سواد بدنی؛ نسخه ارزان برای سالمندی گران

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری صدا و سیما، روند شتابان سالمندی جمعیت به یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت و رفاه اجتماعی در جهان تبدیل شده است. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان بالای ۶۰ سال می‌شوند. در ایران نیز سهم سالمندان از کل جمعیت، که در سرشماری ۱۳۹۵ حدود ۱۰ درصد اعلام شد، طی دو دهه آینده به بیش از ۲۰ درصد خواهد رسید. این گذار جمعیتی به معنای افزایش تقاضا برای خدمات توانبخشی، درمانی و مراقبتی است؛ هزینه‌هایی که برآورد می‌شود در سالمندان تا سه برابر بالاتر از سایر گروه‌های سنی باشد.

حامد عباسی، عضو گروه طب ورزشی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی و متخصص ورزش سالمندی، در این زمینه گفت: سواد بدنی تنها توانایی انجام حرکات ورزشی نیست، بلکه یک سازه چند بُعدی شامل دانش حرکتی، شایستگی بدنی، انگیزش و اعتماد به نفس حرکتی است که فرد را قادر می‌سازد در فعالیت‌های بدنی و اجتماعی مشارکت پایدار داشته باشد.

وی افزود: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افراد با سطح بالاتر سواد بدنی، در سالمندی از کاهش عملکرد فیزیکی، افزایش خطر سقوط و افت کیفیت زندگی مصون‌تر هستند. عضو گروه طب ورزشی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی گفت: ارتقای سواد بدنی در میانسالی و سالمندی می‌تواند تا ۴۰ درصد خطر سقوط را کاهش دهد و در بهبود کارکرد‌های شناختی و ارتباطات اجتماعی نقش معناداری ایفا کند.

وی با بیان اینکه اگر سواد بدنی در دوران کودکی و نوجوانی پایه‌گذاری نشود، در بزرگسالی جبران آن دشوار خواهد بود.

عباسی افزود: برای داشتن سالمندی فعال، باید از سنین پایین‌تر سرمایه‌گذاری کرد. تجربه مهارت‌های حرکتی متنوع در دوران رشد، توسعه الگو‌های حرکتی بنیادین و تقویت انگیزه در سنین پایین، مسیر را برای استقلال حرکتی و سبک زندگی فعال در سالمندی هموار می‌سازد.

وی تصریح کرد: پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی طی سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌های آموزشی کاربردی و پژوهش‌های علمی در حوزه سالمندی، به دنبال ارائه راهکار‌های جامع برای مواجهه با چالش‌های سالمندی است. این اقدامات شامل آموزش و توانمندسازی متخصصان و مربیان حوزه سالمندی، تولید محتوای علمی و عملی مبتنی بر شواهد، و طراحی بسته‌های تمرینی استاندارد می‌شود تا سالمندان بتوانند به‌طور مؤثر سواد بدنی خود را ارتقا دهند.

عضو گروه طب ورزشی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی گفت: این رویکرد جامع نه تنها به افزایش استقلال فردی سالمندان و کاهش بار مراقبتی خانواده‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد ملی برای کاهش هزینه‌های بلندمدت نظام سلامت و ارتقای کیفیت زندگی جامعه سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.

عباسی افزود: سواد بدنی یک «نسخه ارزان» در برابر «سالمندی گران» است. ارتقای این مفهوم نه تنها کیفیت زندگی سالمندان را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند به عنوان یک سرمایه‌گذاری راهبردی برای کل جامعه عمل کند. توجه به آموزش و توسعه سواد بدنی از کودکی تا سالمندی، همان مسیری است که پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی در طرح‌ها و برنامه‌های خود دنبال می‌کند؛ مسیری که می‌تواند آینده‌ای سالم‌تر و فعال‌تر برای جامعه ایران رقم بزند.