خسارت حیات وحش به کشاورزان طبق قانون جبران میشود
مدیرکل محیط زیست استان گفت:طبق قانون، صندوق بیمه محصولات کشاورزی با همکاری سازمان محیط زیست، خسارات وارده توسط گونههای جانوری در معرض خطر انقراض یا گونههای حمایت شده مانند پلنگ و خرس را جبران میکند.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، سید اسدالله هاشمی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شبکه قزوین با اشاره به اینکه حفاظت مشارکتی با تکیه بر حضور و همکاری مردم، رویکرد اصلی سازمان محیط زیست است، بیان داشت: در حال حاضر در برخی استانها حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست به گروههای مردمی واگذار شده و ما نیز در استان اقدامات مقدماتی را برای تحقق این امر با اتکا به قوانین کشور و اعتماد به مردم آغاز کردهایم.
وی در خصوص جبران خسارات وارده از سوی حیات وحش به مزارع کشاورزی، توضیح داد: طبق قانون، صندوق بیمه محصولات کشاورزی با همکاری سازمان محیط زیست کشور، خسارات وارده توسط گونههای جانوری در معرض خطر انقراض یا گونههای حمایت شده مانند پلنگ و خرس را جبران میکند.
مدیرکل محیط زیست استان در تشریح روند پرداخت خسارت اظهار داشت: پس از اعلام شکایت از سوی مردم از طریق بخشداریها و دهیاریها، کارشناسان محیط زیست و کارشناسان بیمه در محل حاضر شده و بر اساس جداول کارشناسی، میزان خسارت را برآورد و پرداخت میکنند.
هاشمی افزود: این فرآیند سالیانه در حال انجام است و تاکنون پرداختها صورت گرفته است. اگرچه ممکن است ارقام پرداختی در نگاه اول کم به نظر برسد، اما این سازوکار حمایتی از سوی سازمان محیط زیست و صندوق بیمه محصولات کشاورزی فعال و در حال اجرا است.
افزایش خسارتها در نتیجه دستاندازی به طبیعت
هاشمی با اشاره به افزایش زاد و ولد گرازها و توزیع بالای آنها که منجر به بار سنگین و خسارات غیرقابل جبران برای روستاییان شده است، توضیح داد: گرازها بخشی از طبیعت هستند. متأسفانه ما با افزایش سطح زیر کشت، دستاندازی به قلمرو حیات وحش و تخریب زیستگاهها، و استفاده مستبدانه از منابع آبی که حق حیات وحش بوده و لولهکشی آن برای باغات، تعادل اکوسیستم را بر هم زدهایم.
به گفته وی، این اقدامات، به خصوص در سالهای خشکسالی، موجب شده است که گرازها در جستجوی آب و منابع غذایی از قلمرو خود خارج شده و به مزارع کشاورزان، به ویژه زمینهای آبخیز یا شالیزارها، هجوم بیاورند.
صدور مجوز شکاری برای تعدیل جمعیت
مدیرکل محیط زیست استان در خصوص اقدامات این سازمان برای مقابله با این معضل اظهار داشت که محیط زیست در پاسخ به شکایات کشاورزان و دهیاران، کارشناسان خود را به منطقه اعزام میکند.
وی افزود: ما با صدور مجوزهای قانونی شکاری در راستای تعدیل جمعیت این جانوران که تحت عنوان زیانکار شناخته میشوند، به مردم کمک میکنیم. کما اینکه هر ساله این مجوزها در سطح استان صادر و اجرا شده است.
درخواست برای پوشش بیمهای خسارات گراز
هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود، بر لزوم اقدام از سوی نهادهای مرتبط تأکید کرد و از کشاورزان خواست تا محصولات خود را بیمه کنند.
همچنین، وی از صندوق بیمه کشاورزی و حوزه جهاد کشاورزی استان خواست تا در سیاستهای خود تجدید نظر کنند.
