان خردسال، زنان باردار و مبتلایان به بیماریهای زمینهای مانند دیابت، آسم یا بیماریهای قلبی، در گروههای پرخطر محسوب میشوند. این افراد میتوانند برای دریافت مشاوره و تزریق واکسن فصلی آنفولانزا به مراکز معتبر پزشکی یا بهداشتی مراجعه کنند. نکته مهم آن است که واکسیناسیون اگرچه نمیتواند تضمین کامل برای عدم ابتلا باشد، اما میتواند شدت بیماری، طول مدت ابتلا و بروز عوارض جدی را به طور چشمگیری کاهش دهد.
عوارض واکسن آنفولانزا:
واکسنهای آنفولانزا ممکن است مانند هر داروی دیگری عوارض جانبی ایجاد کنند. این عوارض معمولا خفیف و موقتی هستند و به ندرت بروز پیدا میکنند. شایعترین عوارض واکسنهای آنفولانزا شامل موارد زیر میشوند:
احساس درد، قرمزی، گرما و در برخی موارد تورم در محل تزریق
سردرد و یا دردهای ماهیچهای
سرگیجه یا غش کردن
تب خفیف
معده درد
موارد احتیاط و منع تزریق واکسن آنفولانزا :
معمولا توصیه میشود تزریق این واکسن را در زمان سرماخوردگی و بروز تب به تعویق بیندازید. همچنین گروههایی که تزریق واکسنهای آنفولانزا برای آنها باید با احتیاط انجام شود یا ممنوع است، شامل موارد زیر هستند:
افراد مبتلا به آلرژی شدید به تخم مرغ
افراد حساس به دیگر اجزای تشکیلدهنده واکسن
نوزادان زیر ۶ ماه
افرادی با سابقه سندرم گیلنباره
افراد دارای تجربه واکنش شدید به واکسنهای آنفولانزا در دوزهای قبلی
افراد مبتلا به عفونتهای شدید
در کنار واکسن، رعایت بهداشت فردی از جمله شستوشوی مرتب دستها، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه و پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار، از جمله راهکارهای علمی و اثبات شده برای کاهش سرایت ویروس در جامعه است. مطالعات متعدد در نشریات علمی نشان دادهاند که این اقدامات میتوانند نقش مؤثری در کنترل اپیدمیهای آنفولانزا ایفا کنند.
در نهایت، با نگاهی علمی و دقیق به رفتار ویروس آنفولانزا، میتوان از طریق افزایش آگاهی عمومی و بهرهگیری از راهکارهای پیشگیرانه، به ویژه در آستانه فصل پاییز، خطرات ناشی از آن را کاهش داد و سلامت عمومی را در محیط زندگی حفظ کرد.
توزیع واکسن آنفلوآنزا در داروخانهها
سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد: واکسن آنفلوآنزا امسال نیز هم از مسیر واردات و هم با تولید داخلی در داروخانهها عرضه شده است.
دکتر محمد هاشمی گفت: تاکنون حدود یک میلیون دوز واکسن وارداتی از کشورهای فرانسه و هلند وارد کشور شده و در داروخانهها توزیع شده است.
وی گفت: این واکسنها با ارز آزاد تامین و با قیمت هر دوز ۹۱۷ هزار تومان در اختیار مردم قرار گرفته است. در کنار واکسن وارداتی، شرکت داخلی نیز تولید واکسن آنفلوآنزا را آغاز کرده و پیشبینی میشود امسال حدود ۲۴۰ هزار دوز واکسن ایرانی وارد بازار دارویی کشور شود. قیمت این واکسنها بهطور تقریبی ۹۰۰ هزار تومان برای هر دوز برآورد شده است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو یادآور شد: سال گذشته ۱۴۶ هزار دوز واکسن داخلی تولید و عرضه شد و افزایش ظرفیت تولید در سال جاری نشاندهنده رشد تولید داخل است.
هاشمی تأکید کرد: واکسن آنفلوآنزا برای گروههای پرخطر در مراکز بهداشت به صورت رایگان ارائه میشود و سایر افراد میتوانند آن را از داروخانهها تهیه کنند.