مدیرکل محیط زیست قزوین تصریح کرد: من خواهشم از مردم و صندوق بیمه کشاورزی این است که خسارات ناشی از گرازها را نیز شامل پرداخت خسارت به کشاورزان عزیزمان بکنند؛ چرا که این امر وظیفه حوزه جهاد کشاورزی و صندوق بیمه محصولات کشاورزی است.
مدیرکل محیط زیست قزوین ضمن تأکید بر ضرورت ایجاد تفاهمنامههای مالی برای پوشش بیمهای خسارات گرازها، از کشاورزان خواست تا با روشهای سنتی و ایمن، از مزارع خود محافظت کنند.
هاشمی به تفصیل به راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت برای مدیریت معضل خسارت گرازها به مزارع پرداخت.
هاشمی بر نقش دوگانه نهادهای مرکزی و کشاورزان در مدیریت این بحران تأکید کرد.
چالش تأمین منابع مالی در صندوق بیمه
مدیرکل محیط زیست قزوین درباره موضوع بیمه محصولات کشاورزی در برابر خسارت گرازها، اذعان کرد که این امر نیازمند تدابیر مالی در سطح ملی است.
وی توضیح داد: این مسئله نیازمند تفاهمنامههایی است که منابع مالی جداگانهای را از سوی سازمان مرکزی بیمه و سازمان محیط زیست تخصیص دهد. این یک مشکل اقلیمی نیست، بلکه یک مشکل سراسری است که خسارات گرازها در سراسر کشور را در بر میگیرد و نیاز به یک سازوکار مالی مشترک دارد.
هاشمی در بخش دیگری از صحبتهای خود، راهکارهای عملی و غیرکشنده را برای حفاظت از مزارع ارائه داد و تأکید کرد که کشاورز باید فعالانه برای حراست از محصول خود اقدام کند.
وی به کشاورزان توصیه کرد: کشاورز باید در فصل کشاورزی که در معرض خطر بالاتر است، حضور مستمر در سر زمین خود داشته باشد. همچنین، استفاده از سگ گله و کلاغپرانهایی که با ایجاد صدا، حیات وحش را فراری میدهند، مؤثر است.
وی یک راهکار طبیعی را نیز مطرح کرد: کشاورزان میتوانند در حاشیه مزارع خود فلفل بکارند، زیرا گرازها به گروههای تند (مواد تند) بسیار حساس هستند و این کار موجب دور شدن آنها از مزرعه میشود.
نقش شکارچیان طبیعی در تعادل جمعیت
مدیرکل محیط زیست قزوین به اهمیت حفظ تعادل طبیعی و نقش حیوانات گوشتخوار بزرگ در کنترل جمعیت گرازها اشاره و تصریح کرد که وجود گونههایی نظیر پلنگ در طبیعت، به عنوان شکارچیان اصلی گراز، خود یک مکانیزم کنترلی طبیعی محسوب میشود.
وی در خصوص نگرانی از ورود این گوشتخواران به مناطق مسکونی، اطمینان داد: ما تاکنون مشکل جدی در خصوص گوشتخواران بزرگ نداشتهایم. آنها به ندرت وارد مناطق روستایی میشوند و تمایلی به حمله به انسان ندارند و عموماً از انسان فراری هستند، مگر در موارد خاص و نادر.
شکار، راهکار اصلی نیست
مدیرکل محیط زیست قزوین ضمن تأکید بر مدیریت اکوسیستم و عدم اتکا به شکار، خبر داد که پیگیریها برای شمولیت خسارات گرازها در صندوق بیمه کشاورزی در حال انجام است.
هاشمی، رویکرد این سازمان در قبال معضل گرازها را مبتنی بر مدیریت و نه حذف حیات وحش دانست و بر لزوم حفاظت از این گونهها تأکید کرد.
هاشمی با تأکید بر اینکه بهترین مدیریت صرفاً صدور مجوز شکار نیست، اظهار داشت: توسعههای نامتقارن و نامتناسب باعث مشکل شده است، اما راهکار، کشتار حیات وحش نیست. ما باید ضمن حفاظت از این حیوانات که حق حیات دارند، مزارع خود را مدیریت کنیم. همانطور که در مقابل سیل، سیلبند میزنیم، باید برای این مشکل نیز تدابیر مدیریتی بیندیشیم.
وی مشکل اصلی را در عدم شمولیت خسارات گراز در بیمه دانست و افزود: بیمه محصولات کشاورزی باید سختگیری را کنار گذاشته و گرازها را مشمول بیمه کند. ما در سطح کشور نامهنگاری و پیگیریهای لازم را انجام دادهایم و این یک مطالبه عمومی است.
هاشمی گفت: در شش ماهه دوم سال که محصولات کشاورزی برداشت شدهاند، در جاهایی که متناسب با آماربرداریها جمعیت گرازها غلیان پیدا کرده است، ما یک سری مجوزهای شکاری را طبق قانون به اقلیتهای مذهبی واگذار میکنیم. با این حال، حربه اصلی ما سادگی در شکار حیات وحش نیست، مگر در مواردی که مشکل جدی وجود دارد.
حذف گوشتخواران بزرگ، عامل افزایش گراز
هاشمی در پاسخ به نگرانیهای مردم در مورد ورود سایر گوشتخواران بزرگتر مانند گرگ، خرس و پلنگ به محیطهای روستایی، دلیل اصلی افزایش گرازها را نبود شکارچیان طبیعی دانست.
وی تصریح کرد: یکی از دلایلی که شاهد غلیان جمعیت گراز در بعضی نقاط هستیم، حذف گوشتخواران بزرگ در بالای زنجیره غذایی است. خوراک اصلی گرگها گراز است. اگر گرگ به هر دلیلی از اکوسیستم حذف شود، قطعاً جمعیت گرازها که زیرمجموعه آن هستند، افزایش مییابد. ما با ناآگاهی، این چرخه اکوسیستمی را قطع کردهایم.
هاشمی به مردم اطمینان داد: نگران ورود همه فرش گوشتخواران بزرگ ما نباشند. موردی نبوده است که باعث نگرانی شود. یکی دو مورد در سال گذشته رخ داد که خوشبختانه به خیر هم گذشت و مردم ما همیشه با این حیات وحش زندگی کردهاند.
لزوم دستورالعملهای محکمتر برای جلوگیری از تجاوز به قلمرو حیات وحش
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین هم در گفت و گوی تلفنی با برنامه گفت و گوی ویژه خبری شبکه قزوین خواستار تدوین دستورالعملهای سختگیرانهتر در سطح ملی برای مدیریت توسعههای نامتناسب و حفظ قلمرو حیات وحش شد تا از برهم خوردن چرخه طبیعی و ایجاد بحران جلوگیری شود.
وی توضیح داد: اگر مردم به یک دهیاری مراجعه و گزارشی مبنی بر ورود گراز به مزارع یا سطح روستا ارائه کنند، آن دهیار مکلف است که این موضوع را از طریق مکاتبه به بخشدار مربوطه اطلاع دهد. سپس این نامه به محیط زیست میرسد و دوستان ما از محیط زیست مجوزهای لازم را صادر میکنند.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین افزود: شاید در برخی موارد، عدم اطلاع و ناآگاهی دهیاران از وجود و نحوه صدور این مجوزها باعث شده باشد که این مسئله به درستی منعکس نشود. اما سازمان محیط زیست آمادگی دارد و شکارچیانی که مجوز دارند، برای این موضوع در سطح استان فعال هستند.
حفاظت سختگیرانه از منابع طبیعی
مدیرکل دفتر امور روستایی خاطرنشان کرد: ما در سطح استان دنبال این هستیم که بالاخره از منابع طبیعی حفاظت کنیم و تا حد ممکن این چرخه [اکوسیستم] را بر هم نزنیم. در کنار این تلاشها، نیازمند همراهی مردم هستیم تا این چرخه به حالت قبل خود برگردد و مشکلات حل شود.
ربیعی همچنین بر لزوم پیگیریهای در سطح ملی برای شمولیت خسارت گرازها در بیمه کشاورزی تأکید کرد و ابراز امیدواری کرد که با پیگیریهای جهاد کشاورزی، این موضوع محقق شود.